Kaolin Dağılımının Spektral Sınıflama Yöntemleri ile Belirlenmesi: Geminbeli Kaolin Yatağı (Sivas) ve Çevresi

Kaolin grubu killer, günümüzde kağıt, çimento, boya, ilaç, seramik ve plastik sanayisi gibi oldukça geniş kullanım alanlarına sahiptirler. Türkiye’ de özellikle çimento ve seramik sanayisinin yüksek ekonomik değerli hammaddesini oluşturmaktadır. Bu tür sahaların tespiti ve halihazırda işletilenlerin ise iyileştirilmesi için arazi ve laboratuvar süreçleri oldukça önemlidir. Son yıllarda, uydu verileri ile mineral haritalama çalışmaları yapılmakta olup madencilik sektörüne katkı sunacak olumlu sonuçlar ortaya çıkmaktadır. Bu çalışma, uydu verilerinin yoğun killeşme alanlardaki performansını belirlemeye yönelik gerçekleştirilmiştir. İnceleme alanı, Sivas ili Zara ve Suşehri ilçeleri arasında kalan bölgede mevcut bir kaolin işletmesi ve çevresini kapsamaktadır. Araziden alınan temsili örnekler de yapılan petrografik ve XRD incelemelerinde, kaolinit, illit, smektit ve klorit kil türleri tespit edilmiştir. Çalışmada, ASTER uydu görüntüsünde Spektral Açı Haritalama (SAM) ve Eşlenen Filtreleme (MF) spektral sınıflandırma yöntemleri uygulanarak, killeşme gösteren alanlarda kaolinit, illit, smektit ve klorit dağılımları ortaya çıkarılmıştır. Kaolinit için, uydu verilerinden elde edilen sonuçlar ile arazi verilerinin yüksek oranda örtüştüğü belirlenmiştir. Ancak, MF yönteminin, illit, klorit ve smektit dağılımlarının belirlenmesinde SAM yöntemine göre daha iyi sonuçlar verdiğini görülmüştür.

In the nowadays, kaolin group clays have a wide range of areas of utilization such as paper, cement, paint, pharmaceutical, ceramic and plastic industries. It is a raw material with high economic value in especially cement and ceramic industries in Turkey. The field and laboratory processes are crucial for the detection of such sites and for the improvement of already mining operated sites. In recent years, mineral mapping studies have been carried out with satellite data and useful results have obtained that contribute to the mining process. In this study, it was carried out to determine the performance of satellite data in argillisation areas. The study area is located between Zara and Suşehri Towns of Sivas Province and include a kaolin deposit. In the petrographic and XRD investigations, which were also carried out in representative samples taken from the study area, kaolinite, illite, smectite and chlorite clays were determined. In the study, kaolinite, illite, smectite and chlorite distributions were determined by using the SAM (Spectral Angle Mapper) and MF (Matched Filtered) spectral classification methods in the argillisation areas. For kaolinite, it has been determined that the results obtained from satellite data substantially coincided with the field study data. However, it has been observed that MF method gives better results in illite, chlorite and smectite distributions than SAM method.