Gelir Çeşitlendirme İle Riske Göre Düzeltilmiş Karlılık Ölçüleri Arasındaki İlişki: Mevduat Bankaları Üzerine Bir Uygulama

Abstract

Bankalar günümüzde ekonomik ve finansal sistem içerisinde kaynak aktarımı noktasında en önemli unsur olarak ortaya çıkmaktadır. Bu nedenle bankaların temel gelirleri; bireylere ve kurumlara aktardıkları kredilerin faizlerinden oluşmakta ve bankalar bu gelirle ayakta kalarak finansal sistemin dengeli bir biçimde hareket etmesini sağlamaktadırlar. Ancak günümüzde gerek küresel piyasalarda gerekse ulusal piyasalarda ortaya çıkan faiz, regülasyonlar ve siyasi gelişmeler, bankaların bu kardan mahrum kalmasına ya da karlılıklarının azalmasına neden olmaktadır. İşte bu gelişmeler neticesinde bankalar gelirlerini çeşitlendirmek için faiz dışında farklı ürünler geliştirerek finansal sisteme dahil etmektedirler. Bu çalışmada finansal sistem içerisinde faaliyet gösteren bankaların “ gelir çeşitlendirmesi ve riske göre düzeltilmiş banka performansı’’ incelenmiş olup bankaların yapılarına ve türlerine göre faiz dışında elde ettikleri gelir çeşitlerinin içerdiği riskler açısından banka performansına olumlu ya da olumsuz etkisi anlaşılmaya çalışılmıştır. Yapılan analizler sonucunda gelir çeşitlendirmenin bankalar için yeni faaliyet alanları oluşturulduğu görülmüş olup bu gelir çeşitlendirmenin; bankanın karlılığına ve faiz dışı gelirlerine çok anlamlı bir katkı sağladığı, sektörde ve ülkemizde de faiz dışı geliri yüksek olan bankaların karlılığının da arttığı sonucuna ulaşılmaktadır.

Nowadays, banks are the most important factor in the transfer of resources within the economic and financial system. From this point on; they are the interest of the loans they transfer to individuals and institutions, and the banks are able to survive with this revenue and ensure that the financial system moves in a balanced manner. However, the current interest rate cuts, regulations and political developments in the economic system of the countries and the global system cause the banks to be deprived of this profit or decrease their profitability. As a result of these developments, the banks are developing different products other than interest in order to diversify their income and incorporate them into the financial system. In this study, income diversification and risk adjusted bank performance lendir of the banks operating in the financial system has been examined. Although it is understood that new activity areas are created, it has been concluded that the increasing expenses due to this diversification do not provide a significant increase in the main activity and revenues of the bank.