Show simple item record

dc.contributor.authorDurmuş Boztuğ
dc.date.accessioned23.07.201910:49:13
dc.date.accessioned2019-07-23T16:19:49Z
dc.date.available23.07.201910:49:13
dc.date.available2019-07-23T16:19:49Z
dc.date.issued1998
dc.identifier.issn1300-0985
dc.identifier.urihttp://www.trdizin.gov.tr/publication/paper/detail/TXpVMU9EWTI=
dc.identifier.urihttps://hdl.handle.net/20.500.12418/1043
dc.description.abstractÜst Kretase-Paleojen yaşlı birçok alkali plüton, Orta Anadolu bölgesindeki kabuksal metamorfitlere, pre-Maestrihtiyen yerleşim yaşlı ofiyolitik melanja ve Kretase-Alt Tersiyer yaşlı birimlere sokulum yapmaktadır. Bu plütonlar, çarpışma sonrası Orta Anadolu Granitoyidleri içerisinde önemli bir birlik oluştururlar. Dumluca, Murmana, Karakeban, Kösedağ, Hasançelebi, Karaçayır ve Davulalan plütonları bu alkali plütonik birliğin doğu kesimini; Eğrialan, Baranadağ, Hamit, Çamsan, Durmuşlu ve Bayındır plütonları ise batı kesimini oluşturmaktadır. Bu plütonlar, başlıca, silis bakımından aşırı doygun alkalin karakterli siyenitik-monzonitik ve silis bakımından tüketilmiş alkalin karakterli siyenitik bileşimli kayaçlardan oluşmaktadır. Bununla birlikte Dumluca, Murmana ve Karakeban plütonları silis bakımından tüketilmiş alkalin karakterli mafik kayaçları da içerirler. Bu alkali mafik kayaçların, bu plütonlardaki felsik alkali kayaçları oluşturan magmanın ilk fraksiyonlanma ürünlerinden ziyade, farklı bir magmadan itibaren meydana gelmiş oldukları sonucuna varılmıştır. Çarpışma sonrası Orta Anadolu alkali magmatik birliğini meydana getiren plütonlar mineralojik-kimyasal karakteristikler, yan kayaç, silisçe doygunluk ve birlik oluşturdukları maden yatakları/cevherleşmeler bakımından çeşitli alt gruplara ayrılırlar. Bu alt gruplara ayrılma özelliğinin, mantodan türemiş bir magma kaynağının katılaşması sırasında etkin olan ve böylece bileşimin değişimine neden olan bazı katılaşma süreçleriyle meydana gelebileceği gibi; manto malzemesinin, su bakımından fakir ortamlarda, değişik tip ve derecelerde kısmi erimeye uğraması sonucu oluşan değişik alkali magma getirimlerinden de kaynaklanabileceği düşünülmektedir. Farklı magma getirimleri düşüncesi, bu kayaçların özellikle LIL bakımından zengin olması ve F cevherleşmesi içermesi bakımından daha uygun görülmektedir. Orta Anadolu alkali plütonları ana ve eser element jeokimyası verilerine göre belirgin bir şekilde "geç orojenik", "levha içi" ve "çarpışma sonrası" karakteristikleri gösterirler. Mineralojik-kimyasal veriler, bölgesel jeolojik konum ile birlikte değerlendirildiğinde, çarpışma sonrası Orta Anadolu alkali plütonlarının oluşumu için şöyle bir jeodinamik evrim modeli ileri sürülebilir: Bu plütonizmanın magma kaynağı, Neo-Tetis'in kuzey kolunun, kuzeye doğru dalma-batmaya uğramasıyla meydana gelen sütur zonu boyunca gelişen Anatolid-Pontid çarpışmasına bağlı kabuk kalınlaşmasından hemen sonra gelişen çarpışma sonrası gerilme rejimi altındaki litosferik incelme sırasında, Anatolidlerin pasif kenarında yükselmiş bulunan manto malzemesinin adiyabatik dekompresyon mekanizması ile kısmi erimeye uğraması sonucu meydana, gelmiş olabilir.en_US
dc.description.abstractA number of Upper Cretaceous-Palaeogene alkaline plutons intruded into the crustal metamorphic rocks, the pre-Maastrichtian ophiolitic melange, and the Cretaceous-Lower Tertiary units are located in the Central Anatolia (CA), Turkey. These alkaline plutons constitute an important association in the post-collisional Central Anatolian Granitoids. The Dumluca, Murmana, Karakeban, Kösedağ, Hasançelebi, Karaçayır and Davulalan plutons constitute the eastern; whereas the Eğrialan, Baranadağ, Hamit, Çamsan, Durmuşlu and Bayındır units the western part of this alkaline association. These plutons are mainly composed of silica oversaturated syenitic to monzonitic, and undersaturated syenitic felsic rocks. However, the Dumluca, Murmana and Karakeban plutons also include some undersaturated alkaline mafic rocks which are derived from a different mafic magma source rather than being the early fractionation derivatives of the felsic rocks in these plutons. There are some diversification or subdivisions on the basis of mineralogical-chemical characteristics, wall-rock, silica saturation and associated ore deposit/mingralization in these alkaline plutons. The diversification is thought to be sourced from either some solidification processes which modify the primary composition of any mantle-derived magma, or some different alkaline magma pulses generated by the partial melting of mantle material with different types and degrees of partial melting processes in water-starved environment. The latter consideration seems to be more reasonable due particularly to LIL and F enrichments in these rocks. They apparently indicate "late orogenic" , "within plate granite (WPG)" and "post-collisional" characteristics on the basis of their major and trace element geochemistry. When the mineralogical-chemical data is considered together with the space-time relations in a regional geological setting, one can suggest such a geodynamic model for the CA post-collisional alkaline plutonism: The magma source of this plutonism can be derived from the partial melting of upwelling upper mantle material by the adiabatic decompression mechanism in the passive margin of the Anatolides in a post-collisional lithospheric attenuation environment within a tensional regime immediately after crustal thickening due to Anatolide-Pontide collision along the northward subduction zone of the northern branch of Neo-Tethys.en_US
dc.language.isoengen_US
dc.rightsinfo:eu-repo/semantics/openAccessen_US
dc.subjectJeolojien_US
dc.subjectYerbilimlerien_US
dc.subjectOrtak Disiplinleren_US
dc.titlePost-collisional Central Anatolian alkaline plutonism, Turkeyen_US
dc.title.alternativeÇarpışma sonrası Orta Anadolu alkali plütonizması, Türkiyeen_US
dc.typearticleen_US
dc.relation.journalTurkish Journal of Earth Sciencesen_US
dc.contributor.departmentSivas Cumhuriyet Üniversitesien_US
dc.identifier.volume7en_US
dc.identifier.issue3en_US
dc.identifier.endpage165en_US
dc.identifier.startpage145en_US
dc.relation.publicationcategoryMakale - Ulusal Hakemli Dergi - Kurum Öğretim Elemanıen_US]


Files in this item

FilesSizeFormatView

There are no files associated with this item.

This item appears in the following Collection(s)

Show simple item record