Evaluation of the Performance of Covid-19 Vaccines by F-DEMATEL and RAFSI Methods

Basit Öğe Kaydı
dc.contributor.authorDemir, Ahmet Turan
dc.date.accessioned2025-05-04T16:29:09Z
dc.date.available2025-05-04T16:29:09Z
dc.date.issued2022
dc.departmentSivas Cumhuriyet Üniversitesi
dc.description.abstractIn this study, a new decision-making model based on Fuzzy The Decision Making Trial and Evaluation Laboratory (F-DEMATEL) technique, which evaluates many vaccines with Ranking of Alternatives through Functional mapping of criterion sub-intervals into a Single Interval (RAFSI) methods using multiple criteria to support decision making, is proposed. To demonstrate the usefulness of the suggested methodology, five COVID-19 vaccines (BioNTech, Moderna, Sputnik V, AstraZeneca, Sinovac) were chosen for a case study. Each vaccine was compared with others according to seven criteria (the effectiveness rate of vaccines, the storage time of vaccines, the cold chain of vaccines, the number of doses administered, the price of double doses, the protection of vaccines, side effects of vaccines) and all criteria were compared with both qualitative and quantitative data to calculate relative weights. Fuzzy Set Theory was applied to model the problem. The criteria were weighted with the F-DEMATEL approach. As a result of the application made with F-DEMATEL, the criteria used in the evaluation of COVID-19 vaccines showed that the protection feature of the vaccines was the most important criterion with a weight of 0,191, while the storage time of the vaccines was the least important criterion with a weight of 0,100. The BioNTech vaccine had the maximum performance, with a value of 0,6487, according to the criteria employed in the suggested model, while AstraZeneca had the lowest performance, with a value of 0,3752 as a consequence of the application with RAFSI.
dc.description.abstractBu çalışmada, Bulanık Karar Verme Deneme ve Değerlendirme Laboratuvarı (F-DEMATEL) tekniğine dayalı, karar vermeyi desteklemek için çoklu kriterler kullanarak birçok aşıyı Kriter alt aralıklarının Tek Bir Aralığa İşlevsel Eşlenmesi Yoluyla Alternatiflerin Sıralanması (RAFSI) yöntemleri ile değerlendiren yeni bir karar verme modeli önerilmiştir. Önerilen metodolojinin yararlılığını göstermek için, bir vaka çalışması için beş COVID-19 aşısı (BioNTech, Moderna, Sputnik V, AstraZeneca, Sinovac) seçildi. Her aşı yedi kritere (aşıların etkililik oranı, aşıların saklanma süreleri, aşılara ait soğuk zincir, uygulanan doz sayısı, çift doz fiyatı, aşıların koruyuculuk özelliği, aşıların yan etkileri) göre diğerleriyle karşılaştırıldı ve nispi ağırlıkları hesaplamak için tüm kriterler hem nitel hem de nicel verilerle karşılaştırıldı. Kriterler F-DEMATEL yaklaşımı ile ağırlıklandırılmıştır. F-DEMATEL ile yapılan uygulama sonucunda COVID-19 aşılarının değerlendirilmesinde kullanılan kriterler, aşıların korunma özelliğinin 0,191 ağırlıkla en önemli kriter olduğunu, aşıların saklanma süresinin ise 0,100 ağırlıkla en az önemli kriter olduğunu göstermiştir. BioNTech aşısı, önerilen modelde kullanılan kriterlere göre 0,6487 değeri ile maksimum performansa sahipken, AstraZeneca RAFSI ile yapılan uygulama sonucunda 0,3752 değeri ile en düşük performansa sahip olmuştur.
dc.identifier.endpage141
dc.identifier.issn2757-959X
dc.identifier.issue2
dc.identifier.startpage126
dc.identifier.urihttps://hdl.handle.net/20.500.12418/33338
dc.identifier.volume2
dc.institutionauthorDemir, Ahmet Turan
dc.language.isotr
dc.publisherSivas İktisadi ve İdari Akademik Araştırmacılar Derneği
dc.relation.ispartofUluslararası İktisadi ve İdari Akademik Araştırmalar Dergisi
dc.relation.publicationcategoryMakale - Ulusal Hakemli Dergi - Kurum Öğretim Elemanı
dc.rightsinfo:eu-repo/semantics/openAccess
dc.snmzKA_DergiPark_20250504
dc.subjectCOVID-19 vaccine
dc.subjectMCDM
dc.subjectF-DEMATEL
dc.subjectRAFSI
dc.titleEvaluation of the Performance of Covid-19 Vaccines by F-DEMATEL and RAFSI Methods
dc.title.alternativeCovıd-19 Aşılarının Performansının F-DEMATEL ve RAFSI Yöntemleri ile Değerlendirilmesi
dc.typeResearch Article

Dosyalar

Koleksiyon

DergiPark