Gotik Romanda Aydınlanma Karşıtlığı

Abstract

Aydınlanma Avrupa tarihinde özellikle on sekizinci yüzyıla damgasını vurmuş felsefi bir akımdır. Aklın kullanımını ve böylece önceden kabul edilmiş öğreti ve gelenekleri gözden geçirmeyi amaçlamış olan Aydınlanma hareketi, ön yargılarla ve doğaüstü olanla mücadele etmiştir. İnsanı merkez alan ve onun mutluluğunu hedefleyen Aydınlanma hareketi, özgürlüğe ve hukukun üstünlüğüne vurgu yapmıştır. Bununla birlikte, Aydınlanma’nın kuramda öngördükleriyle uygulama çelişmiştir. On sekizinci yüzyılın özellikle son çeyreğinde ortaya çıkmış olan Gotik romanlar, Aydınlanma hareketinin ürünü olan moderniteye karşı çıkmışlar ve onun yol açtığı tehlikelere dikkat çekmek istemişlerdir. Bu nedenle Gotik romanlar Aydınlanma karşıtı bir tutum benimsemişler ve Aydınlanma hareketinin eleştirisini yapmışlardır.

The Enlightenment is a philosophical movement which made its effects felt in the 18th century in Europe. Aiming to use reason and thus scrutinize previously accepted doctrines and traditions, the Enlightenment struggled against prejudices and the supernatural. The movement, which put human at its centre and targeted his/her happiness, emphasized freedom and superiority of law. Nevertheless, the theoretical concerns of the Enlightenment contradicted the practice. Gothic novels, which appeared especially in the last quarter of the 18th century, rejected modernity, the production of the Enlightenment, and made efforts to draw people’s attention to the dangers involved in it. Therefore, these novels adopted an anti-Enlightenment attitude and criticised the movement.