Servet-i Fünun Dergisi (547-650. Sayılar ) -İnceleme ve Seçilmiş Metinler

Abstract

Servet-i Fünun dergisi, II. Abdülhamit yönetiminin basın ve yayın üzerindeki baskısını ve sansürünü iyice artırdığı dönemde çıkmaya başlamış olan bir süreli yayındır. Osmanlı dergiciliğini; baskı tekniği, derginin düzenlenişi, kâğıt kalitesi, kullanılan resimler ve fotoğraflar bakımından belirli bir noktaya taşımıştır. Avrupa’daki edebî tartışmaları sayfalarına taşımış ve Batılı formda olgun eserler sunmuştur okura. Özellikle şiir, küçük hikâye, tenkit, mensur şiir ve roman alanında önemli eserler kaleme alınmıştır. Türk düşüncesinin, sanatının ve edebiyatının modernleşmesine katkı sağlamıştır. Bu bakımlardan Türk kültür tarihinde önemli bir yere sahip yayın organı olmuştur. İnceleme alanına giren sayılardan önce (547-650), Edebiyatı Cedide topluluğunun genel anlamda dağıldığı görülmüştür. Buna paralel olarak da derginin edebî ağırlığı 1896-1901 yıllarına göre iyice azalmıştır. Çalışma alanına giren 553. sayıda, Hüseyin Cahit Yalçın’ın Fransızcadan tercüme ettiği “Edebiyat ve Hukuk” adlı makale, Sultan Abdülhamit yönetimi tarafından sakıncalı bulunmuş ve dergi altı hafta kapatılmıştır. Bu sayıdan sonra yazıların içeriği; bilim, tıp, eğitim, sağlık, gıda, ziraat, tarım, hayvancılık, ulaşım, moda, gezi, kişisel bakım, Avrupa’daki teknolojik gelişmeler gibi konulardan oluşmuştur. Bunlara ek olarak edebiyat adına tercüme hikâyelerin ve romanların yayımlandığı görülmüştür. Okura sayfalarında bolca aktüel-magazinel, ansiklopedik bilgiler de vermiştir. Bu çalışma, Servet-i Fünun dergisinin 5 Eylül 1901- 8 Ekim 1903 tarihleri arasındaki sayılarını içerir. Çalışma; “Giriş”, “İnceleme”, “Tahlili Dizin” ve “Seçilmiş Metinler” olmak üzere dört ana bölümden oluşmuştur. “Giriş” bölümünde; devrin siyasi-sosyal, edebî ve basın ortamına dair bilgiler verilmiştir. “İnceleme” bölümünde; derginin şekil ve içerik özellikleri açıklanmış, yazar kadrosu hakkında bilgi verilmiştir. Bunun ardından “Tahlili Dizin” bölümü oluşturulmuştur. “Tahlili Dizin”de dergideki yazılar; yazar adına, sayılara, konu ve türlerine göre tek tek fişlenip tasnif edilmiştir. Bunlara ek olarak ilan ve reklamların, resim ve fotoğrafların indeksi de yapılmıştır. Bu bölümde “Sistematik Dizin” başlığı altında tablolara yer verilmiştir. Son bölümde ise, dergide çıkan edebiyat ile ilgili yazılar, “Seçilmiş Metinler” başlığı altında Latin harflerine aktarılmıştır. İnceleme alanına giren sayılara (547-650) Taksim Atatürk Kitaplığından ulaşılmıştır. Dergideki yazılar fişlenmiş, bu fişler tasnif edilerek değerlendirilmiş ve alana dair edebiyat tarihleri ile alanı besleyen diğer kaynak eserler üzerinden araştırmalar yapılmıştır.

Servet-i Fünun is a periodical starting to be published when Abdulhamit II. increased its pressure and censorship on the press and publication. It moved Ottoman journalism to a certain point in terms of printing technique, organization of magazine, quality of paper, pictures used and photographs. He brought the literary discussions in Europe to the pages and presented to its readers the mature works in the Western form. Especially, important works have been written in the field of poetry, small story, criticism, prose poetry and novel. The magazine contributed to the modernization of Turkish thought, art and literature. In these respects, it has an important place in Turkish cultural history. Before the numbers in the study area (547 and 650), it has been seen that the New Literature society has spread in general. Parallel to this, the literary weight of the magazine decreased significantly compared to the years 1896 and 1901. The article named Literature and Law, which was translated by Hüseyin Cahit Yalçın from the 553 issue of the study area was found objectionable by the administration of Sultan Abdülhamit and the magazine was closed for six weeks. The content of the articles after this issue consists of topics such as science, medicine, education, food, agriculture, animal husbandry, transportation, fashion, travel, personal care and technological developments in Europe. In addition to these, it was seen that translated stories and novels were published in the field of literature. It has also given lots of actual-magazinel and encyclopedic knowledge. This study includes the numbers of Servet-i Fünun magazine from 5 September 1901 to 8 October 1903. The study consists of four main sections: introduction, review, analyzed index and selected texts. Information about the political, social, literary and press world of the period is given in the introduction section. In the review section, the shape and content features of the magazine are explained and information about the staff is given. Then, the analyzed index section has been created. In the index, the articles in the magazine are categorized and listed individually according to the author, number, subject and types. In addition to these, advertisement, pictures and photographs were also indexed. This section contains the tables under the title of systematic index. In the last section, articles related to the literature in the magazine were transferred to Latin letters under the title of selected texts. To the numbers, it were reached from Atatürk Library in Istanbul. The articles in the magazine were recorded, categorized, evaluated and researched via other source works that feed the field and literature history about the field.