Yazar "Köylü, Gözde" seçeneğine göre listele

Listeleniyor 1 - 1 / 1
  • Küçük Resim Yok
    Öğe
    Prematür adrenarşlı olgularda inflamatuar belirteçlerin değerlendirilmesi
    (Sivas Cumhuriyet Üniversitesi, 2021) Köylü, Gözde; Çelik, Nurullah
    Prematür adrenarş (PA); kızlarda sekiz yaşından erkeklerde ise dokuz yaşından önce koltuk altı ve/veya genital bölgede tüylenme başlaması olarak tanımlanır. Tanı androjen salgılayan tümörler ile geç başlangıçlı konjenital adrenal hiperplazinin (KAH) dışlanması ile konur. Adrenarşın en tipik laboratuar bulgusu serumda Dehidroepiandrosteron-Sülfat (DHEAS) düzeyinin 40 µg/dl'nin üzerine çıkmasıdır. Adrenarşın başlangıcına sebep olan ve kontrolünü sağlayan mekanizmalar tam açıklık kazanmamıştır. Ülkemizde yapılan bir çalışmada, 4-8 yaş arası kızlarda prematür adrenarş sıklığı %4,3 olarak bulunmuştur. Prematür adrenarş tedavi gerektirmeyen benign seyreden bir durumdur, ancak yapılan çalışmalarda PA'lı olguların izleminde hiperinsülinizm, ovarian hiperandrojenizm ve anormal lipid profili gibi hastalıkların daha sık görüldüğü bildirilmiştir. Obez PA'lı ergenlerde yapılan bazı çalışmalarda, insülin direncinin varlığı ile ilişkili olarak abdominal depoda ve insüline duyarlı dokularda lipid birikiminin rolü incelenmiştir. Pıhtılaşma faktörlerinin, kan akışının ve lipid infiltrasyonunun ateroskleroz gelişiminde ve klinik sekellerinde önemli olduğu kabul edilmektedir. Bu durum PA'lı olgularda metabolik sendrom (MeS) risk faktörlerinin birden fazla komponenti ile birlikte olabileceğini göstermektedir. Prematür adrenarşta da gözlenen bu komplikasyonların etyopatogenezinde kronik subklinik bir inflamasyon rol alabilir. Bu çalışmadaki amacımız; PA'lı olgularda serum inflamatuar belirteçlerinden interlökin-6 (IL-6), yüksek duyarlı C-reaktif protein (hsCRP) ve Fetuin-A düzeylerini kontrol grubu ile karşılaştırmaktır. Çalışmamızın ikincil amacı ise PA'lı olgularda MeS risk faktörlerini (insülin direnci, dislipidemi, hipertansiyon, obezite) kontrol grubu ile karşılaştırmak ve inflamatuar belirteçler ile olan korelasyonlarını araştırmaktır. Araştırmaya 1 Ekim 2020-31 Ocak 2021 tarihleri arasında Sivas Cumhuriyet Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Anabilim Dalı Pediatrik Endokrinoloji polikliniğine başvuran hastalar dahil edilmiştir. Tüm olgulardan 8-12 saatlik açlığı takiben kan alınarak, IL-6, hsCRP ve Fetuin-A düzeyleri çalışıldı. Ayrıca hastaların dosyaları taranarak PA tanısı alan tüm olgularda tanı ve ayrıcı tanı için rutin olarak alınan hemogram (hemoglobin (Hgb), beyaz küre (WBC), kırmızı küre (RBC), trombosit (PLT), ortalama hücre hacmi (MCV), ortalama trombosit hacmi (MPV)), kan şekeri, üre, kreatinin, aspart aminotransferaz (AST), alanin aminotransferaz (ALT), yüksek yoğunluklu lipoprotein (HDL), düşük yoğunluklu lipoprotein (LDL), trigliserit kolesterol, sodyum, potasyum, klor, kalsiyum, magnezyum, fosfor, alkalen fosfataz (ALP), serbest T4, tiroid stimülan hormon (TSH), insülin, DHEAS, total testosteron, 17-hidroksiprogesteron (17-OH PG) düzeyleri değerlendirmeye alındı. Ayrıca kontrol grubu üzerinde gerçekleştirilen tetkikler dosyada var ise kullanıldı yoksa sadece özel parametreler (IL-6, hsCRP ve Fetuin-A) değerlendirildi. Çalışmamıza başvuruda ortalama yaş 7,19±0,71 yıl idi. Vaka grubunda ortalama yaş 7,34±0,62 yıl, kontrol grubunda ise yaş ortalamasının 7,09±0,77 yıl olduğu görüldü. Vaka grubu ile kontrol grubu arasında yaş açısından istatistiksel olarak anlamlı bir farklılık