Jean Baudrillard ve Tüketim Toplumu

Abstract

Gerçek ihtiyaçlar ile sahte ihtiyaçlar arasındaki ayrımın ortadan kalktığı tüketim toplumunda birey, tüketim mallarını satın almanın ve bunları sergilemenin toplumsal bir ayrıcalık ve prestij getirdiğine inanır. İnsan bu süreçte bir yandan kendini toplumsal olarak diğerlerinden ayırt ettiğine inanırken, bir yandan da tüketim toplumuyla bütünleşir. Dolayısıyla tüketmek birey için bir zorunluluğa dönüşür. İnsani ilişkiler yerini maddelerle ilişkilere bırakır. Geçerli ve sürekli olan şey tüketim etkinliğinin ta kendisi olur. Modern toplumda moda, medya, marka gibi olgular neyin “gerçek” kılınacağına ve tüketici için neyin zaruri olduğuna karar vererek meseleleri bizim için basitleştirir. Belirli görüntülerin ve nesnelerin kopyası olan şeyleri sanki yeni bir şeymiş gibi pazarlar. Bu durum bilhassa alışveriş merkezlerinde yaygın olarak yaşanır. Kapitalizmin de salt gerçeği olan tüketim çılgınlığı modern dünyaya bu şekilde egemen olmaktadır. Baudrillard’a göre, medyanın hakim olduğu bu dönemde, bir kişiyi, durumu, görüşü anlamanın yolu TV programlarında oluşturulan imajlardan geçer. İnsan zihninin nasıl kirlendiğini ve ne şekilde yön verildiğini açıklamıştır. Tez çalışmasının içinde de yer alan alışveriş merkezleri, Baudrillard nezdinde kentsel bir mekândır ve insanların pek çok ihtiyacına birden cevap vericidir. Bu ihtiyaçların başında tüketim yer alsa da bazen sığınma, gündelik rutinden kaçış, etkileşim, boş zaman geçirme gibi ihtiyaçları da karşılayıcıdır. Bunun yanı sıra alışveriş merkezleri kentlilerin sosyal etkinlikte bulunmalarını sağlar ve aynı zamanda sosyal etkinliklerini de zenginleştirir. Kentin, zaman içinde metropolleşmenin de etkisiyle form değiştirmesi söz konusudur, bu değişim kentin içinde yer alan kentsel mekânlar için de geçerlidir. Alışveriş mekânları Baudrillard'ın deyişiyle bir şehir simülasyonudur ve toplumsal hayat mekânı oluşturur. Alışveriş mekânları, şehirde karşımıza çıkan şeylerin birçoğunu bünyesinde bulundurur. Baudrillard’a göre alışveriş mekânları, adeta mikro bir şehir yaşamı durumuyla gerçeküstü mekânlar şekline bürünmüştür. Bu tez çalışmasında tüketim toplumunun ve tüketme isteğinin karşılığı olarak, toplumsal yaşam içerisinde kentsel mekânda karşımıza çıkan alışveriş merkezlerinin yeri ve önemi ele alınmaktadır. Literatür taraması yapılarak bu konu hakkındaki bilimsel çalışmalar incelenmiş ve Jean Baudrillard’ın görüşlerine odaklanılmıştır Daha sonra konuyla ilgili diğer kavramlar da tespit edilerek analiz edilmiştir. Bu çerçevede teorik dayanakları ile birlikte alışveriş merkezlerinin tüketim toplumunun yeni kentsel mekânı olma özelliğine sahip olduğu iddiası ve nu merkezlerin tüketme isteği ile ilişkisi temellendirilmeye çalışılmıştır.

An Individual believes that purchasing the consumption goods and exhibiting those goods can cause a privilege and prestige in a society which eliminateed the distinction between the real requirements and fake ones , on this process , human distinguishes itself from the rest of the society and also believes becoming integrate with the rest of the society. Therefore , consumption becomes a necessity. Human relations leave its place to relations with materials.the valid and constant thing just becomes the facility of consumption itself. In modern society, pheonomenons like fashion,media,brand focus on what is real and decide what is necessary for the consumers to simplify. They market some copied things of displays and views as a new thing. The absoulte fact of capitalism remains as a sovereign power for whole the world. Shopping malls are urban places and satisfy the wills of the people about their requirements. Consumption takes a place On the top of these requirements but spending time , escape from the daily routines, interaction , spare time activities are also important for these requirements. On the other hand shopping malls provide social activities to town-dwellers. There is a way of shaping the form of town after becoming metropolitan. That transformation is valid for urban places too. The significance of shopping malls is mentioned about the consumption society and will of consumption in this research. Scientific Works have been examined by conducting a literature review. Then the concepts were determined about the topic. Shopping malls as an urban place have become a new urban place of a consumption society. Afterwards , the last point has been tried to be determin