Raci Alkır’ın Hayatı Sanatı Ve Trt Repertuarında Kayıtlı Türkülerinin Ezgisel Analizi

Abstract

Bu araştırma Raci Alkır’ın yaşam öyküsü, sanatsal özellikleri ve türkülerinin sanatsal özelliklerini saptamak amacı ile yapılmıştır. Bu araştırmanın yürütülmesinde literatür taraması ve betimsel durum analizi tekniği uygulanmıştır. Kayıtlardan ve literatür taramasından elde edilen bilgiler araştırmanın amacına ulaşmak için kullanılmıştır. Kullanılan bilgiler (veriler), belgesel kaynak tarama, çözümleme tekniği ile elde edilmiştir. Araştırma için, Erzurum ilindeki kütüphane ve kültür müdürlükleri gibi basılı kaynakların bulunduğu kurumlara gidilmiştir. Erzurum TRT sanatçılarıyla sözlü görüşmeler yapılmıştır. Konuya yönelik kaynaklar için dijital ortam taranmış, konu ile ilgili makale, bildiri, yüksek lisans ve doktora tezleri incelenmiştir. TRT repertuarında kayıtlı, konuya uygun olduğu düşünülen ve buna göre belirlenen 23 türkü içerik analizi yöntemiyle analiz edilmiştir. İçerik analizinde temel amaç, toplanan verileri açıklayabilecek kavramalara ve ilişkilere ulaşmaktır. Türkülerin makamları, form yapısı, usulleri, ayakları ( ezginin makamsal yapısı) sözleri incelenerek hece ölçüleri sayılmış ve konuları incelenmiştir. Araştırma sonuçlarına göre, Raci Alkır’ın TRT repertuarına kayıtlı 20 tane kırık hava, 3 tane de uzun hava eseri olduğu; makamsal yapısının incelemesine göre; 1 adet Hicaz, 7 Segâh, 8 Hüseyni, 4 Uşşak, 1 Nikriz, 2 Buselik, 2 Karcığar makamında türkülerinin olduğu; ayak yapısının incelemesine göre; 7 Misket Ayağı, 13 Kerem Ayağı, 3 Müstezat Ayağında türkülerinin olduğu; usul yapısının incelemesinden; 14/4’ lük 1 adet, 2/4’ lük 2 adet, 10/8’ lük 4 adet, 6/8’lük 3 adet, 4/4’ lük 9 adet türkü olduğu görülmektedir. Raci Alkır’ın TRT repertuarına kayıtlı eserinin konu ve hece sayısı incelendiğinde; 13’ lü 1, 15’li 2, 14’ lü 2, 12’ li 1, 11’ li 7, 10’ lu 1, 9’ lu 1, 8’ li 1, 7’ li 7 adet türküsünün olduğu anlaşılmıştır; konularının ise, aşk, dini duygular, yurt sevgisi, özlem, çevre sevgisi, memleket sevgisi, hasretlik çekme, doğa sevgisi olduğu saptanmıştır.

his study aims to identify the artistic features, and the life story of Raci Alkır.

To convey this study, literature scanning and descriptive status analysis have been used. Information obtained from the literature scanning and the records has been used to reach out its purpose. Data has been received through documentary source scanning and analysis. For this study, libraries in Erzurum and cultural authorities where there are a lot of written documents have been visited. There have been interviews with Erzurum TRT singers. Digital media has been scanned and topic-related articles, announcements and theses have been studied. Detected 23 songs recorded in TRT repertoire have been analyzed. Main purpose of this content analysis is to obtain the resolutions and connection to explain the collected data. The maqams , forms, styles and rhymes have been examined and counted in terms of syllabic meter. At the end of this study, it has been seen that Raci Alkır has 20 folk songs and 3 unmetered folk songs recorded in the repertoire; 1 tune hejaz, 7 segah, 8 huseyni, 4 uşşak, 1 nikriz, 2 buselik, 2 karcığar songs according to their maqams; 7 misket ayağı, 13 kerem ayağı, 3 mistezat songs according to their rhymes 1 song from 14/4, 2 songs from 2/4, 4 songs from 10/8, 3 songs from 6/8 and 9 songs from 4/4 according to their styles. When Raci Alkır’s songs are examined in terms of their syllabic meters and topics in TRT repertoire; one triodectet, 2 quindectet, 2 quartdectet 1 duodectet, 7 undectet, 1 dectet, 1 nonet, 1 octet and 7 septette songs have been added up; and as for their topics, love religion, being homesick, longing, nature love, nostalgia have been seen.