Yazar "Karakuş, Can Bülent" seçeneğine göre listele
Listeleniyor 1 - 8 / 8
Sayfa Başına Sonuç
Sıralama seçenekleri
Öğe Aktif çamur proseslerinin biyomas eklenmesi ile nütrient giderimi için upgrade edilmesi (iyileştirilmesi)(Cumhuriyet Üniversitesi, 2001) Karakuş, Can Bülent; Cebeci, Meltem SarıoğluBu çalışmada, N-P gideriminin birlikte yapıldığı geri döngülü tek çamurlu aktif çamur sistemi kullanılmıştır. Sistemde nitrifıkasyon sağlandıktan sonra; alternatif anaerobik ve anoksik şartlar sisteme eklenerek; N-P gideriminin birlikteliğinin sağlanması, denitrifıkasyon bakterilerinin fosfor giderimine etkisi araştırılmıştır. Kesikli (batch) testleri; aerobik, anaerobik ve anoksik zonlar için tekrarlanmıştır. Fosfor gideriminin denitrifıkasyon bakterilerince kısmen engellendiği görülmüştür. Bu sırada düşük fosfor ve düşük nitrat giderimleri elde edilmiştir. % 60 civarında NO3-N giderimi, % 15 civarında PO4-P giderimi gözlenmiştir. Tekrarlanan deneylerde besleme çözeltisindeki var olan substratın sistemde yetersiz olduğu gözlenmiş, sisteme etanol ve asetat gibi dışardan karbon kaynağı eklenmiştir. Karbon kaynağı eklendiğinde PO4-P gideriminin % 40'lara çıktığı görülmüştür. KOI gideriminin % 90-95 mertebesinde olduğu bulunmuştur. Çamur yaşının (SRT) 15 gün sağlanması için reaktörden her gün çamur atımı yapılmıştır. Zaman zaman çökeltim havuzunda şişkin çamur görülmüş; bu SVI (Çamur Hacim indexi) parametresiyle kontrol edilmiş, sistemde pH dengesi asit- baz ilavesi ile sağlanmıştır. Sistemdeki MLSS konsantrasyonunun düşmesi ve şişkin çamurun görülmesi üzerine; çamur geri devir oram r=l'den r=1.5'e yükseltilmiştir. Bu durumda verimin yükseldiği görülmüştür. Aynı zamanda çalışmanın ortalarında MLSS konsantrasyonunu artırmak için; sistem için sünger parçaları eklenerek; sistem biyofilm şekline dönüştürülerek verim artırılmıştır. Anahtar Kelimeler: Nitrifıkasyon, denitrifıkasyon, PO4-P giderimi, Acinetobacter, tek çamurlu aktif çamur sistemi.Öğe Application of Z-number based fuzzy MCDM in solar power plant location selection problem in Spatial planning(Elsevier Ltd, 2024) Ünsal, Ömer; Demir, Gülay; Karakuş, Can Bülent; Pamu?ar, DraganIn order to achieve sustainable energy consumption and development goals, it is of great importance to find suitable locations for the construction of solar power plants. In this study, Geographic Information System (GIS) and Z-Number iteration of Fuzzy Logarithm Additive Weights Methodology (F-LMAW), a recently adopted Multi-Criteria Decision Making Analysis (MCDA) technique, are used to identify the best locations for solar power plant construction in Mersin province. Nineteen criteria were selected for the study and their relative weights and usefulness in ranking the solar power plant locations were estimated. The Weighted Linear Combination (WLC) technique was used to determine the suitability index for solar power plant siting in the study area. According to the analysis made by taking into account the expert opinions for the site selection of solar power plants, the solar radiation criterion was the most important criterion with a weight value of 0,0664, while the distance from the river criterion was the least important criterion with a weight value of 0,0265. A potential suitability map for the solar power plant was produced with the suitability index values. According to the suitability index values, the study area exhibited suitability degrees for solar power plant siting ranging from “suitable (0,0038 %)” to “moderately suitable (0,0034 %)” and “very slightly suitable (0,0033 %)”. Silifke and Mut regions are considered as good locations for solar power plants in Mersin province. The robustness of the proposed technique was determined by sensitivity analysis. © 2024 The AuthorsÖğe Coğrafi Bilgi Sistemi(2021) Karakuş, Can BülentHaritalar, genel olarak konuma ilişkin problemlerin çözümünde ve gerçek dünya hakkında bilgilerin elde edilmesinde kullanılan görsel iletişim araçlarıdır. Gerçek dünyanın genelleştirilmiş modeli olan haritalar; yeryüzündeki coğrafik objeler arasındaki konum, yükseklik, yön, uzaklık, yapı, şekil, yoğunluk ve konumsal ilişki gibi bilgileri ortaya koymaktadır. Günümüzde yaygın bir kullanım alanına sahip olan CBS yardımıyla haritalandırma çalışmaları da yeni bir boyut kazanmıştır. Yaşadığımız bilgiye dayalı dijital çağda, mekâna bağlı işlemler ve analizlerin yapılmasında ve yönetilmesinde CBS büyük faydalar sağlamaktadır. Teknolojinin gelişmesi ile beraber coğrafi depolama araçları olan haritaların CBS tabanlı olarak üretilmesi sayesinde çalışmak istediğimiz alana ve amaca yönelik katmanları içinde barındıran haritalar kolayca yönetilebilir, paylaşılabilir ve uygulama üretilerek herkes için her an ve her yerden kullanılabilir hale getirilebilir.Öğe Coğrafi bilgi sistemi ile hidroelektrik enerji üretimi amaçlı mini hidroelektrik santrali yeri seçimi: Sivas Kızılırmak Havzası örneği(2024) Yıldız, Sayiter; Karakuş, Can Bülent; Bayrak, FirdevsSanayileşme ile birlikte elektrik enerjisine olan talep sürekli artmaktadır. Ülkelerin enerjide dışa bağımlılığı azaltmasının yolu kendi enerjilerini üretmesinden geçer. Türkiye’nin kullanılabilir en önemli yenilenebilir enerji kaynaklarından biri hidroelektrik enerjidir. Bu çalışmada, Coğrafi Bilgi Sistemi (CBS) tabanlı hidrolojik bir model kullanılarak Kızılırmak Havzası'nda teorik olarak belirlenen mini hidroelektrik santrallerinin (MHES) lokasyonları tespit edilmiştir. Çalışma sonucunda, incelenen havzada kurulu güç potansiyeline göre 100-150 kWh arasında 151, 150-200 kWh arasında 19 ve 200-300 kWh arasında 13 yer tespit edildi. Çalışma, Kızılırmak havzası içerisinde teorik olarak hesaplanabilecek hidroelektrik potansiyelini destekler niteliktedir.Öğe COĞRAFİ BİLGİ SİSTEMİ TABANLI ANALİTİK HİYERARŞİ SÜRECİ KULLANILARAK TAŞKIN TEHLİKE HARİTALAMASI(2022) Karakuş, Can Bülent; Demirel, Şeyma CeylanBu çalışmanın amacı; çalışma alanı olarak seçilmiş olan Sivas kent merkezi ve yakın çevresinin taşkın riskini ortaya koymaktır. Çalışmada taşkın risk haritalaması için 8 adet kriter (eğim, yükseklik, bakı, yağış, büyük toprak grubu, akarsulara uzaklık, litoloji ve arazi kullanımı) seçilmiştir. Bu kriterler çok kriterli karar verme yöntemlerinden olan Analitik Hiyerarşi -Süreci (AHS) yöntemi temelinde Coğrafi Bilgi Sistemi (CBS) kullanılarak analiz edilmiş ve taşkın açısından riskli alanlar belirlenmiştir. AHS yöntemi kapsamında taşkın tehlike haritalamasında dikkate alınan kriterler için CR (Tutarlılık) değeri 0.03 olarak hesaplanmış olup, bu değer elde edilen sonuçların tutarlı ve kabul edilebilir olduğunu göstermiştir. Yöntem çerçevesinde oluşturulmuş olan taşkın tehlike haritasının ortaya koyduğu risk kategorileri “çok yüksek (% 12.72)”, “yüksek (% 24.40)”, “orta (% 28.14)”, “düşük (% 25.40)” ve “çok düşük (% 11.32)” şeklinde 5 farklı sınıf ile temsil edilmiştir. Çalışma alanındaki yerleşim alanlarının bir kısmı (% 25.20) ile tarım alanlarının bir kısmı (% 47.28), taşkın riski açısından “çok yüksek” riskli alanlar kategorisinde yer almıştır. Elde edilen sonuçlar; taşkın risklerinin azaltılmasında CBS tabanlı AHS yönteminin karar vericilere oldukça faydalar sağlayabileceğini göstermiştir. Taşkın risklerinin azaltılmasına yönelik olarak taşkın risk verileri kent planlarına yansıtılmalı ve plan uygulamalarına taşkın riskinin derecesine göre öncelik verilmelidir.