Yazar "Aksoy, Ayşe" seçeneğine göre listele
Listeleniyor 1 - 2 / 2
Sayfa Başına Sonuç
Sıralama seçenekleri
Öğe Bipolar bozukluğu olan hastalarda ilaç uyumu ve etkileyen bazı faktörlerin incelenmesi(Cumhuriyet Üniversitesi, 2013) Aksoy, Ayşe; Kelleci, MeralBu çalışma Bipolar Affektif Bozukluk (BAB) tanısı olan hastaların ilaç uyumu ve etkileyen bazı faktörlerin incelenmesi amacı ile yapılan kesitsel bir araştırmadır. Araştırmanın evrenini bir devlet hastanesine 01 Ocak - 31 Aralık 2011 tarihleri arasında Bipolar Affektif Bozukluk tanısı ile kayıtlı olan, Sivas il merkezinde yaşayan, ek psikiyatrik tanısı olmayan 280 hasta oluşturdu. Araştırmanın örneklemine tüm hastalar dâhil edildi ve çalışmada telefonla aranarak bilgi verildikten sonra ev ziyaretini ve çalışmaya katılmayı kabul eden 150 kişiye ulaşıldı. Veriler, ev ziyareti ile yüz yüze görüşme yapılarak ?Kişisel Bilgi Formu?, ?Morisky Uyum Ölçeği?, ?Çok Boyutlu Algılanan Sosyal Destek Ölçeği? ve ?Stresle Başa Çıkma Tarzları Ölçeği? ile elde edildi. Veriler bilgisayar ortamında SPSS istatistik paket programı ile Frekans, Ortalama, Standart sapma, Kolmogorov ? Smirnov, Pearson Ki-Kare testi, Fisher Exact test, Phi katsayısı, Cramer?s V, Mann Whitney U test, Cronbach Alpha ve Lojistik regresyon analizi kullanılarak değerlendirildi. Çalışmaya katılan hastaların %54?ü kadın, %58?i 40 yaş ve altında, %51,3?ü bekâr, %46,7?si ilköğretim mezunu, %64?ünün geliri giderine denk, %73,3?ü çalışmıyor ve %67,3?ü çekirdek ailede yaşıyordu. Çalışmada hastaların %55,3?ünün ilaç tedavisine uyumsuz olduğu saptandı. Hastaların yaşının, cinsiyetinin, medeni durumunun, çalışma durumunun, hastalık tipinin, fiziksel hastalık öyküsünün, hastalık süresinin ve hastaneye yatış sayısının ilaç uyumuna etkisi istatistiksel olarak anlamlı değildi (p>0,05). Eğitim durumunun ise ilaç uyumuna etkisi istatistiksel olarak anlamlı bulundu (p<0,05). Eğitim düzeyi arttıkça ilaç uyumu da artmaktaydı. İlaç kullanım süresi az olan hastaların ve düzenli ilaç kullanmasına bir engel olduğunu belirten hastaların uyumsuzluk oranı daha yüksek bulundu. İlaç kullanımını engelleyen durumlar ile ilaç uyumu arasında Phi= %32,2 düzeyinde negatif yönlü anlamlı ilişki görüldü. İlaç kullanımını engelleyen durumların oranı arttıkça ilaç uyumu azalmaktaydı. Düzenli ilaç kullanmaya %32,4 ilaç kullanarak düzeleceğine inanmamanın, %27,4 yan etki yaşamanın engel olduğu bulundu. Stresle baş etme tarzları alt boyutlarından çaresiz yaklaşımın ve boyun eğici yaklaşımın ilaç uyumuna etkisi istatistiksel olarak anlamlı bulundu (p<0,05). Çaresiz yaklaşım ve boyun eğici yaklaşım puanı yüksek olan hastalarda ilaç uyumsuzluğu anlamlı olarak yüksekti. Sosyal destek grupları puan ortalamalarının ilaç uyumuna etkisi istatistiksel olarak anlamlı değildi (p>0,05). Lojistik regresyon analizinde eğitim düzeyi okur?yazar olmayan hastaların ilaç uyumsuzluğu riski, eğitim düzeyi ilköğretim olan hastalara göre OR=9,9 (1,5 ? 65) kat, ilaç kullanımını engelleyen durumları olan hastaların ilaç uyumsuzluk riski OR=5,8 (2,4 ? 