Evde Enteral Tüple Beslenen Hastaların Beslenmeye İlişkin Yaşadığı Sorunlar ve Yakınlarının Bakım Yükü

Abstract

Günümüzde teknolojinin hızla gelişmesi ile enteral tüple beslenme, hastanın kendi ev ortamında ailesi ile birlikte yaşamını sürdürebilmesine olanak sağlayan bir yöntemdir. Bu hastaların bakım sorumluluğu da hasta yakınlarına düşmektedir. Amaç: Bu çalışma evde enteral tüple beslenen hastaların beslenmeye ilişkin yaşadığı sorunların ve yakınlarının bakım yüklerinin belirlenmesi amacıyla yapılmıştır. Yöntem: Kesitsel ve tanımlayıcı nitelikteki bu araştırmanın örneklemini hastanede enteral tüp yerleştirilen ve evde beslenmesini bu yolla sürdürmeye devam eden, ilk bir ayını tamamlamış olan 49 yetişkin hasta yakını oluşturmuştur. Veriler, Hasta ve Bakım Verici Bilgi Formu, Evde Enteral Tüple Besleme'ye (EETB) yönelik yaşanılan sorunlar formu ve Zarit Bakım Verme Yükü Ölçeği (ZBYÖ) ile toplanmıştır. Veriler Mann- Whitney U testi ve Kruskall Wallis önemlilik testi ile değerlendirilmiştir. Bulgular: Çalışmamızda hasta yakınlarının bakım yükünün orta düzeyde (35.18±12.45) olduğu, günlük yaşam aktivitelerinin sürdürülmesinde başkasına bağımlı hastaların yakınlarının bakım yükünün daha fazla olduğu bulunmuştur. Çalışmamızda gastrostomi bölgesinde enfeksiyon komplikasyonu ile karşılaşan hasta yakınlarının bakım yükünün istatistiksel olarak önemli düzeyde arttığı belirlenmiştir (p<.05). Hastalarda EETB'ye ilişkin en fazla kilo kaybı (%59.2), konstipasyon(%53.1), bulantı-kusma (%49.0) ve diyarenin (%14.3) geliştiği, bu komplikasyonlara yönelik hasta yakınlarının hissettiği bakım yükünün istatistiksel olarak önemli olmasa da daha yüksek olduğu saptanmıştır (p>.05). Sonuç: Hasta yakınlarının EETB ilişkin minör sorunlarla karşılaştıkları, bununla birlikte hastasında sorun gelişen hasta yakınlarının bakım yükünün daha yüksek olduğu söylenebilir.

Günümüzde teknolojinin hızla gelişmesi ile enteral tüple beslenme, hastanın kendi ev ortamında ailesi ile birlikte yaşamını sürdürebilmesine olanak sağlayan bir yöntemdir. Bu hastaların bakım sorumluluğu da hasta yakınlarına düşmektedir. Amaç: Bu çalışma evde enteral tüple beslenen hastaların beslenmeye ilişkin yaşadığı sorunların ve yakınlarının bakım yüklerinin belirlenmesi amacıyla yapılmıştır. Yöntem: Kesitsel ve tanımlayıcı nitelikteki bu araştırmanın örneklemini hastanede enteral tüp yerleştirilen ve evde beslenmesini bu yolla sürdürmeye devam eden, ilk bir ayını tamamlamış olan 49 yetişkin hasta yakını oluşturmuştur. Veriler, Hasta ve Bakım Verici Bilgi Formu, Evde Enteral Tüple Besleme’ye (EETB) yönelik yaşanılan sorunlar formu ve Zarit Bakım Verme Yükü Ölçeği (ZBYÖ) ile toplanmıştır. Veriler Mann- Whitney U testi ve Kruskall Wallis önemlilik testi ile değerlendirilmiştir. Bulgular: Çalışmamızda hasta yakınlarının bakım yükünün orta düzeyde (35.18±12.45) olduğu, günlük yaşam aktivitelerinin sürdürülmesinde başkasına bağımlı hastaların yakınlarının bakım yükünün daha fazla olduğu bulunmuştur. Çalışmamızda gastrostomi bölgesinde enfeksiyon komplikasyonu ile karşılaşan hasta yakınlarının bakım yükünün istatistiksel olarak önemli düzeyde arttığı belirlenmiştir (p<.05). Hastalarda EETB’ye ilişkin en fazla kilo kaybı (%59.2), konstipasyon(%53.1), bulantı-kusma (%49.0) ve diyarenin (%14.3) geliştiği, bu komplikasyonlara yönelik hasta yakınlarının hissettiği bakım yükünün istatistiksel olarak önemli olmasa da daha yüksek olduğu saptanmıştır (p>.05). Sonuç: Hasta yakınlarının EETB ilişkin minör sorunlarla karşılaştıkları, bununla birlikte hastasında sorun gelişen hasta yakınlarının bakım yükünün daha yüksek olduğu söylenebilir.