Mecāmi’ü’l-Eẕkār (İnceleme-Metin-Dizinler)

Abstract

Eser, Cāfer b. Muĥammed tarafından yazılmıştır. MecāmiǾü’l-Eẕkār insanların hayatlarını kolaylaştıracağına, insanlara sağlık ve sıhhat verdiğine inanılan duaları ve ayetleri içeren bir dua kitabıdır. Eser dil özellikleri bakımından Eski Anadolu Türkçesi ve Osmanlı Türkçesinin özelliklerini içinde barındıran bir özellik göstermektedir. Eserin ne zaman yazıldığı kesin olmamakla birlikte XVI. yüzyıldan sonra yazıldığını tahmin etmekteyiz. Bu yönüyle XVI. yüzyıl sonrası Osmanlı Türkçesinin özelliklerini taşıdığını söylemek mümkündür. Eser ana hatlarıyla müellifin de ifadesiyle “tesbįĥ ve taĥmįd ve tahlįl ve tevĥįd ve taķdįs ve kelime-i ẕikrullāhdur ve Ĥażreti Muĥammed Muśŧafā śallallāhu Ǿaleyhi ve sellemiñ rūĥ-ı şerįfine śalavāt virmegiñ feżāǿili ve ŝevābı ve niçe mühhim ve maślaĥat içün oķunacaķ edǾiyye-i meǿŝūre ve ĥavāś-ı Ķurǿān-ı ǾAžįm ve celįle-i laŧįfe” (Metin: 2a/3-4-5-6-7) bölümlerinden oluşmaktadır. Bu bölümleri, eserin içeriğini de göz önünde bulundurarak, giriş bölümü, tövbe ve istiğfar bölümü, hastalıkta okunacak dualar ve ayetler bölümü, tespih-tahmit ve tehlil bölümü, lahavlevelakuvvetenin fazileti bölümü, Ĥażreti Muhammed’e salavat vermenin fazileti bölümü; besmele, Kuran-ı Kerim ve bazı sure ve ayetlerin fazileti bölümü şeklinde 7 bölüme ayırabiliriz. Eserin bölümlerinde surelerin, ayetlerin, salavat vermenin ve bazı duaları okumanın insan hayatındaki etkilerine değinilmiştir. Yine sure, ayet, salavat ve duaların ahiret hayatı açısından ne denli önemli olduğu üzerinde durulmuştur. Çalışmamıza konu olan eserin tanıtıldığı Giriş kısmının ardından, I. bölümde eserin dil özellikleri betimlemeli yöntemle incelenmiştir. Bulgular Sonuç kısmında belirtilmiştir. II. bölümde metnin yazı çevrimi yapılarak metin ortaya konulmuştur. III. bölümde ise metnin dizinli sözlüğü ve metinde geçen özel adların dizini yer almıştır. Çalışmanın sonunda da eserin tıpkıbasımı verilmiştir.

The work was written by Cāfer bin Muĥammed. MecāmiǾü’l-Ezkār is a prayer book which contains some prayers that are believed to make people's life easier and also contains the prayers and the verses that would give health and well-being to people. In terms of language features, the work shows a feature that it inholds the characteristics of old Anatolian Turkish and Ottoman Turkish. Although it is uncertain when the work was written, there are clues that it was written in 16th-17th centuries. From this aspect, it is possible to say that it carries the characteristics of Ottoman Turkish of 16th-17th centuries. The work with outline of it and also the expression of the author, it consist of; “tesbįĥ ve taĥmįd ve tahlįl ve tevĥįd ve taķdįs ve kelime-i ẕikrullāhdur ve Ĥażreti Muĥammed Muśŧafā śallallāhu Ǿaleyhi ve sellemiñ rūĥ-u şerįfine śalavāt virmegiñ feżāǿili ve ŝevābı ve niçe mühhim ve maślaĥat içün oķunacaķ edǾiyye-i meǿŝūre ve ĥavāś Ķurǿān-ı Ǿažįm ve celįle-i laŧįfe cemǾ olunmışdur” (Metin: 2a/3-4-5-6-7) chapters. Taking into account the content of the work, we can seperate these chapters into seven parts such as; introduction part, repentance and forgiving part, prayers and verses of God to be read in disease part, paternoster-praise and reciting prayers part, the virtue of la havle vela kuvvete (the power and force are only from God) part, saying Salavat to Proper Muhammad part, the virtue of Basmala -Quaran and some soorahs and verses of God part. In parts of the work, it is referred to soorahs, verses of God, salute to Proper Muhammad and the effects of reading some prayers in human life. And also it is emphasized how important soorah, verses of God, salavat and prayers are in Hereafter. After the Introduction part which is the subject of our work, the language characterictics have been studied by means of desciptive method in the first chapter. The results have been mentioned in the Conclusion part.In the second chapter, the text which is read by the letters of translation has been given. And the third chapter contains the indexed version of the text and also contains suffixes which are mentioned in the text. At the end, the facsimile of the work have been added for the simplicty for researchers.