KIRGIZ TÜRKÇESİNDEKİ “ZOO“ SÖZCÜĞÜ VE BAZI YER ADLARI ÜZERİNE ETİMOLOJİK BİR İNCELEME

Kırgız Türkçesinde, Çağdaş Türk dillerinin çoğunda bilinmeyen zoo “dik uçurum“ sözcüğü vardır. Eski Türkçedeki kaya sözcüğü anlam bakımından zoo sözcüğü ile aynıdır. Bazı bilim adamlarına göre Eski Türkçedeki kaya sözcüğü ile Kırgız Türkçesindeki kıya sözcüğü köken olarak aynıdır. Bugüne değin kaya sözcüğünün etimolojisi üzerine durulmuştur, fakat zoo sözcüğünün etimolojisi üzerine bir inceleme yapılmamıştır. Bu sözcüğe bağlı olarak bir diğer önemli konu Kırgız Türklerinde kullanılan yer-su adlarıdır. Kırgızcada yer-su adları üzerine yapılan çalışmaların sayısı sınırlıdır. Boom Kapçıgay, Narın, Kökömeren, Alamüdün, Ulakol, Darkan gibi bazı yer adlarının etimolojisine bakıldığında bu sözcüklerin Moğolcadan alıntı olduğunu ve anlamlarına da ağaç, su, kıyı anlamlarına geldiğini görmekteyiz. Bu çalışmada, zoo sözcüğü ile Kırgız Türkçesindeki yer-su adlarından olan Boom Kapçıgay, Narın, Kökömeren, Alamüdün, Ulakol, Darkan üzerinde durulmaktadır. Çalışmada her bir sözcük bir madde başlığı altında ele alınmakta ve bu sözcükler bazı çağdaş Türk lehçeleri ile karşılaştırılmaktadır.

There is the word zoo “a rock, or rocky cliff” in Kyrgyz Turkic language, which is not well known in other Turkic languages. The word kaya is used for “a rock, or rocky cliff” both in the Old Turkic and in most modern Turkic languages. However, according to some scholars, the root of the word kaya and the word kıya in Kyrgyz is similar. The etymology of the word kaya has been studied, but no etymology has been conducted on the word zoo. Another important issue related to this word zoo is the place names in Kyrgyzstan. The most place names are loanwords. When we look at the etymology of some place names, we see that the words are quoted the meanings tree, water, shore. In this study, the etymological explanation of the word zoo and the place names Boom, Narın, Çek-Nura/Orta-Nura, Alamüdün, Ala-Arça, will offered. In this study, each word is dealt separately and compared with some modern Turkic languages.