Öğe İçme Suyu Arıtma Çamuruna Çinkonun Adsorpsiyonu(Sivas Cumhuriyet University, 2022) Yıldız, Sayiter; Karakuş, Can BülentBu çalışmada, Sivas içme suyu arıtma çamuru kullanılarak çinko (Zn+2) iyonunun giderimi amaçlanmıştır. Çalışmada optimum koşullar belirlenerek; proseslere ait denge, pH ve sorbent miktarı ve metal konsantrasyonu gibi parametrelerin farklı durumlarda etkileri incelenmiştir. Zn+2 iyonlarının içme suyu arıma çamuru ile adsorpsiyonunda, optimum başlangıç pH’sı 5.0, dengeye süresi 60 dk., sorbent dozu 0,3 g/L ve başlangıç iyon derişimi 25 mg/L olarak belirlendi. Sorbent miktarı 0,1 g/L iken giderim verimi %73,2 ve qe 18,3 mg/g olarak gerçekleşti. 0,5 g/L sorbent için % 90,8, 4,54 mg/g ve 1 g/L sorbent için %92,4 ve 2,31 mg/g olarak hesaplandı. Zn +2 5 mg/L konsantrasyonunda giderim verimi %1,53 ve qe 92 mg/g olarak gerçekleşti. 50 mg/L Zn+2 konsantrasyonunda ise giderim verimi %70 ve qe 11,67 mg/g olarak hesaplandı. Çalışmada içme suyu arıtma çamurunun sulu çözeltiden Zn+2 iyonlarının uzaklaştırılması için umut verici bir adsorbent olarak kullanılabileceği kanıtlanmıştır.Öğe Location selection for a textile manufacturing facility with GIS based on hybrid MCDM approach(Inst. Nat. Cercetare-Dezvoltare Text. Pielarie, 2021) Ulutaş, Alptekin; Karakuş, Can BülentThe establishment of a textile manufacturing facility in any city of a country is a very significant decision since it will have a significant positive effect on the economy of both the city and the country and reduce unemployment in the city. Even though it is a very important decision to establish a textile manufacturing facility, there are very few studies on the location selection of the textile manufacturing facility. This study aims to propose a new integrated MCDM model including FUCOM and PIV-F with GIS to fill this research gap. The criteria used in this study are as follows; Proximity to Airport (PA), Proximity to Highway (PH), Proximity to Shopping Centre (PSC), Proximity to Railway (PR), Proximity to Retailer Centre (PRC), Proximity to Supplier Centre (PSCT), Slope of Land (SL) and Distance to Population Density (DPD). FUCOM was used to obtain criteria weights. PR criterion was designated as the most important criterion with respect to the results of FUCOM. PIV-F method was used to rank suitable areas for a textile manufacturing facility in Sivas province of Turkey. According to the results of PIV-F, Area-4 was determined as the most suitable area for the establishment of a textile manufacturing facility in Sivas province. This study aims to make two contributions to the literature. First, the fuzzy extension of the PIV method is newly developed. Second, a new integrated MCDM-GIS model is used to select the location for the textile manufacturing facility. © 2021 Inst. Nat. Cercetare-Dezvoltare Text. Pielarie. All rights reserved.