Divan Şairinin Penceresinden Acem Şairleri

Abstract

Divan şairleri, değişik sebeplerle beyitlerinde dinî, tarihî, edebî, kültürel ve mitolojik çağrışımlar yaratacak şekilde farklı milletlerden şahısların ismini kullanmıştır. Bu şahıs kadrosu içinde ağırlıklı olarak Arap ve Acem olanlara yer verilmiştir. Özellikle Acem kökenli şahıs kadrosundan bahsettiğimizde Şehnâme kahramanları ve Acem şairleri aklımıza gelmektedir. Şairlerimiz, Acem şairlerinden bahsederken onlarla kendilerini ve şiirlerini kıyaslamışlardır. Bu sayede şairliklerini ve şiirlerini övme yoluna gitmişlerdir. Zamanla bu yaklaşım, Acem şairlerinin divan şiirinde bir figür, bir sembol olarak kullanımına dönüşmüştür. Bu çerçevede Acem şairlerinin divan şiirinde en çok hangi özellikleriyle anıldıklarını, onlara hangi açılardan yaklaşıldığını göstermek suretiyle divan şairinin gözündeki Acem şairi portresi daha net bir şekilde ortaya çıkacaktır.

Divan poets, for some different reasons, used names of various individuals from many nations in their lines in a way to create religious, historical, literral, cultural and mythological associations. Among these individuals, Arabs and Persians mainly taking precedence. When it is mentioned, particularly, about Persian oriented individuals, Şehname heroes and Persian poets are the among the initial ones. When mentioning about Persian poets, our poets compared themselves and their poems with Persian poets and poems. In this manner they seek the way of praising their poetry and poems. In time, this approach turned into a kind of symbolic, figurative use of Persian poets in divan poetry. Within this frame, by demonstrating which characteristics of Persian poets mentioned most in divan poetry, and which points were taken when approaching to them, the portrait of Persian poet from the perspective of divan poet will reveal itself in a more comprehensible way.