dc.contributor.advisor | Açıkkol Yıldırım,Ayşen | |
dc.contributor.author | Kırkıl,Derya | |
dc.date.accessioned | 2020-01-07T13:38:19Z | |
dc.date.available | 2020-01-07T13:38:19Z | |
dc.date.issued | 2019 | tr |
dc.date.submitted | 2019-10-15 | |
dc.identifier.other | XII,63 sayfa | |
dc.identifier.uri | https://hdl.handle.net/20.500.12418/12055 | |
dc.description.abstract | Anadolu coğrafyasında yaşayan toplumların kültürleriyle birlikte aşama
kaydeden “ölüm ve ölü gömme” olgusu, Anadolu’nun çevre kültürlerden hangi
konularda, nasıl etkilendiği konusu mezar ve mezarlık alanlarını incelerken bir bakış
açısı oluşturması bakımından önemlidir. “Kalkolitik Dönemde Anadolu’da Ölü
Gömme Uygulamaları” adı altında incelediğimiz ve yaklaşık olarak M.Ö 5500-3000
yıllarına tarihlendirilen Kalkolitik Dönem, diğer arkeolojik dönemlere göre hakkında
çok az bilgimiz olan bir dönemdir. Bu döneme ait çok az yerleşimde mezar yapıları
açığa çıkarılmıştır. Neolitik Dönem yerleşik hayata geçişin ve üreticiliğin başladığı
dönemken, Kalkolitik Dönem yerleşim yerlerinin sayısının hızla arttığı ve kentlerin
geliştiği bir dönemdir. Bu dönemde kentlerin kurulmasıyla birlikte çiftçilerin yerini
zanaatkarlar, tüccarlar, din adamları ve aristokratlar almaya başlamıştır. Mezar tipleri
sosyal statüyü belirlemek için kullanılabilmektedir. Bu tezde Anadolu Kalkolitik
Dönem yerleşim yerlerinde açığa çıkarılan 36 mezar incelemeye alınmıştır. Bebek ve
çocukların yerleşim içine, yetişkinlerin ise yerleşim dışındaki mezarlara gömülmesi
toplumsal yapı hakkında ipuçları sağlar. Neolitik’te her yaş ve cinsiyetten bireyler
yerleşim içine gömülmüştür, Kalkolitik’te ise erişkin olan ve olmayan bireyler
arasında belirgin bir ayrım gözlenir ve erişkinler yerleşimden uzak mekanlara
gömülürler. Literatür araştırmasında, bu dönemde basit toprak mezarların, küp
mezarların, çömlek mezarların ve çukur mezarların kullanıldığı anlaşılmıştır. Bu
mezarlar bölgelere göre ayrılmadığında tüm mezarların %56’sını basit toprak
mezarlar oluşturmaktadır. Araştırmamız, Kalkolitik Dönem Anadolu coğrafyasında
basit toprak mezar tipinin seçiminde istatistiksel olarak anlamlı ve belirgin bir tercih
olduğunu göstermiştir. Bu dönemde küp ve çömlek mezarların yaygınlaşmaya
başladığı görülür. En az tercih edilen mezar tipi çukur mezarlar, örneklemin
%5,56’sını oluşturmaktadır. Mezarlar bölgelere göre ele alındığında en fazla mezar
çeşitliliğinin olduğu bölgeler arasında İç Anadolu ve Akdeniz Bölgesi gelmektedir.
İnhumasyonlar dışında Kalkolitik Dönem’de çok az sayıda kremasyona rastlanmıştır.
Mezarlara cinsiyet ve statüye göre eşya bırakılması da toplumsal yapı hakkında
ipuçları sağlamaktadır. Yaşayanlar, ölen yakınlarını mezarlara yerleştirirken,
yaşarken kullandığı eşyaları ve araç gereçleri yanına bırakmışlardır. En belirgin farklılık erkek mezarlarına silah olarak sınıflandırılan eşyalar, kadın mezarlarına ise
daha çok süs eşyaları ve seramik gibi daha domestik eşyaların bırakılmasıdır. | tr |
dc.description.abstract | The phenomenon of death and burying dead is important with the cultures of
the societies living in Anatolia, which in terms of the issue of how Anatolia is
influenced by the surrounding cultures, in terms of establishing a point of view when
examining the grave and cemetery areas. The Chalcolithic Period, which we examine
under the name of "Burial Traditions in Anatolia in the Chalcolithic Period" and
dated to approximately 5500-3000 BC, is a period that we have little information
about compared to other archaeological periods. In a few settlements belonging to
this period, grave structures were unearthed. The Chalcolithic Period was a period in
which the number of settlements increased rapidly and cities developed while the
Neolithic Period was the period when the transition to settled life and production
began. In this period, with the establishment of cities, farmers, artisans, merchants,
clergy and aristocrats began to take place. Grave types can be used to determine
social status. In this thesis, 36 tombs unearthed in Anatolian Chalcolithic Age
settlements were examined. The burial of infants and children in graves within the
settlement and the burial of adults in graves outside the settlement are provides clues
about the social structure. In Neolithic, individuals of all ages and genders were
buried in the settlement. In Chalcolithic, there is a clear distinction between adult and
non-adult individuals and adults are buried in places far from the settlement. In the
literature research, it was understood that simple earth graves, cube graves, pottery
graves and pit graves were used in this period. When these tombs are not separated
by region, 56% of all tombs are simple earth tombs. Our study has shown that there
is a statistically significant and evident choice in the selection of simple soil tomb
type in Chalcolithic Anatolian geography. It is seen that the cube and pottery graves
started to spread in this period. The least preferred tomb type pit tombs constitute
5.56% of the sample. When the graves are considered by region, Central Anatolia
and the Mediterranean Region are among the regions with the highest grave
diversity. Very few cremations were encountered during the Chalcolithic Period,
except for the inhumations. Leaving something to the graves according to gender and
status also are provided clues about the social structure. The inhabitants placed their
deceased relatives in the graves and left their belongings and tools with them. The
most significant difference is that the male graves are left with items classified as weapons, while the female graves are left with more ornamental items and more
domestic items such as ceramics. | tr |
dc.language.iso | tur | tr |
dc.publisher | Sivas Cumhuriyet Üniversitesi-Sosyal Bilimler Enstitüsü | tr |
dc.rights | info:eu-repo/semantics/openAccess | tr |
dc.subject | Ölüm | tr |
dc.subject | Ölü Gömme | tr |
dc.subject | Kalkolitik Çağ | tr |
dc.subject | Mezar | tr |
dc.subject | Mezarlıklar | tr |
dc.title | Anadolu Kalkolitik Dönemi'nde Ölü Gömme Uygulamaları | tr |
dc.type | masterThesis | tr |
dc.contributor.department | Sosyal Bilimler Enstitüsü | tr |
dc.relation.publicationcategory | Tez | tr |