Orta Anadolu bindirme kuşağının Akdağmadeni-Yavu arasındaki bölümünün stratigrafik özellikleri

Abstract

Üst Kretase yaşlı ofiyolitli karışık ve örtü kayalarından oluşan tektonik dilimlerin kuzeyden güneye doğru yerleşimini yansıtan Orta Anadolu Bindirme Kuşağı'nın çalışma alanındaki stratigrafisi, otokton ve allokton konumlu kaya birimleri ile temsil edilmektedir. Otokton konumlu birimlerin temelini Üst Kretase öncesi metamorfizmaya uğramış başlıca şist, kalk şist, mikaşist, kuvarsit ve mermerlerden yapılı Akdağmadeni Litodemi oluşturur. Bu temel üzerinde Alt-Orta Eosen yaşlı kalın bir tortul-volkanotortul istif yer alır. Tabanda yer alan epiklastik istif Tokuş Formasyonu; üstte yer alan volkanik-volkanotortul istif ise Orta-Üst Eosen yaşlı Kaletepe Volkanitleri olarak ayırtlanmıştır. Alt-Orta Eosen yaşlı Tokuş Formasyonu üç üyeden oluşmaktadır. Bu üyeler tabandan tavana doğru, konglomeralardan oluşan Susuzdağ, bol makro fosilli resifal kireçtaşlarmdan oluşan Asar, kumtaşı, kiltaşı ardalanmasmdan oluşan Banaz üyeleridir. Tokuş Formasyonu üzerinde uyumlu olarak Orta-Üst Eosen yaşlı Kaletepe Volkanitleri gelmektedir. Kaletepe Volkanitleri'nin bazaltik-andezitik lav akıntılarından oluşan kısmı Taştepe Üyesi, tüf, aglomera ve volkanik kumtaşlarından oluşan kısmı ise Alıçlısekitepe Üyesi olarak ayırtlanmıştır. Alt-Orta Eosen yaşlı istif, Üst Kretase yaşlı Tekelidağı Karışığı tarafından tektonik dokanakla üzerlenmektedir. Allokton konumlu Tekelidağı Karışığı pembe, kırmızı renkli kireçtaşları, volkanik-volkanosedimanter ve ofiyolitik kayalardan oluşan oluşmaktadır. Tüm bu birimlerin üzerinde ise açılı uyumsuzlukla Pliyosen yaşlı çakıltaşı, kumtaşı ardalanmasmdan oluşan incesu Formasyonu ve alüvyonlar yer almaktadır. Çalışma alanının tektonik deformasyonu, temel ve örtü kayalarını içeren bindirme sistemleri ile denetlenmektedir. Üst Kretase yaşlı Tekelidağı Karışığı'na ait kalın tektonik dilimlerin kuzeyden güneye doğru Eosen yaşlı havza istifi üzerine ilerlemesi ile genel olarak tüm havzada K-G yönünde yoğun kısalma gelişmiştir. Bu deformasyon, DKD-BGB doğrultulu kıvrımlar, bindirme fayları ve doğrultu atımlı faylarla karakterize edilmektedir.

The stratigraphy of the Central Anatolian Thrust Belt around the study area is represented by southward propagated tectonic slices of Upper Cretaceous ophiolitic melange and cover rocks. The basement of autochthonous units is composed of schist, calcschist, micaschist, quartzite and marbles of Pre-Cretaceous metamorphosed rocks namely the Akdağmadeni Lithodem. A thick Eocene sedimantary-volcanosedimantary serie overlies this basement. The lowermost sequence of epiclastic rocks and the uppermost volcanosedimantary series are named as Kaletepe volcanics. Lower-Middle Eocene Tokuş Formation is divided into three different members. These are, from bottom to top, Susuzdağ conglomerates, fossiliferous reefal carbonates of Asar and the Banaz sandstone-claystone members. Middle-Upper Eocene Kaletepe Volcanics. comformably overly the Tokuş Formation. Kaletepe Volcanics are divided into two sub-units as follows; the Taştepe unit is composed of basaltic and andesitic lava flows, and Alıçlısekitepe unit consists of tuff, agglomerate and volcanic sandstone. Eocene series are overlain by Upper Cretaceous Tekelidağı melange with a tectonic contact. Allocthonous Tekelidağ Complex includes three units. They are pink-red colored pelagic limestones, lava, flows, volcanosediments; and ophiolitic rocks. All these units are overlain by Quaternary alluvium and Pliocene incesu Formation of continental deposits.Tectonic deformation style of the study area is controlled by thrust sequences of basal and cover rocks. Since the occurrence of thick tectonic slices of Upper Cretaceous Tekelidagi melange propagated southwards onto Lower-Middle Eocene age series of the basin, a major shortening on footwall rocks developed. This deformation is characterized by ENE-WSW trending fold axes, thrusts and strike-slip faults.