Yazar "Kanmaz, Asuman" seçeneğine göre listele

Listeleniyor 1 - 1 / 1
  • Küçük Resim Yok
    Öğe
    Özel eğitim öğretmenlerinin bireyselleştirilmiş eğitim programı yeterlik algıları ile bireyselleştirilmiş eğitim programlarının kalitelerinin incelenmesi
    (Sivas Cumhuriyet Üniversitesi, 2024) Kanmaz, Asuman; Yıldız, Hatice
    Bu araştırmanın amacı, özel eğitim öğretmenlerinin bireyselleştirilmiş eğitim programı yeterlik algılarını, hazırladıkları bireyselleştirilmiş eğitim programlarının kalitelerini belirlemek ve öğretmenlerin BEP hazırlama süreçlerine ilişkin görüşlerini ortaya koymaktır. Karma yöntem kullanılan bu araştırmada sıralı açıklayıcı desen benimsenmiştir. Araştırmanın nicel boyutunda tarama modeli, nitel boyutunda da durum çalışması modeli kullanılmıştır. Çalışmanın nicel boyutunun örneklemini 2021-2022 eğitim öğretim yılında Sivas ili Merkez ilçesindeki Milli Eğitim Bakanlığına bağlı resmi özel eğitim okulları ve sınıflarında görev yapan ve küme örnekleme yöntemi ile belirlenen 103 özel eğitim öğretmeni oluşturmaktadır. Araştırmanın nitel boyutunun çalışma grubunu ise amaçlı örnekleme yöntemlerinden ölçüt örnekleme yöntemiyle seçilen ve nicel verilerin toplandığı okullarda görev yapan 33 özel eğitim öğretmeni oluşturmaktadır. Araştırmanın nicel boyutunda veri toplama aracı olarak Öğretmenler için Bireyselleştirilmiş Eğitim Programı Yeterlik Ölçeği-ÖBEYÖ (Sarı ve İlik, 2018) ve Bireyselleştirilmiş Eğitim Programı Kalite Değerlendirme Ölçeği-BEPKDÖ (Alan, 2019) kullanılmıştır. Araştırmanın nitel verileri ise araştırmacı tarafından hazırlanan görüşme formu ile toplanmıştır. Araştırmadan elde edilen nicel veriler, SPSS 26 paket programı kullanılarak analiz edilmiştir. Öğretmenlerle yapılan görüşmeler sonucunda elde edilen nitel veriler ise NVivo 10 programı kullanılarak içerik analizi yöntemi ile analiz edilmiştir. Araştırmanın nicel boyutunda, araştırmaya katılan özel eğitim öğretmenlerinin BEPYÖ puan ortalamasının "oldukça yeterli" olduğu; BEPYÖ'nin alt boyutlarından Hazırlık Öncesi, BEP'e Aile Katılımı, Uygulama ve Değerlendirme boyutlarına ilişkin puan ortalamasının "oldukça yeterli"; Hazırlama alt boyutuna ilişkin puan ortalamasının ise "yeterli" olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Araştırmaya katılan özel eğitim öğretmenlerinin BEPYÖ'nin tümünde ve alt boyutlarına ait görüşlerinde cinsiyet değişkenine göre anlamlı bir farklılık bulunmamıştır. Öğretmenlerin BEPYÖ'nin Hazırlık Öncesi, Hazırlık Aşaması ve Aile Katılımı alt boyutlarına ait sıra ortalamalarının mesleki kıdem değişkenine göre anlamlı bir farklılık oluşturmadığı; Uygulama ve Değerlendirme alt boyutunda ve ölçeğin tümünde anlamlı farklılık oluşturduğu görülmüştür. Araştırmaya katılan özel eğitim öğretmenlerinin BEPYÖ'nin Hazırlık Öncesi, Hazırlık Aşaması, Aile Katılımı, Uygulama ve Değerlendirme alt boyutlarına ve ölçeğin tümüne ait sıra ortalamalarının yaş, çalışılan kademe ve okul türü değişkenine göre anlamlı bir farklılık oluşturmadığı anlaşılmıştır. Araştırmada Özel eğitim öğretmenlerinin Bireyselleştirilmiş Eğitim Programı (BEP) kalitelerine ilişkin elde edilen sonuçlara göre; özel eğitim öğretmenlerinin BEPKDÖ puan ortalamasının genel olarak "orta" düzeyde anlaşılmıştır. BEP Öğretimsel Bileşenler ve BEP Tamamlayıcı Bileşenler alt boyutuna ait puan ortalaması da "orta" düzeyde bulunmuştur. BEPKDÖ Öğretimsel Bileşenler Alt Boyutunda kalite ortalamaları en yüksek maddelerin; ölçülebilirlik-gözlenebilirlik, kısa dönemli amaçlar ve koşul