Türkiye'nin Avrupa Birliği'ne Uyum Sürecinde Atık Yönetimi: Ekonometrik İnceleme
Abstract
Avrupa Birligi (AB) düzeyinde çevre politikasının temeli 1970?lere dayanmaktadır. Bu
dönemde, çevre boyutu olmadan ekonomik kalkınmanın olası olmadıgı ve çevre kirliliginin
herhangi bir sınırı olmadıgı anlasılmıstır. Bu kavrayıs, çevre alanında adımlar atılmasını
zorunlu hale getirmistir. AB çevre politikası, ikincil mevzuat ve antlasmalar vasıtasıyla
sekillenmistir. Mevcut AB çevre politikası, çevre kalitesini, insan saglıgını ve dogal kaynakları
korumayı ve bölgesel ve dünya çapındaki çevre sorunlarıyla mücadeleyi hedeflemektedir.
Çevre politikasında birçok alt baslık bulunmaktadır. Atık yönetimi bu alt baslıklar içinde en
önemlilerinden biridir. Çünkü atık yönetimi, ekonomiden, toplum saglıgına birçok sektörü
etkileyebilecek güçtedir. Atık yönetiminin düzgün sekilde yürütülmesi için bazı ilkelere ihtiyaç
duyulmaktadır. Bunlardan biri de Maastricht Antlasması?yla tanımlanan yetki ikamesi ilkesidir.
Bu ilke temelinde birçok Avrupa ülkesinde atık yönetiminin sorumlulugu belediyeler tarafından
üstlenilmektedir.
Türkiye?de de çevre politikaları AB mevzuatı ve uluslararası anlasmalar çerçevesince
olusturulmaktadır. Çevre harcamaları içinde %50?nin üzerinde paya sahip olan atık yönetimi
harcamaları atık yönetiminin önemini göstermektedir. Zaman içinde hukuki düzenlemelerin
yanı sıra atık hizmeti veren belediyelerde, atık miktarlarında ve atıkların bertaraf edilme
yöntemlerinde yasanan gelismeler yerel yönetimlerin bu alandaki rolünü incelemeyi gerekli
kılmıstır. Bu amaçla atık hizmeti veren belediyelerle atıkların geri dönüsüm yöntemleri
arasındaki iliski sayısal yöntemlerle analiz edilmistir. Ekonometrik analiz sonucunda belediye
atık hizmetlerindeki gelismeler ve atıkların ilkel yöntemlerden ileri yöntemlere dogru bertaraf
edilme biçimleri arasındaki iliskinin tespit edilmesi amaçlanmıstır.