BİR OSMANLICILIK ÖRNEĞİ OLARAK SAVA PAŞA (1832-1904)

Abstract

Osmanlı İmparatorluğu milliyetçiliğin olumsuz etkilerine karşı Millet Sistemi yerine Osmanlıcılık düşüncesini benimsemiştir. Bu düşünceyi Tanzimat döneminin başlamasıyla birlikte yavaş yavaş bürokratik hayatta uygulamaya başlamıştır. Yani gayrimüslimlere bürokraside istihdam sağlanmıştır. 1856 Islahat Fermanı’ndan sonra bürokrasi içindeki gayrimüslimlerin sayısı gözle görülür bir şekilde artmıştır. Hatta daha sonraki yıllarda yirmi üçü, kurulan hükümetlerde nazırlık yapmıştır. Bunlardan biri de Sava Paşa idi. Mesleğe hekim olarak başlayıp daha sonra bürokrasi içinde devam eden Sava Paşa mutasarrıf, vali, mektep müdürü ve nazır olarak kırk yılı aşkın bir süre imparatorluğa hizmet etti. Bu hizmet süresi içinde Sava Paşa otoriter bir devlet adamı görüntüsü vermiştir. Öte yandan birçok Tanzimat bürokratı gibi Sava Paşa da ilimle uğraşmıştır. Tabii burada ilginç olan ise, bir Hristiyan olarak paşanın İslam fıkhı ile ilgilenmesiydi. Devlete sadakatle hizmeti ve fıkıhla ilgili çalışmalarındaki maksadı ile Sava Paşa Osmanlıcılığın dikkat çeken örneklerinden biri olmuştur.

The Ottoman Empire adopted The Ottomanism instead of The Nation System against the negative effects of nationalism and began to gradually apply this thought in the bureaucratic life with the beginning of Tanzimat era. In other words, non-muslims were employed in bureaucracy. After the Reform Decree of 1856, the number of non- Muslims increased significantly in bureaucracy. Moreover, twenty-three of them served as minister in the established governments in the following years. One of them was Sava Pasha. Beginning his professional life as a doctor and then transferring to bureaucracy, Sava Pasha served the state as district governor, governor, school principal and minister more than forty years. Within this period, he appeared to be an authoritarian statesman. On the other hand, Sava Pasha has been involved with science like many other Tanzimat bureaucrats. The interesting thing is he was interested in Islamic jurisprudence as a Christian. Sava Pasha has been one of the striking example of the Ottomanism by means of serving with loyalty to the state and the aim of his scientific works related to fikh (Islamic jurisprudence).