Divriği Kalesi Kazısı Alçı Buluntuları (2010-2016)
Özet
Divriği, Sivas'ın güneydoğusunda, Doğu Anadolu bölgesinin Yukarı Fırat
bölümünün İç Anadolu sınırına yakın kesiminde, Fırat nehrinin kollarından biri olan
Çaltı ırmağı ile birleşen derenin vadi tabanında ve yamaçlarında yer alır. Divriği
Kalesi kazısı sırasında, çok sayıda ve çeşitte buluntu açığa çıkarılmıştır. Bunlar
içerisinde 2010-2016 yılları arasında ele geçen ve bezemesi tanımlanabilen 233 alçı
parça da yer almaktadır.
Bu çalışmada, Divriği Kalesi kazısı sırasında ele geçen alçı buluntular, bütün
yönleriyle ele alınarak incelenmiştir.
İncelemiş olduğum alçı süslemeler en çok kalıplama tekniğinde yapılmıştır.
Kalıplama tekniğinin uygulandığı alçı parçalarda süsleme olarak; bitkisel,
geometrik, yazı, kabara, mukarnas ve nadir de olsa figürlü süslemeyi görmekteyiz.
Alçıların teknik ve desen özellikleri incelendiğinde; Kubadabad Sarayı ve
Keykubadiye Sarayı’ndaki alçı örnekleriyle benzerlikler gösterdiği gözlemlenmiştir.
Alçı eserler arasında yapılan bu karşılaştırmalar, ortak bir alçı süsleme anlayışının
hakim olduğunu kanıtlar niteliktedir.
Alçı süsleme, malzemenin kolay şekil alması ve malzemenin ucuz olması
sebebiyle Mengücekliler Döneminde de yaygın olarak kullanılmıştır. Çalışmamızda
Mengücekliler Dönemi alçı süsleme programı ve kullanılan teknikler, ele geçen
örneklerle belirlenmiştir. Ancak malzemenin dayanıksız olması sebebiyle örnekler
günümüze parçalar halinde gelmiştir. Bu nedenle çalışmamızda alçının kullanım yeri
hakkında tespitlerimiz çıkarımdan öteye gidememiştir. Divriği , is located in the southeast of Sivas, on the valley floor and on the
slopes of the stream, which is connected to the Çaltı River, which is one of the
branches of the Euphrates, near the Central Anatolian border of the Upper Euphrates
region of the Eastern Anatolia During the excavations of the Divriği Castle,
numerous and varied finds were unearthed. These include 233 stucco pieces
recovered between 2010-2016.
In this study, stucco finds uncovered during the excavation of the Divrigi
Castle were examined in all aspects.
In all of the stucco fragments we examined, the ornaments were made in a
molding technique. In the molds where the molding technique is applied; we see
plant, geometric, epigraphic, muqarnas and rarely figurative decorations.
When the technical and pattern characteristics of the stuccoes were
examined, similarities were observed with the stucco examples of Kubadabad Palace
and Keykubadiye Palace. Comparisons between stucco handicrafts showed that they
have a cocmon trends of stucco ornamentations.
Stucco ornamentation has been widely used in the period of Mengujeks
because of its easy to form and cheap material. We tried to determine the stucco
ornamentations program and techniques of Mengujeks period. However, due to the
fact that the material is not enduring, examples have remained with fragments.
Therefore, we have not determine exactly where the fragments were used.