Sekizinci sınıf öğrencilerinin eleştirel düşünme eğilimlerinin bazı değişkenler açısından incelenmesi

Küçük Resim Yok

Tarih

2021

Dergi Başlığı

Dergi ISSN

Cilt Başlığı

Yayıncı

Sivas Cumhuriyet Üniversitesi

Erişim Hakkı

info:eu-repo/semantics/openAccess

Özet

Bu araştırmanın amacı; sekizinci sınıf öğrencilerinin okuduğunu anlama düzeyi, okumaya ilişkin tutum, cinsiyet, anne eğitim durumu, baba eğitim durumu, günlük okumaya ayrılan süre, bir yılda okunan kitap sayısı, sosyal medya araçlarını günlük kullanım süresi, günlük televizyon izleme süresi, evde okumaya elverişli bir ortam olup olmaması, evde tablet, bilgisayar vb. olup olmaması, evde İnternet bağlantısının olup olmaması, kendisine ait cep telefonu olup olmaması, süreli yayın takip edip etmeme değişkenlerinin öğrencilerin eleştirel düşünme eğilimlerini ne oranda yordadığını belirlemek ve öğrencilerin eleştirel düşünme eğilimlerine ilişkin Türkçe öğretmenlerinin görüşlerini ortaya koymaktır. Araştırmada nicel ve nitel yöntemlerin bir arada kullanıldığı karma yöntem tercih edilmiştir. Araştırmanın nicel boyutunda sıralı açıklayıcı desen, nitel boyutunda durum çalışması deseni kullanılmıştır. Araştırmanın nicel boyutunu oluşturan araştırma örneklemi, 2018-2019 eğitim-öğretim yılında Sivas ili merkezindeki Milli Eğitim Bakanlığına bağlı ortaokullarda öğrenim gören 8. sınıf öğrencilerinden oluşmaktadır. Örneklem seçiminde küme örnekleme yöntemi kullanılmıştır. Bu doğrultuda, nicel boyuta ilişkin araştırmanın örneklemi 8. sınıfta öğrenim gören toplam 521 öğrenciden oluşmaktadır. Araştırmanın nitel boyutunu oluşturan çalışma grubu ise Türkçe öğretmenlerinden oluşmaktadır. Öğretmenlerden oluşan çalışma grubu belirlenirken amaçsal örnekleme yöntemlerinden maksimum çeşitlilik örnekleme yöntemi kullanılmıştır. Bu doğrultuda belirlenen araştırmanın nitel boyutuna ilişkin çalışma grubu, Sivas ili merkezinde yer alan ortaokullarda görev yapan 27 Türkçe öğretmeninden oluşmaktadır. Araştırmanın nicel boyutuna ilişkin verilerin elde edilmesinde, Demircioğlu (2012) tarafından Türkçeye uyarlanan "Eleştirel Düşünme Eğilimi Ölçeği" ile Çakıroğlu ve Palancı (2015) tarafından Türkçeye uyarlanan "Okuma Tutum Ölçeği" kullanılmıştır. Araştırmanın nitel boyutuna ilişkin verilerin elde edilmesinde ise Türkçe öğretmenlerine yönelik araştırmacı tarafından hazırlanan yarı yapılandırılmış görüşme formundan yararlanılmıştır. Elde edilen nicel verilerin analizinde, SPSS 22 paket programından yararlanılarak betimsel istatistikler ve hiyerarşik regresyon analizi uygulanmıştır. Nitel veriler ise içerik analizi yöntemi kullanılarak araştırmacı tarafından analiz edilmiştir. Araştırma sonucunda; "Öngörüsellik" alt boyutu bağımlı değişkeni için en önemli yordayıcı değişkenin Okumaya İlişkin Tutum (OİT) değişkeni olduğu ve bu değişkeni sırasıyla cinsiyet, Okuduğunu Anlama Düzeyi (OAD) ve Süreli Yayınları Takip Edip Etmeme (SYT) değişkenlerinin takip ettiği; "Bilişsel Olgunluk" alt boyutu bağımlı değişkeni için en önemli yordayıcı değişkenin Okumaya İlişkin Tutum (OİT) değişkeni olduğu ve bu değişkeni Okuduğunu Anlama Düzeyi (OAD) değişkeninin takip ettiği; "Yenilikçilik" alt boyutu bağımlı değişkeni için en önemli yordayıcı değişkenin Okumaya İlişkin Tutum (OİT) değişkeni olduğu ve bu değişkeni sırasıyla Süreli Yayınları Takip Edip Etmeme (SYT) ve cinsiyet değişkenlerinin takip ettiği; Eleştirel Düşünme Eğilimi (EDE) bağımlı değişkeni için en önemli yordayıcı değişkenin Okumaya İlişkin Tutum (OİT) değişkeni olduğu ve bu değişkeni sırasıyla Süreli Yayınları Takip Edip Etmeme (SYT), cinsiyet ve Okuduğunu Anlama Düzeyi (OAD) değişkenlerinin takip ettiği görülmüştür. Araştırmanın nitel boyutunda; öğretmenlerin büyük çoğunluğunun öğrencilerin eleştirel düşünme eğilimlerine ve okuduğunu anlama düzeylerine ilişkin