Tokuş formasyonunun yaşı ve çökelme ortamına ilişkin yeni bulgular (Sivas - Türkiye)

Abstract

Sivas Tersiyer Havzası'nın taban çökellerini oluşturan ve havzanın evriminde anahtar rol oynayan Tokuş formasyonu, ilk kez Yılmaz ve Özer (1984) tarafından tanımlanmış, Lütesiyen-Priaboniyen yaşında olduğu ve sığ denizel bir ortamda depolandığı belirtilmiştir. Bu çalışmada ise birimin ayrıntılı jeoloji haritası ile iki adet ölçülü dikme kesiti çıkartılarak, stratigrafik, paleontolojik ve sedimantolojik özellikleri tekrar incelenmiştir. Formasyonun alt düzeylerinde gözlenen, Alveolina cucumiformis Hottinger ve Nummulites solitarius (A) de la Harpe türlerinin İlerdiyen'i; orta düzeylerindeki, Alveolina cuspidata Drobne, Alveolina ruetimeyeri Hottinger, Nummulites formosus de la Harpe, Assilina cf. dandotica Davies türlerinin ise Kuizyen'i işaret ettiği dikkate alınarak birimin yaşının İlerdiyen'e kadar indiği saptanmıştır. Bölgedeki egemen fasiyesler ise alttan üste doğru ve tekrarlanmalı olarak alüvyon yelpazesi, sahil, neritik ve yamaç fasiyesleridir. Bunun yanısıra, formasyonun kalınlığı bölgede etkin olan bindirme tektoniğine bağlı olarak yer yer azalmakta ve artmaktadır.

Tokuş formation which is the basal sediments of the Sivas Tertiary Basin and play a key role on its geological evdution, was first described by Yılmaz and Özer (1984). Its age was regarded as Lutetian-Priabonian and it was thought to be deposited in shallow marine environmental conditions. Detailed geological map of the units, two measured stratigraphical columnar section; stratigraphie, paleontologie and sedimentalogic features of the formation were examined, therefore new aged data and depositional conditions have been defined in this study. The fossils Alveolina cucumiformis Hottinger and Nummulites solitarius (A) de la Harpe found in the lower part indicate llerdian stage, fossils Alveolina cuspidata Drobne, Alveolina ruetimeyeri Hottinger, Nummulites formosus de la Harpe Assilina cf. dandotica Davies indicate Cuisian stage. According to this data the age of the formation is yielded down to llerdian. The dominant fades of the unit from bottom to top and in a recurrent manner are alluvial fan, coastal, neritic and slope fades. Thickness of the formation shows thinning and thickening from place to place caused by the dominant regional thrust tectonics.