yoktu (p>0,05) Çalışmaya katılan çocukların %82 (n=70)'si kız idi. PA'lı olguların %85,7 (n=30)'si kızdı. Prematür adrenarşlı olgularda ortalama kemik yaşı 8,07±0,88 yıl idi. Kontrol grubuna dahil edilen olguların kemik yaşı ölçümleri rutin olarak yapılmadı, sistem taramasında mevcutsa çalışmaya dahil edildi. Kontrol grubunun kemik yaşı ortalaması 6,7±1,6 yıl olup en düşük ölçüm 4,5 yıl en yüksek ölçüm 10 yıl idi. Çalışmaya katılan PA'lı çocuklarda ortalama vücut ağırlığı (VA) 27,6±4,7 kg kontrol grubunda ise 23,4±5,03 kg idi (p<0,05). Vücut kitle indeksi (VKI) beklenildiği üzere PA'lı olgularda yüksek olduğu görüldü. Çalışmaya katılan olguların kan basıncı parametreleri PA ve kontrol grubunda ortalama sistolik kan basıncı ölçümleri sırasıyla 100±10 mmHg, 94,4±16,9 mmHg iken; ortalama diyastolik kan basıncı ölçümleri 58,7±8,1, 60±8,6 idi. Vaka grubu ile kontrol grubu karşılaştırıldığında kan basıncı açısından anlamlı bir farklılık yoktu (p>0.05). Çalışmaya katılanların hematolojik parametreleri incelendiğinde vaka grubunda ortalama Hgb değeri 13,8±0,90 g/dL, kontrol grubunun ortalama Hgb değeri 13,3±0,7 g/dL idi. Bu iki bağımsız grubun Hgb değerleri arasındaki fark istatistiksel açıdan anlamlıydı (p=0.015). WBC, PLT, ortalama hücre hacmi (MCV), ortalama trombosit hacmi (MPV) değerleri açısından vaka ve kontrol grupları arasında anlamlı bir farklılık yoktu (p>0.05). Vaka ve kontrol grubu arasında lipit parametreleri (HDL, LDL, trigliserit, kolesterol) değerlendirildiğinde anlamlı fark bulunamadı. Lipit parametrelerinden hesaplanan plazma aterojenik indeks (PAI) de vaka ve kontrol grubu arasında da anlamlı fark bulunmamıştır. Biyokimyasal parametreler (açlık kan şekeri, üre, kreatinin, AST, ALT, sodyum, potasyum, klor, magnezyum, fosfor, ALP) açısından vaka ve kontrol grubu karşılaştırıldığında fark saptanmadı (p>0,05). Fakat kalsiyum düzeylerinin PA ve kontrol grubu arasında anlamlı bir fark elde edilmiştir (p<0,05). Prematür adrenarşlılarda ortalama insülin düzeyleri 10,9±6,21 Uu/mL kontrol grubunun ise 7,4±5,9 Uu/mL idi. Bu iki bağımsız grup istatistiksel olarak karşılaştırıldığında açlık insülin değeri PA'lılarda anlamlı derecede yüksek bulunmuştur (p<0,05). Katılımcılarda androjen düzeyleri incelendiğinde çalışmaya tüm olgularda ortalama testosteron düzeyi 0,62±2,2 ng/dL idi. Testosteron düzeyi PA'lılarda 1,25±3 ng/dL iken kontrol grubunda 0,18±1,2 ng/dL olduğundan anlamlı bir fark elde edilmiştir (p<0,05). DHEAS düzeyleri tüm olgularda ortalama 52,4±47,02 µg/dL PA'lılarda 76,3±45,2 µg/dL, kontrol grubunda ise 31,5±38,1 µg/dL olarak sonuçlanmıştır. Bu durum da beklenildiği üzere anlamlı bulunmuştur (p<0,05). Çalışmamızda değerlendirilen inflamatuar belirteçler IL-6, Fetuin-A ve hsCRP idi. PA ve kontrol grubu karşılaştırıldığında, Fetuin-A ve hsCRP düzeyleri benzerdi. Fakat IL-6 düzeylerinin tüm vakalar arasında ortalama değeri 5,41±10,98 iken PA'lılarda 8,5±16,01 kontrol grubunda ise 3,02±2,62 idi. Bu fark istatistiksel açıdan anlamlıydı (p<0,05) Sonuç olarak PA'lı olgularda gösterdiğimiz yüksek IL-6 düzeyleri bu çocuklarda kronik subklinik bir inflamasyon olduğunun göstergesidir. Bu çocuklar ilerleyen yaşamlarında MeS risk faktörleri ve polikistik over sendromu (PKOS) açısından artmış bir riske sahiptirler. Bu nedenle bu çocukların metabolik parametreler açısından yakın takip edilmeleri gerekir. Bu konuda daha yüksek vaka sayılarının olduğu, prospektif çalışmalara ihtiyaç vardır. Anahtar kelimeler: Adrenarş, DHEAS, IL-6, hsCRP, Fetuin-A