görüşlerinin "Düşük düzeyde", öğrencilerin okumaya ilişkin tutumlarına ilişkin görüşlerinin ise "Olumsuz" olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Öğrencilerin eleştirel düşünme eğilimleri ile okuduğunu anlama düzeyleri arasındaki ilişkiye ait öğretmen görüşlerine bakıldığında, öğretmenlerin tamamının "Okuduğunu anlama düzeyi arttıkça eleştirel düşünme eğilimi de artar" görüşünde oldukları tespit edilmiştir. Öğrencilerin eleştirel düşünme eğilimleri ile okumaya ilişkin tutumları arasındaki ilişkiye ait öğretmen görüşlerine bakıldığında ise öğretmenlerin tamamının "Okumaya ilişkin olumlu tutumları arttıkça eleştirel düşünme eğilimleri artar" görüşünde oldukları tespit edilmiştir. Öğretmenlere öğrencilerin eleştirel düşünme eğilimlerini, okuduğunu anlama düzeylerini, okumaya ilişkin tutumlarını geliştirmek için yapılması gerekenler sorulduğunda ise velilerin, öğretmenlerin ve öğrencilerin yapması gerekenlere ilişkin görüşler tespit edilmiştir. Öğrencilerin eleştirel düşünme eğilimleri üzerinde etkisi olduğu düşünülen değişkenlere ilişkin öğretmen görüşleri incelendiğinde; değişkenlerin öğrenci, aile, çevre, öğretmen ve eğitim sistemi alt temalarında toplandığı sonucuna ulaşılmıştır. Ayrıca öğrencilerin eleştirel düşünme eğilimleri üzerinde Türkçe Dersi öğretim Programının etkililiğine ilişkin öğretmenlerin büyük çoğunluğunun olumlu görüş içerisinde olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Son olarak; öğrencilerinin Eleştirel Düşünme Eğilimi Ölçeği'nin alt boyutlarına ilişkin (Öngörüsellik, Bilişsel Olgunluk ve Yenilikçilik) sergilediği davranışlara ait öğretmen görüşlerine bakıldığında; "Öngörüsellik arttıkça", "Öngörüsellik azaldıkça", "Bilişsel olgunluk arttıkça", "Bilişsel olgunluk azaldıkça" "Yenilikçilik arttıkça" ve "Yenilikçilik azaldıkça" sergilenen öğrenci davranışlarına ilişkin görüşler tespit edilmiştir. Anahtar Kelimeler: Eleştirel düşünme eğilimi, okumaya ilişkin tutum ve okuduğunu anlama.
The purposes of the this study are to identify to what extent the variables of reading comprehension level, attitudes towards reading, gender, mother's education level, father's education level, daily time devoted to reading, number of books read in a year, daily time devoted to social media use, daily time devoted to watching TV, the presence/absence of a suitable domestic environment for reading, the presence/absence of technological devices such as tablets and computers, (non-)access to the Internet at home, (not) having a mobile phone of one's own, and habit of following periodicals predict critical thinking dispositions of eight grade students and to identify the opinions of Turkish language teachers concerning critical thinking dispositions of students. A mixed method incorporating both quantitative and qualitative methods was used in the study. Sequential explanatory design was used in the quantitative phase of the study and case study design in qualitative phase was used. The research sample constituting the quantitative phase of the study consists of 8th-grade students enrolled at secondary schools in the Sivas city center under the direction of the Ministry of National Education for the 2018-2019 school year. The cluster sampling method was used for the selection of the research sample. In this regard, the research sample concerning the quantitative aspect of the study is comprised of a total of 521 8th-grade students. As for the study group constituting the qualitative aspect of the study, it is composed of Turkish language teachers. The maximum variation sampling method, one of the purposeful sampling methods, is used for identifying the study group of teachers. In this respect, the study group regarding the qualitative phase of the study consists of 27 Turkish language teachers working at middle