Yazar "Arslan, Ahmet Turan" seçeneğine göre listele
Listeleniyor 1 - 2 / 2
Sayfa Başına Sonuç
Sıralama seçenekleri
Öğe İmranlı (Sivas) baraj yeri ve göl alanının mühendislik jeolojisi incelemesi(Cumhuriyet Üniversitesi, 1994) Arslan, Ahmet Turan; Aral, FedaÖZET Yüksek Lisans Tez/ İmranlı (Sivas) Baraj Yeri ve Göl Alanının Mühendislik Jeolojisi incelemesi Ahmet Turan ARSLAN Cumhuriyet Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Jeoloji Mühendisliği Anabilim Dalı Çalışma alanı, Sivas ili İmranlı ilçesinin 6 km doğusunda bulunan Yukarı Kızılırmak vadisi diye adladırılan bölgede yer almaktadır. Saha içerisinde yüzeyleyen kayaç birimleri yaşlıdan gence doğru Kösedağ formasyonu (Eosen), Zöhrep formasyonu (Pliyosen), alüvyon ve yamaç molozundan (Kuvaterner) oluşmaktadır. Bu çalışmada, İmranlı barajı aks yeri ve göl alanındaki kayaçların mühendislik jeolojisi özelliklerinin incelenmesi ve inşaat uygulamaları açısından değerlendirilmesi amaçlanmıştır. Mühendislik jeolojisi çalışmaları baraj yerinin kayaç kütlesi ve kayaç malzeme özelliklerinin değerlendirilmesi; çevirme tüneli güzergahındaki kayaç kütlesi özelliklerinin belirlenip sınıflamalarının yapılması, göl alanının mühendislik jeolojisi ve hidrojeolojik özelliklerinin incelenip değerlendirilmesi ve doğal yapı gereçlerinin temini ve kullanılabilirliğinin araştırılmasını kapsamaktadır. Temel araştırmaları aşamasında 12 adet düşey sondaj kuyusu açılmıştır. Sondaj kuyularında olası su sızıntısı ve kaçak zonlarını belirlemek amacıyla basınçlı su deneyleri yapılmıştır. Sondajlardan sağlanan karot örnekleri üzerinde uygulanan nokta yükleme, çekme (brazilian), tek eksenli basma deneyleri ve kaya sınıflama çekici ile kayacın dayanım özellikleri belirlenip değerlendirilmiştir. Baraj inşasında kullanılacak doğal yapı gereçlerinin alanları saptanmış, bu gereçler geçirimli, geçirimsiz ve riprap malzeme olarak grupladırılıp indeks özellikleri belirlenmişin Ayrıca bölgenin sismotektonik özellikleri ve bunun baraj üzerindeki olasıl etkisi değerlendirilmiştir.Öğe Kanak barajı (Sivas-Şarkışla) baraj yeri ve göl alanının mühendislik jeolojisi incelemesi(Cumhuriyet Üniversitesi, 1999) Arslan, Ahmet Turan; Karacan, ErgünIV ÖZET Doktora Tezi Kanak Barajı (Sivas-Şarkışla) Baraj Aks Yeri ve Göl Alanının Mühendislik Jeolojisi İncelemesi Ahmet Turan ARSLAN Cumhuriyet Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Jeoloji Mühendisliği Anabilim Dalı Danışman: Doç. Dr. Ergun KARACAN Bu çalışmada; Kanak barajı baraj yeri ve göl alanında bulunan kayaçların mühendislik jeolojisi, hidrojeolojik özelliklerinin belirlenmesi, inşaatta kullanılacak yapı gereçlerinin alan ve kalitelerinin incelenmesi ve baraj inşaatı uygulamaları açısından değerlendirilmesi amaçlanmıştır. Çalışma alanı, Şarkışla' nın (Sivas) güneydoğusunda Cemal, Döllük, Konakyazı ve Samankaya köyleri ile sınırlanan bölge içerisinde yer almaktadır. Çalışma alanında yüzeyleyen kayaç birimleri; yaşlıdan gence doğru, Daniyen - Orta Tanesiyen yaşlı Kaleköy formasyonu (tüf, aglomera, andezit), Üst Tanesiyen yaşlı Konakyazı formasyonu (kireçtaşı, şeyi, tüf, bazalt, mam) ve Kuvaterner' e ait alüvyon ve yamaç molozundan oluşmaktadır. Mühendislik jeolojisi çalışmaları kapsamında, önce baraj yeri ve çevirme tüneli güzergahındaki kayaçların malzeme ve kütle özellikleri arazi ve laboratuvar çalışmaları ile belirlenmiş, çeşitli sınıflamalar yapılmıştır. Daha sonra baraj yeri kayaçlarının izin verilebilir taşıma güçleri ve kütle deformabilite özellikleri belirlenip değerlendirilmiştir. Ayrıca çevirme tüneli güzergahındaki kayaçların çeşitli kaya kütle sınıflamaları yapılmış ve en uygun destekleme öneren sınıflama sisteminin Q kaya kütle sınıflama sistemi olduğu belirlenmiştir. Baraj