“YENİ OSMANLI” MEHMET AYETULLAH BEY’İN BİLİNMEYEN İKİ ESERİ: TARİH-İ TABİİ TERCÜMESİ VE KIYAFETNAME

Basit Öğe Kaydı
dc.contributor.authorYüksel, Süheyla
dc.date.accessioned2025-05-04T16:29:31Z
dc.date.available2025-05-04T16:29:31Z
dc.date.issued2022
dc.departmentSivas Cumhuriyet Üniversitesi
dc.description.abstractYeni Osmanlılar, Osmanlı İmparatorluğu’nun Batılılaşması sürecinin önemli aktörlerindendir. Mehmet Ayetullah Bey bu topluluğun dikkat çeken bir ismidir. Bu makalede Mehmet Ayetulah’ın bugüne kadar bilinmeyen iki eseri tanıtılacaktır. Tarih-i Tabii tercümesi ve Kıyafetname isimli bu eserler Hakayıku’l-Vekayi’nin sütunlarında tefrika edilmeye başlanmış fakat tamamlanamamış ve kitap olarak neşredilmemiştir. Ayetullah Bey, Georges Louis Leclerc de Buffon’un Histoire Naturelle isimli eserini tercümeye başlamış fakat yarım bırakmıştır. Tercümenin tefrikasına başlandığı günlerde Ayetullah Bey’in görev değişikliği yapmak zorunda kalması bu yarım kalışın sebebi olabilir. Eserin felsefi muhtevası da mütercimin problemlerle karşılaşması ve tercümeyi tamamlayamaması sonucunu doğurmuş olabilir. Ayetullah Bey, Kıyafetname’sine kâinat, kâinattaki varlıklar, insanın kâinattaki yeri, ruh ve beden birlikteliği gibi felsefi konularla başlamıştır. Diğer kıyafetnamelerin temel meselesi olan kıyafet-i insaniyeyi çok kısa geçmiş ve kıyafet-i milliye başlığı atarak millet merkezli genellemeye gitmiştir. Ayetullah Bey’in, Kıyafetname’si bu yönüyle diğer kıyafetnamelerden farklıdır. Mehmet Ayetullah’ın kıyafet-i milliye düşüncesiyle hareket etmesini onun siyasi kimliği ile açıklamak ve XIX. yüzyılın ikinci yarısında belirgin hâle gelen milliyetçilik düşüncesinin bir sonucu olarak düşünmek gerekir. Ayetullah Bey’in Tedmür Harabeleri ve Rüya isimli eserleri de yayımlanmadan önce Hakayıku’l-Vekayi gazetesinde tefrika edilmiştir.
dc.description.abstract[No abstract available]
dc.identifier.endpage175
dc.identifier.issn1305-5143
dc.identifier.issue1
dc.identifier.startpage167
dc.identifier.urihttps://hdl.handle.net/20.500.12418/33537
dc.identifier.volume46
dc.institutionauthorYüksel, Süheyla
dc.language.isotr
dc.publisherSivas Cumhuriyet University
dc.relation.ispartofCumhuriyet Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi
dc.relation.publicationcategoryMakale - Ulusal Hakemli Dergi - Kurum Öğretim Elemanı
dc.rightsinfo:eu-repo/semantics/openAccess
dc.snmzKA_DergiPark_20250504
dc.subjectYeni Osmanlılar
dc.subjectMehmet Ayetullah Bey
dc.subjectKıyafetname
dc.subjectTarih-i Tabii
dc.subjectHakayıku’l-Vekayi.
dc.title“YENİ OSMANLI” MEHMET AYETULLAH BEY’İN BİLİNMEYEN İKİ ESERİ: TARİH-İ TABİİ TERCÜMESİ VE KIYAFETNAME
dc.typeResearch Article

Dosyalar

Koleksiyon

DergiPark