The Quarrel of the Quick in the Land of the Dead: The Disputed Graveyard in Sivas (1841-1888)

Sivas had a considerable non-Muslim population compared to the other Ottoman Cities. Therefore, Sivas as an Ottoman Province serves as a good example to examine and observe the experiences acquired through the coexistence of different religions and religious orders. As a general rule, the first thing that comes to mind when this experience is mentioned is the relationship between the Muslims and the non-Muslims. However, in order to duly examine the issue, the relationships amongst the fellows of the same religion and conflicts arising from ethnic and denominational differences as well as secular concerns are worth serious consideration. This study aims to contribute to exploring social relationships in an Ottoman city by investigating the semi-centennial Graeco-Armenian conflict over a graveyard. It is considered that this study reveals the Ottoman social structure focusing on peculiarities and in an unordotox fashion as well. In addition, government’s attitude to iron out the social conflicts is also submitted to consideration.

Sivas, Gayrimüslim nüfus barındırma açısından Osmanlı kentleri arasında önemli bir yerde durmaktadır. Bu bakımdan Sivas şehri, farklı din ve mezheplerin bir arada yaşama tecrübelerinin gözlemlenebileceği ve değerlendirilebileceği güzel bir örneği teşkil eder. Bu tecrübeden bahsedildiğinde ilk akla gelen Müslümanlar ve Müslüman olmayanlar arasındaki ilişkilerdir. Oysa bu tecrübenin layıkıyla değerlendirebilmesi için, bir dinin mensuplarının kendi aralarındaki ilişkiler; etnik farklılıklar, mezhep ayrılıkları ve dünyevî kaygılardan kaynaklanan anlaşmazlıklar da araştırılmaya muhtaçtır. Bu çalışma, Sivas’taki bir maşatlık üzerinde yarım asır devam eden Ermeni – Rum kavgasının irdelenmesiyle, bir Osmanlı kentindeki toplumsal ilişkilerin değerlendirilmesine katkı sağlanacağı umuduyla kaleme alınmıştır. Çalışmanın Osmanlı toplum yapısını belirli farklılıkların ekseninde ve alışılmışın dışında yansıtabildiği düşünülmektedir. Ayrıca toplum içerisindeki uzlaşmazlıkları çözüme kavuşturmak adına devletin sergilediği yaklaşım da değerlendirmeye sunulmuştur.