Sivas Ekolojik Koşullarında Soğuğa Dayanıklı Bezelye (Pisum sativum ssp. sativum L. ve ssp. arvense L.) Genotiplerinin Belirlenmesi

Cumhuriyet Üniversitesi, Sivas Meslek Yüksekokulu, Bitkisel ve Hayvansal Üretim Bölümü Araştırma Deneme Alanında, 2013-2014 yetiştirme sezonunda yürütülen bu araştırmada; ülkemizin farklı bölgelerinden toplanmış olan toplam 130 adet yerel bezelye genotipi ile 4 ticari çeşit Sivas ekolojik koşullarında kışa dayanıklılık düzeylerinin saptanması amacı ile materyal olarak kullanılmıştır. Araştırmada, soğuğa dayanıklılık (1-5), bitki boyu, ilk bakla yüksekliği, bitkide bakla sayısı, bitkide tane sayısı, 100 tane ağırlığı ve tane verimi gibi agronomik ve morfolojik özellikler incelenmiştir. İstanbul, Kars, Diyarbakır, Bolu ve Sivas orijinli toplam 5 adet bezelye yerel genotipi soğuğa yüksek düzeyde dayanıklı, Adıyaman, Elazığ, Kastamonu, Malatya, Sakarya, Tokat, Afyon, Bingöl, Konya, Karaman, Van, Hakkari ve Şırnak orijinli bezelye genotipleri soğuğa dayanıklı oldukları saptanmıştır. Denizli, Edirne, Kırklareli, Manisa, Kahramanmaraş, Giresun, Ordu orijinli bezelye genotipleri ve Ulubatlı, Kirazlı bezelye çeşitleri soğuğa orta düzeyde toleranslı oldukları belirlenmiştir. Karina ve Jof çeşitleri soğuğa tolerans gösterememiş ve tüm bitkiler ölmüştür.

The study was conducted to select cold tolerant accessions of pea genotypes in the Middle Anatolia Region (Sivas) of Turkey. A total of 130 local genotypes and four commercial varieties were screened for cold tolerance. Accessions were evaluated by using a 1–5 scale. Five accessions of pea from İstanbul, Kars, Diyarbakır, Bolu and Sivas were highly cold tolerant and 13 accessions from Adıyaman, Elazığ, Kastamonu, Malatya, Sakarya, Tokat, Afyon, Bingöl, Konya, Karaman, Van, Hakkari ve Şırnak were cold tolerant. 7 accessions from Denizli, Edirne, Kırklareli, Manisa, Kahramanmaraş, Giresun, Ordu and 2 commercial varieties (Ulubatlı, Kirazlı) were intermediate (Some leaves, between 25 and 50%, were withered and then turned black by freezing but there was no plant killing). On the other hand, Karina and Jof  commercial varieties were killed. The cold tolerant accessions of pea were superior to the best cultivar as far as hardiness is concerned.