schools in the Sivas city center. The "Critical Thinking Disposition Scale" adapted to Turkish by Demircioğlu (2012) and the "Reading Attitude Scale" adapted to Turkish by Çakıroğlu and Palancı (2015) were used for data collection regarding the quantitative aspect of the study. As for data collection for the qualitative phase, the semi-structured interview form drafted by the researcher for Turkish language teachers was employed. Descriptive statistics and hierarchical regression analysis were used to analyze the collected quantitative data with the SPSS 22 package software. The researcher analyzed the qualitative data using the content analysis method. The study found that the most predicting variable for the dependent variable of the "Engagement" sub-dimension is the Attitude Towards Reading (ATR), followed by gender, Reading Comprehension Levels (RCL), and Not Following Periodicals (nFP); that the Attitude Towards Reading (ATR) is the most predicting variable for the dependent variable of the "Cognitive Maturity" sub-dimension, followed by the Reading Comprehension Level (RCL); that the most predicting variable for the dependent variable of the "Innovativeness" sub-dimension is the Attitude Towards Reading (ATR), followed by Not Following Periodicals (nFP) and gender; and that the Attitude Towards Reading (ATR) is the most predicting variable for the dependent variable of the Critical Thinking Disposition (CDD), followed by Not Following Periodicals (nFP), gender and Reading Comprehension Level (RCL). For the qualitative aspect, the study concluded that a considerable majority of teachers have "low" opinions regarding students' critical thinking dispositions and reading comprehension levels and "negative" opinions concerning students' attitudes towards reading. The assessment of teacher opinions regarding the correlation between students' critical thinking dispositions and reading comprehension levels revealed that all teachers believe that "As the reading comprehension level increases, so does the critical thinking disposition". As for the evaluation of teacher opinions regarding the correlation between students' critical thinking dispositions and attitudes towards reading, it indicated that all teachers believe that "As the attitude towards reading improves, so does the critical thinking disposition". Upon being asked about potential steps to be taken to improve students' critical thinking dispositions and attitudes towards reading, they expressed opinions concerning the actions to be taken by parents, teachers and students. As far as teacher opinions on the impact of different variables on students' critical thinking dispositions, the study revealed that the variables are collected under the sub-themes of student, family, environment, teacher and education system. Furthermore, it also found that the majority of teachers have positive opinions regarding the effectiveness of the Turkish Language Course Curriculum on students' critical thinking dispositions. Finally, the study detects remarks on student behavior displayed "as engagement increases", "as engagement decreases", "as cognitive maturity increases", "as cognitive maturity decreases", "as innovativeness increases", and "as innovativeness decreases" upon examining teacher opinions concerning their students' behavior regarding the sub-dimensions of the Critical Thinking Disposition Scale (Engagement, Cognitive Maturity and Innovativeness). Keywords: Critical thinking disposition, attitudes towards reading and reading comprehension.

Açıklama

Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Eğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı

Anahtar Kelimeler

Eğitim ve Öğretim, Education and Training

Kaynak

WoS Q Değeri

Scopus Q Değeri

Cilt

Sayı

Künye