yeri ve tünel güzergahı kayaçlarından, aglomera ve kireçtaşları "yüksek", tüfler "orta" kuru birim hacim ağırlıklarına sahiptir. Porozite değerleri açısıdan ise, aglomera ve kireçtaşları "düşük", tüfler ise "orta-yüksek" dereceliporozite değerlerine sahiptir. Kayaç malzemelerinin tek eksenli basınç dayanımlarına göre, aglomera ve tüfler "yüksek", kireçtaşlar "orta-yüksek" dayanıma sahiptir. Üç eksenli basınç dayanımı deneyleri sonucunda aglomeraların ortalama kohezyonunun 27 MPa, tüflerin 20 MPa, kireçtaşlarının, 13.5 MPa, içsel sürtünme açılarının aglomeralar için 56° tüfler için 50° kireçtaşlar için ise 46° olduğu saptanmıştır. Yapılan hesaplamalar sonucunda aglomeraların 61.30 MPa, tüflerin 14.20 MPa, kireçtaşlarının ise 13.20 MPa kaya kütle sıkışma dayanımına sahip oldukları belirlenmiştir. Baraj yeri kayaçlarının izin verilebilir taşıma güçleri aglomeralar için 29 MPa, tüfler için 23 MPa ve kireçtaşlar için 12 MPa dır. Kaya kütlesi deformasyon modülleri ise aglomeralar için 49 GPa, tüfler için 28 GPa ve kireçtaşlar için 10.26 GPa dır. Baraj gövde inşaatından sonra temel kayaçlarına gelecek maksimum düşey gerilme 1.04 MPa düzeyinde olacaktır. Bu gerilme, temel kayaçlarının izin verilebilir taşıma güçlerinin altında kalan bir değer olduğu için, temel duraylılığı açısından herhangi bir sorunla karşılaşılmayacaktır. Baraj yeri sondaj kuyularında yapılan basınçlı su deneyleri sonuçlarına göre baraj yeri kayaçları "az geçirimli" kayaçlar olarak tanımlanmışlardır. Aks yeri kayaçlarının ortalama kaya kalitesi belirteci (% RQD) % 67, ortalama çatlak sıklığı 2 çatlak/m dir. Baraj yeri kayaçları RMR (Kayaç Kütle Değeri) sınıflama sistemine göre "iyi kaya - orta kaya", M-RMR (Değiştirilmiş Kaya Kütle Değeri) sınıflama sistemine göre ise "zayıf kaya" olarak sınıflandırılmıştır. Kaya sınıflandırması ve tünel açımında destekleme sistemlerinin projelendirilmesinde yaygın bir şekilde kullanıldıkları için RSR, RMR, M-RMR ve Q kaya kütle sınıflama sistemleri kullanılmıştır. RSR sınıflaması sonucunda RSR puanı 50 olarak hesaplanmıştır. RMR sınıflamasına göre tünel güzergahı kayaçları "iyi kaya-zayıf kaya", M-RMR sistemine göre "sağlam - çok sağlam kaya - çok zayıf kaya", Q sınıflama sistemine göre ise "sağlam, çok sağlam - çok zayıf kaya" olarak sınıflandırılmıştır. Şarkışla meteoroloji istasyonu verilerine göre yıllık ortalama sıcaklık 8.9 °C, yıllık ortalama yağış 418.9 mm. dir. Kanak deresinin aylık ortalama akımları 0.062 - 12.16 m3/sn, ortalama akım 0.28 m3/s dir. Kanak deresi ve yan kollarındaki suların ortalama pH' ı 8.41, ortalama elektriksel iletkenlik (EC) 326 ^S/cm, ortalama sıcaklık 21.67 °C dir. Bu sular "kalsiyum bikarbonatlı" veya "kalsiyum - magnezyumKİ - sodyum - bikarbonatlı" tipte sulardır. Sular, sulama suyu açısından ABD tuzluluk Laboratuvan diyagramında C1S1 (düşük tuzlu- düşük sodyumlu) ve C2Sı (orta tuzlu- düşük sodyumlu) sulama suyu sınıfında yer alır. Baraj göl alanında toplanacak suların sulamaya uygun kalitede olduğu belirlenmiştir. Baraj inşaatında kullanılacak doğal yapı gereçlerinin alanları ve malzeme kaliteleri saptanmış ve değerlendirilmiştir. Bu değerlendirmelere göre, toprak baraj inşaatı için yeterli miktarda ve kalitede malzemenin ekonomik olarak sağlanabileceği belirlenmiştir. Kanak baraj yeri ve göl alanının topoğrafik, jeolojik, mühendislik jeolojisi ve hidrojeolojik özellikleri, depremseiliği ve baraj inşaatında kullanılacak malzemelerin sağlanabilmesi olanaklarının birlikte değerlendirilmesi sonucunda barajın kil çekirdekli toprak dolgu tipinde inşa edilebileceği sonucuna varılmıştır. ANAHTAR KELİMELER: Baraj, çevirme tüneli, dayanım, taşıma gücü, deformabilite, yapı gereci, kaya malzemesi, kaya kütlesi, hidrojeoloji, su kimyası