Öğe Sivas ve yakın yöresi arazi kullanımı ve çevre yönetimi planlaması(Cumhuriyet Üniversitesi, 2009) Karakuş, Can Bülent; Cerit, OrhanBu çalışmada, Uzaktan Algılama (UA) ve Coğrafi Bilgi Sistemleri (CBS) teknikleri kullanılarak Sivas il merkezi ve yakın çevresinin arazi kullanımı ve çevre yönetimi planlamasının oluşturulması amaçlanmıştır. Bu amaç doğrultusunda; farklı zamanlara ait hava fotoğrafları ve uydu görüntüleri kullanılarak arazi kullanımı/örtüsü değişiminin ve yerleşim alanlarının gelişiminin izlenmesi; yerleşim, tarım, orman, çayır-mera alanlarının belirlenmesi ile amaç dışı ve yanlış arazi kullanımlarının önlenmesi, geleceğe yönelik arazi kullanım şekillerinin ortaya konulması öngörülmüştür.Bu kapsamda öncelikli olarak; Sivas kenti ve yakın çevresini içerisine alan çalışma alanına ait farklı yıllardaki hava fotoğrafları ve uydu görüntüleri kullanılarak belirli zaman aralığında arazi kullanımındaki değişimler belirlenmiş, yerleşim alanlarının gelişimleri izlenmiştir. Daha sonra çalışma alanını da içerisine alan imar planı haritaları sayısallaştırılarak bu harita üzerinden arazi kullanımı türleri belirlenmiştir. Çalışma alanının mevcut çevresel özellikleri (topoğrafya, jeoloji, toprak, iklim ve hidroloji) ortaya konulmuş, amaca yönelik olarak her bir arazi kullanımı için elde edilen veriler ışığında en uygun arazi kullanım şekilleri (yerleşim, tarım, orman ve çayır-mera) belirlenmiştir. Son olarak; arazi kullanımı değişimleri, uygun arazi kullanım şekilleri ve imar planı birlikte değerlendirilmiş, Sivas kenti ve yakın çevresi için gelecekte kullanılabilir arazi kullanımı sınıfları elde edilmeye çalışılmıştır.UA ve CBS tekniklerinin kullanılmasıyla elde edilen arazi kullanımı değişimleri incelendiğinde; kentin daha çok kuzeydoğu, güney ve güneybatı yönlerinde gelişim gösterdiği belirlenmiştir. Yerleşim alanlarının Kızılırmak nehrine doğru geliştiği göz önüne alındığında, bu durumun Kızılırmak nehri için bir tehdit unsuru olabileceği sonucuna varılmıştır. İmar planı haritalarından elde edilen arazi kullanımı türleri incelendiğinde; kent merkezi içerisinde ve Kızılırmak nehrine yakın olarak planlanan sanayi alanlarının, yerleşim alanları ve su kaynakları için sakıncalı olabileceği belirlenmiştir.Çalışma alanındaki farklı yıllara ait arazi kullanımı değişimleri, imar planı haritalarından elde edilen arazi kullanım türleri ve çalışma alanında olması gereken en uygun arazi kullanım şekilleri birlikte değerlendirildiğinde; yeni yerleşim alanlarının tarımsal açıdan en uygun alanlar üzerine kurulmuş olduğu ve Organize Sanayi Bölgesi (OSB)'nin de işgal ettiği alanların tarım sektörüne en uygun alanlar olduğu belirlenmiştir. Arazi kullanımı değişimlerinden belirlenen yeni yerleşim alanları ve tarım alanlarının, imar planına uygun bir şekilde gelişim gösterdiği sonucuna varılmıştır. Sivas kent merkezi ve yakın çevresinin jeolojik açıdan uygun olmayan zeminler (alüvyon ve jips) üzerinde yer aldığı görülmektedir. Zamana bağlı olarak arazi kullanımı değişimleri, iklim verileri (sıcaklık ve yağış) ve nüfus verileri birlikte değerlendirildiğinde; tarım alanlarındaki azalmaya dikkat çekilerek, kentleşme ve sanayileşmeyle beraber nüfus artışının, tarım alanlarındaki azalmayı beraberinde getirdiği sonucuna varılmıştır.Sonuç olarak, nüfus artışıyla birlikte yerleşim alanlarının gelişim yönü, yeni yerleşim alanlarının doğal kaynaklar üzerindeki baskıları ve yerleşim alanları için doğal afetler açısından risk taşıyan alanlar belirlenmiştir. Çalışma alanında yanlış ve uygun olmayan arazi kullanım alanları ortaya konularak Sivas kenti ve yakın çevresi için uygun arazi kullanımı sınıfları ve çevre yönetimine ilişkin önerilerde bulunulmuştur.
