Divan şiirinde bir hayvan masalı: "Harname"

Abstract

Sözlü ve yazılı kültür ürünleri birbirinden farklı oluşumlardır ve insan doğası daha çok sözlü anlatıma mâyildir. Sözlü kültür sonrası bir oluşum olan yazılı kültür birdenbire ortaya çıkmadığı gibi sözlü kültürden yazılı kültüre geçiş de doğrudan olmamıştır. Bu geçiş belli aşamalarla yavaşça olmuş ve erken dönem yazılı kültür ürünlerinde sözlü kültür özelliklerine rastlanılmıştır. Bu çalışmada Axel OLRİK’in Epik Kanunları ve Nedim BAKIRCI’nın tespit ettiği “Türk Dünyası Hayvan Masallarının Özellikleri” Şeyhî’nin Harnâme’sine uygulanarak eserin halk anlatıları ve hayvan masallarıyla ne derecede örtüştüğü ele alınacaktır. İnceleme neticesinde Harnâme’nin halk anlatıları ve hayvan masallarıyla büyük ölçüde benzeştiği görülmektedir. Bu çalışma ve benzerleri ile bir milletin kültür ürünlerinin bir organizma gibi sağlam ve tutarlı bir gelişim içerisinde süreklilik arz ettiği görülüp/gösterilmektedir.

Products of Verbal and written culture are different facts each other and human nature tend to verbalism. Nor did the written culture appear just after verbal culture or did the transition from verbal culture to written culture happen directly. The transition happened gradually and verbal culture characteristic was seen in early times written culture. In this paper, Axel OLRIK’s “Epic Laws” and Nedim BAKIRCI’s determination “Characteristic of Animal Tail of Turkish World” is applied and considered the side of appropriateness of folk narrative and animal tail. As a result of the research, it is observed that folk narrative and animal tail of Harname which is one of written culture work resemble each other on a large scale. This paper and other similars observe & reflect that a nation's cultural products keep on strongly and consistently like an organism.