Ortodontik Materyallerden Bisfenol A Salınımı ve Biyolojik Etkileri

Abstract

ÖZET Bisfenol A (BFA), epoksi rezin ve polikarbonat plastik üretiminde yaygın olarak kullanılan sentetik bir kimyasaldır. Günlük hayatta kullanılan biberonlar, gıda paketleri, deterjanlar, oyuncaklar, gözlük camları, su damacanaları gibi pek çok ürünün yapısında BFA bulunmakta ve kullanımı her geçen gün artmaktadır. BFA, Avrupa Birliği tarafından 2002 yılında yayımlanan endokrin bozucular ile ilgili raporda yer alan 60 kimyasaldan biridir. Çevre ve insan sağlığına zararları açıkça gösterilen BFA, ilk kez Kanada’da toksik bir madde olarak kabul edilmiş ve kullanımı yasaklanmıştır. Özellikle bebekler ve çocuklarda, genel olarak tüm yaş gruplarında obeziteden kansere birçok hastalığa sebep olabilen BFA, diş hekimliği ve ortodonti malzemelerinin içeriğinde yaygın olarak kullanılmaktadır. Örneğin; braketler yapıştırıldıktan hemen sonra yapılan ölçümlerde tükürükteki BFA seviyesinin arttığı gösterilmiştir. Ancak, ortodontik materyallerle (kompozit, plastik braket, aligner) meydana gelen BFA maruziyeti, günlük tolere edilebilir BFA alım miktarının çok altındadır. Buna karşın yapılan birçok hayvan çalışmasında BFA’nın düşük dozlarda bile çeşitli hastalıklara yol açtığı bildirilmiştir. Peki, hangi ortodontik materyaller BFA salınımı yapmaktadır ve bu salınım hangi düzeydedir? Bu çalışmada; BFA nedir?, BFA’nın östrojenik etki mekanizması, kullanım alanları, biyolojik etkileri, ortodontik malzemelerde BFA salınımı gibi konu başlıkları altında BFA konusunda ortodontistler arasında farkındalık oluşturacak bilgilerin sunulması amaçlanmıştır.

ABSTRACT Bisphenol A (BPA) is a synthetic chemical widely used in the production of epoxy resins and polycarbonate plastics. BPA is found in many products such as bottles, food packages, detergents, toys, glasses, water deminers, etc. used in daily life and its usage is increasing day by day. BPA is one of the sixty chemicals in the report of the endocrine disrupters published by the European Union in 2002. The BPA, which is clearly shown to be harmful for the environment and human health, has been recognized as a toxic substance in Canada for the first time and its usage was prohibited. BPA, which can cause many diseases from obesity to cancer, especially in infants and children, generally in all age groups is widely used in dentistry and orthodontic materials. For example; it has been shown that the level of BPA in the saliva increases in the measurements made immediately after the bonding of brackets. However, exposure to BPA from orthodontic materials (composite, plastic bracket, aligner) is well below daily tolerable intake. In contrast, many animal studies have reported that BPA causes various diseases even at low doses. So, which orthodontic materials are making BPA release and at what level is this release? In this review, informations which will create awareness among orthodontists about BPA are presented under the titles such as what is BPA?, the mechanism of estrogenic action, usage areas and biological effects of BPA, BPA release in orthodontic materials.