Süleymaniye Kütüphanesi Es’ad Efendi Bölümü 3388 Numarada Kayıtlı Bulunan Mecmû’a-i Tevârîh (Transkripsiyonlu Metin-İnceleme)

Abstract

Mecmûalar divan edebiyatının hâlâ çalışılmaya gerek duyulan, her geçen gün yeni bir çalışmaya mevzu olan kaynaklarıdır. Derlendikleri dönemlerin edebiyat anlayışını, dilini, popüler şâirlerini ortaya koymaları bakımından da oldukça değerlidirler. Bu zamana kadar da mecmûalarla ilgili pek çok çalışma yapılmış, tasnif denemeleri ilim âlemine sunulmuştur. Çoğunluğu tarih düşürme sanatı ile yazılan şiirlerden meydana geldiği için Mecmûa-i Tevârîh olarak isimlendirilmiş olan çalışma metnimiz, XVIII. yüzyılın önemli devlet adamlarından Hekîm-zâde Ali Paşa‟nın ikinci defa sadrazam olması üzerine yazılmış metinleri ihtiva etmektedir. 60 varaktan müteşekkil olan mecmûada 60 şâirin şiiri yer alır. Toplamda 111 adet şiir bulunmaktadır. Mecmûanın derleyicisi olan Hasîb Efendi kendisinin 14 şiirine yer vererek mecmûadaki en fazla şiire sahip şâirdir. Tez çalışmamızda konuları dört bölüm altında ele almaya çalıştık. İlk bölümde kısaca genel bilgiler verdik, ikinci bölümde mecmûanın muhtevasına yönelik incelemelerimizi paylaştık, üçüncü bölümde tarih beyitlerinin ebced hesabına göre hesaplanmasına örnek verip dördüncü bölümde metni transkripsiyonlu olarak sunduk.

Mecmû‟as are the sources of divan literature which is still needed to be studied, which is a new study every day. They are also very valuable in terms of revealing their literature, language and popular poems. Until this time, many studies about the mecmû‟as been made, classification trials are presented to science world. Because it is composed of the poems written mostly with the art of decreasing the date,our work text, which is named as Mecmû‟a-i Tevârîh, compose the texts written on to be the second time grand vizier of Hekîm-zâde Ali Pasha, one of the important statesmen of the XVIIIth century. 60 poems which consist of 60 foils are included in the poem. There are 111 poems in total. Hasîb Efendi, who is the compiler of Mecmî, has 14 poems in his poem and has the most poem in poetry. In our thesis, we tried to discuss the subjects under four sections. In the first part, we gave briefly general information, in the second section, we shared our observations on the content of the Mecmû‟as, in the third section we gave an example of calculating the history couplets according to the ebced account and in the fourth chapter we presented the text as transcribed.