ARJININ METABOLİZMASI VE KANSERDEKİ TERÖPATIİK ÖNEMİ
Date
Temmuz 202Metadata
Show full item recordAbstract
Arjinin, hücresel metabolizmada birçok rolü olan, katyonik, yarı esansiyel
bir aminoasittir (aa). Hücrenin çoğalması, yaşaması ve protein sentezi gibi bir çok biyolojik fonksiyonda kilit rollere sahiptir. Bununla birlikte, üre döngüsü,
nitrik oksit (NO), poliaminler, prolin, kreatinin ve glutamat sentezlerinde öncül
aa olarak görev alır (Morris Jr, 2007). Büyüme dönemleri ve yaralanma sonrası
iyileşme aşamalarında esansiyel aa olarak görev yapar. Yara iyileşmesine kat kı sağlamasının yanı sıra, büyüme hormonu, insülin benzeri büyüme faktörü-1
(IGF-1), insülin ve prolaktin salınımını uyarıcı rolleri de vardır. Dahası, arji nin T-hücresi ile doğal öldürücü hücre aktivitesini uyarmak ve proinflamatuvar
sitokin düzeylerini etkilemek gibi immunomodülatör etkilere sahiptir (Stuehr,
2004).
Arjinin, çok yönlü haberci molekül olan NO’in tek öncülüdür ve bu özelliği
ile çok sayıdaki fizyolojik ve patolojik süreçlerde, özellikle kanserde, arjini nin araştırılmasını önemli kılmıştır. İlk olarak endotel hücrelerde tespit edilen
NO’in, şimdilerde çeşitli tümör hücre hattı ve insan tümör hücreleri tarafındanda üretildiği kabul görmüştür (Lind, 2004). Ayrıca, karsinogenezde güçlü bir
şekilde yer alan, hücre büyümesi ve metabolizmasında önemli role sahip olan
rapamisin protein kompleksinin memeli hedefi (mTOR) bir kinaz olarak doğru dan arjinin ile aktive olur (Chen, Hsu, Ann, Yen, & Kung, 2021).
Normal hücreler, büyüme ve gelişmeleri için arjinosüksinaz sentaz (AS) ve
arjinosüksinaz liyaz (AL) enzimleri aracılığı ile sitrüllinden arjinin sentezleye bilirken, bazı kanser türlerindeki tümör hücreleri AS ifadesine sahip olmadığın dan sitrüllinden arjinin sentezleyemez. Bu tür bazı hayvan ve insan tümörleride
büyüme ve gelişmeleri için arjinine (oksotrofik tümör) ihtiyaç duyarlar. Arjinine
ihtiyaç duyan tümör hücrelerinin açığından faydalanan bazı araştırmacılar, kan ser hücrelerini arjininden yana aç bırakmak için antineoplastik tedavi yöntem leri geliştirmeye çalışmıştır (Ensor, Holtsberg, Bomalaski, & Clark, 2002). Bu
çalışmalar arjinin yoksunluğuna yönelik çalışmaları oluşturmaktadır.
Arjininin, arjinin oksotrofik tümörler için ekzojen olarak gerekli iken, arjinin
oksotrofik olmayan tümörlerin gelişmesi ekzojen arjininden bağımsızdır. Çünkü
bu tümörler arjinin süksinat sentetaz (ASS1) aktivitesine sahiptir ve sitrüllin den arjinin üretebilir. Bu sebeple, arjinin takviyesi, arjinin oksotrofik olmayan
kanserli hastaların tedavi sonuçlarını iyileştirebileceği düşünülmektedir (Szefel,
Danielak, & Kruszewski, 2019).
Tümör hücrelerinin arjinin gereksinimi, kanser tedavisi açısından iki farklı
noktada kesişmektedir. Bu süreçlerin her biri, en iyi koşulda işlevine devam
etmek için bol miktarda arjinine ihtiyaç duyar. Bir yandan bol miktarlardaki
arjinin, tümör büyüme ve gelişmesine katkıda bulunurken, diğer yandan, bol
miktarlardaki arjinin, konakçı bağışıklık tepkisinin en iyi şekilde işlev görmesi ne yol açar. Bu nedenle, arjinin yoksunluğu veya takviyesinin her ikisi de kanser
tedavisinde kritik rollere sahiptir (Albaugh, Pinzon-Guzman, & Barbul, 2017).
Son yıllarda kanser tedavisine yönelik arjinin üzerinden çok sayıda çalışma
yapılmaktadır. Daha çok arjinin yoksulluğuna yönelik çalışmalar dikkat çeker ken arjinin takviyesine yönelik çalışmalar da mevcuttur. Bu bilgiler ışığında,
fazlasıyla hayati önem taşıyan arjininin metabolizmasının ve kanser tedavisinde
dair öneminin incelenmesi literatüre oldukça fayda sağlayacaktır