olduğu; kalite ortalamaları en düşük maddelerin; özne kullanımı, ölçüt kullanımı ve destek hizmetleri olduğu görülmüştür. BEPKDÖ Tamamlayıcı Alt Bileşenler Boyutunda kalite ortalamaları en yüksek maddelerin uzun dönemli amaçlar, olumlu-olumsuz ifade kullanımı ve genelleme olduğu; kalite ortalamaları en düşük maddelerin ise araç-gereç kullanımı, yöntem, değerlendirme ve problem davranışlar olduğu anlaşılmıştır. BEPKDÖ'nin tümünde, Öğretimsel Bileşenler Alt boyutu ile Tamamlayıcı Bileşenler Alt boyutunda cinsiyet ve mesleki kıdem değişkenine göre grup ortalamaları arasında anlamlı farklılık olmadığı anlaşılmıştır. BEP Tamamlayıcı Bileşenler alt boyutunda ve ölçeğin tümünde sıra ortalamalarının yaş değişkenine göre anlamlı bir farklılık oluşturmadığı görülmüştür. Bunun yanında BEP Öğretimsel Bileşenler alt boyutunda öğretmenlerin aldıkları puanlar yaş değişkenine göre anlamlı düzeyde farklılık göstermektedir. Öğretmenlerin BEP Tamamlayıcı Bileşenler alt boyutuna ve ölçeğin tümüne ait sıra ortalamalarının görev yapılan kademe değişkenine göre anlamlı bir farklılık oluşturmadığı; bunun yanında BEP Öğretimsel Bileşenler alt boyutuna ait sıra ortalamalarının görev yapılan kademe değişkenine göre anlamlı bir farklılık gösterdiği tespit edilmiştir. Öğretmenlerin BEP Tamamlayıcı Bileşenler alt boyutuna ve ölçeğin tümüne ait sıra ortalamalarının okul türü değişkenine göre anlamlı bir farklılık oluşturmadığı görülmüştür. Bunun yanında BEP Öğretimsel Bileşenler alt boyutuna ait sıra ortalamaları görev yapılan okul türü değişkenine göre anlamlı bir farklılık göstermiştir. Araştırmanın nitel boyutunda, bireyselleştirilmiş eğitim programının tanımına ilişkin öğretmenler tarafından BEP ile ilgili olarak en fazla vurgulanan "bireye özgü" program olmasıdır. BEP hazırlık öncesine ilişkin öğretmen görüşleri neticesinde öğretmenlerin öğrenciyi tanımaya yönelik ve öğrenme-öğretme sürecine yönelik hazırlık yaptıkları tespit edilmiştir. Öğretmenlerin yarıya yakını BEP hazırlama konusunda kendilerini yeterli görmektedir. Kendisini yeterli görmeyen öğretmenler ise amaçları belirlemede, amaç sayısını belirlemede, zamanı belirlemede, performans alımında, materyal hazırlamada, paydaşlarla iş birliği yapma konusunda ve öğrenciyi gözlemlemede yetersizlik yaşamaktadır. Öğretmenlerin BEP'leri kendilerinin hazırladıkları ve BEP hazırlama sürecinde aile, hazır program, öğretmen görüşleri, kaba değerlendirme formları gibi farklı kaynaklara başvurdukları sonucuna ulaşılmıştır. Öğretmenler, BEP ekibi içerisindeki görev ve sorumluluklarına ilişkin en fazla "öğrenci performansı alma" konusuna vurgu yapmıştır. Öğretmenlerin BEP ekibi içerisindeki görev ve sorumluluklarını bilme düzeylerinin yeterli olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Bireyselleştirilmiş eğitim programının yasal dayanaklarına ilişkin öğretmen görüşleri doğrultusunda; öğretmenlerin genel olarak BEP'in yasal dayanaklarını bilmedikleri ortaya çıkmıştır. BEP hazırlama sürecinde aile ve öğrenci katılımına ilişkin olarak öğretmenlerin aile katılımına yer verdikleri; ancak öğrenci katılımına yer vermedikleri anlaşılmıştır. BEP uygulama sürecinde yaptıklarına ilişkin olarak öğretmenlerin yöntem teknik belirledikleri ve eğitim ortamını düzenledikleri görülmüştür. BEP hazırlık ve uygulama süreçlerinde yaşanan sorunlara ilişkin öğretmen görüşlerine bakıldığında; amaçlara zamanında ulaşamama, sınıf yönetimi, öğrencilerin problem davranışları ve aile katılımının yetersiz olması gibi sorunlar yaşadıkları anlaşılmıştır.