14,1) kat fazla, ilaç kullanım süresi 1?5 yıl olan hastalarda ilaç uyumsuzluğu riski, İlaç kullanım süresi 6? 10 yıl olan hastalara göre OR=2,6 (1,0 ? 6,9) kat fazla bulundu. Çalışmanın sonucunda hastaların yarıdan biraz fazlasının ilaç uyumsuzluğu olduğu, eğitim düzeyi düşük, ilaç kullanım süresi 1?5 yıl arasında, stresle baş etmede çaresiz ve boyun eğici yaklaşım kullanan ve ilaç kullanmasına bir engeli olduğunu belirten hastaların daha fazla uyumsuz oldukları saptandı. Psikiyatri kliniklerinde çalışan hemşirelerin hastaların ilaç uyumlarını arttırmaları için bu özellikleri dikkate almaları ve geliştirilecek programlarda ilaç kullanmaya engel olan faktörleri ele almaya yönelik strateji geliştirilmesi gerektiği düşünüldü. Anahtar sözcükler: Bipola Affektif Bozukluk tanısı olan hastalar, ilaç uyumu, Morisky Uyum Ölçeği, stresle başa çıkma, sosyal destek, etkileyen faktörler, hemşirelik.Öğe Bipolar bozukluk tanılı hastalarda psikolojik sağlamlığı geliştirme programının psikolojik sağlamlık ve yaşam kalitesine etkisi(Sivas Cumhuriyet Üniversitesi, 2023) Aksoy, Ayşe; Kelleci, MeralBu araştırma, bipolar bozukluk tanılı hastalarda bilişsel davranışçı terapi temelli psikolojik sağlamlığı geliştirme programının psikolojik sağlamlık ve yaşam kalitesine etkisini değerlendirilmek amacıyla yapılmıştır. Çalışma ön test- son test desende, randomize kontrol grupludur. Araştırmanın örneklemini Sivas Numune Hastanesi Psikiyatri polikliniklerine Mayıs 2021 – Nisan 2023 tarihleri arasında başvuran, müdahale grubunda 10, kontrol grubunda 12 hasta oluşturmuştur. Bipolar bozukluk tanılı hastalarda psikolojik sağlamlığı artırma programı haftada bir kez olmak üzere sekiz oturumda uygulanmıştır. Araştırmanın verileri kişisel bilgi formu, CD-RISC ve BBYKÖ-KF ile toplanmıştır. Veriler müdahale öncesi, müdahale sonrası dokuzuncu haftada ve müdahaleden 12 hafta sonra toplanmıştır. Verilerin değerlendirilmesinde bağımsız örnekler t testinden ve tekrarlı ölçümler varyans analizinden yararlanılmıştır. Katılımcılar yarısı kadın (%50), yaş ortalamaları 37,7±7,3, çekirdek ailede yaşayan (%68,2), düzenli ilaç kullanan (%95,5), bipolar bozukluk I (%90,9) tanılı ve hastalık yılı ortalamaları 14,1±8,0 olan kişilerdir. Müdahale ve kontrol grubunun ilk ölçüm CD-RISC puan ortalamaları arasında anlamlı fark olmayıp, gruplar benzer özelliktedir (p?0,05). CD- RISC ikinci ölçüm ve üçüncü ölçüm değerleri de gruplara arasında anlamlı farklılık göstermemektedir. Müdahale ve kontrol grubunda BBYKÖ-KF ilk ölçüm puan ortalaması benzerdir (p=0,241). BBYKÖ-KF ikinci ölçüm ve üçüncü ölçüm değerleri de gruplar arasında anlamlı farklılık göstermemektedir (p?0,05). Yapılan müdahale sonucunda bipolar bozukluk tanılı hastaların psikolojik sağlamlık ve yaşam kalitelerinde istatistiksel olarak anlamlı bir artış olmamıştır. Bununla beraber müdahale grubundan uygulama sonrasındaki bir yılda yatarak tedavi olan olmamışken, kontrol grubundan yedi hasta yatarak tedavi görmüştür. Psikolojik sağlamlığı artırmaya yönelik daha fazla araştırma yapılmasına ihtiyaç vardır.
