Kredi Yurtlar Kurumunda kalan kız öğrencilerin meme kanseri ve kendi kendine meme muayenesi sağlık inançları ve bunu etkileyen faktörlerin belirlenmesi

Abstract

Bu araştırma yurtta kalan kız öğrencilerin meme kanseri ve kendi kendine meme muayenesi hakkında sağlık inançları ve bunu etkileyen faktörleri belirlemek amacıyla yapılmıştır. Araştırma kapsamına Cumhuriyet Üniversitesi kredi yurtlar kurumunda kalan kız öğrencilerin sosyo-demografik özelliklerinin ve meme kanseri risk faktörlerinin değerlendirilmesine yönelik bilgilerin içinde bulunduğu soru formu ve Champion Sağlık İnanç Modeli Ölçeği (SİÖ) ile toplanmıştır. Araştırmada elde edilen verilerin değerlendirmeleri SPSS 10.0 programı ile yapılmıştır. Öğrencilerin sosyo-demografik özellikleri incelendiğinde %46.4'ü 21-22 yaş grubunda, %82'sinin lisans eğitimi görmekte olduğu, %98.7'sinin bekar olup %39.5'inin Sosyal Sigortalar Kurumu'na ve %22.3'ünün Emekli Sandığı'na bağlı oldukları bulunmuştur. Örneklemdeki öğrencilerin %31.8'i 13 yaşında ve %7.7'si 16 yaşından sonra ilk adetlerini gördükleri, %97.9'unda memede kitle saptanmadığı kitle bulunanların ise %60'ında yağ bezesi olduğu ve ailede kanser öyküsü olanların %16.7'nin annelerinin kanser olduğu saptanmıştır. SİÖ alınan puanlar ve ortalamaları değerlendirildiğinde duyarlılık alt ölçeğinin puan ortalaması 7.78±1.91, ciddiyet 19.16±5.48, yarar 15.92±6.52, engel 26.13±4.78, güven 29.13±8.76 ve sağlık motivasyonu ölçeğinin puan ortalaması 19.25±7.13 olarak bulunmuştur. Yakın çevredeki kanser öyküsü olanların kanser öyküsü olmayanlar ile karşılaştırıldıklarında duyarlılık alt ölçeği puanı istatistiksel açıdan anlamlı bulunmuştur (p<0.05). Muayeneyi öğrenen öğrenciler, kendi kendine meme muayenesi (KKMM) yapanların ve muayeneyi bilip uygulayanların güven alt ölçeğinden aldıkları puan istatistiksel olarak anlamlı bulunmuştur (p<0.05). Araştırmada elde edilen sonuçlar doğrultusunda; üniversitede eğitim gören öğrencilere yönelik olarak meme kanseri belirti-bulguları, erken tanılanması amacıyla yapılan KKMM'nin önemi, nasıl yapıldığı konusunda eğitimler planlanmalıdır. Ayrıca sağlık eğitimi alan ve bu konuda yeterli bilgisi olan öğrencilerin akran eğitimi ile konu ile ilgili yaşıtlarıyla etkileşimde bulunması böylece toplumun daha geniş kesimine ulaşması önerilmektedir.

This study aimed to determine the breast cancer and self breast examination belief and the effecting factors among state dormitory girl students. Data have been collected from the schoolgirls staying in the state dormitory of Cumhuriyet University by a questionnaire which consists of breast cancer and self breast examination and the effecting factors ideas and their sociodemographic specialities by using Champion Medical Belief Model. The data were analysed using student t test and one way Anova test by using SPSS 10.0 statistical program. The sociodemographic specialities of students were as following: %46.4 between 21-22 years old, %82 taking licence education, %98.7 single, %39.5 insured by Sosyal Sigortalar Kurumu, %22.3 insured by Emekli Sandığı. Menstruation have been seen after 13 years old at%31.8 and after 16 years at %7.7 of girl students.%97.9 of them did not have any breast lesion and %60 of breast lesions were lipoid and %16.7 had a family history of cancer was origined from their mothers. When the medical belief scale assessed; point average was 7.78&plusmn;1.91, seriousness was 19.16&plusmn;5.48, usefullness was 15.92&plusmn;6.52, blockage was 26.13&plusmn;4.78, confidence was 29.13&plusmn;8.76 and the average of medical motivation was 19.25&plusmn;7.13. The sensitivity subscale point for the people having a cancer patient around was statistically different from who have no (p&lt;0.05). The sensitivity subscale point of the schoolgirls who had learned to examine themselves was statistically different from who have known this examination at the beginning (p&lt;0.05). In conclusion, training programs should be planned for university students for self breast examination, the symptoms of breast cancer and the importance of early diagnosis. And also the training of these students may be useful because of their effect on their contemporary friends to spread this knowledge to population.