Lise Ve Üniversite Öğrencilerinde Yaşlılara Yönelik Ayrımcılık İle Empati Düzeyleri Arasındaki İlişkinin İncelenmesi
Abstract
Bu araştırma gençlerin yaşlılara yönelik ayrımcılık düzeyini incelemek ve
yaşlı ayrımcılığı ile empati düzeyi arasındaki ilişkiyi saptamayı amaçlamaktadır.
Çalışma nicel yöntemle gerçekleştirilmiştir. Araştırma Sivas ilinde Milli Eğitim
Bakanlığına bağlı olan Selçuk Anadolu Lisesi ve Sivas Lisesinde ve Sivas
Cumhuriyet Üniversitesi Mühendislik Fakültesinde Makine Mühendisliği, İnşaat
Mühendisliği ve Elektrik- Elektronik Mühendisliği ile Edebiyat Fakültesinde Türk
Dili ve Edebiyatı, Tarih ve Antropoloji bölümlerinde uygulanmıştır. Çalışmanın
örneklemi ise söz konusu okullarda öğrenim gören 3. sınıf öğrencilerinden
oluşmaktadır (n=490).
Bu çalışmada Vefikuluçay (2008)’ın geliştirdiği Yaşlı Ayrımcılığı Tutum
Ölçeği ile Kaya ve Çolakoğlu (2015) tarafından Türkçe uyarlaması yapılan Empati
Düzeyi Belirleme Ölçeği kullanılmıştır. Yaşlı Ayrımcılığı Tutum Ölçeği’nden
yüksek puan almak yaşlı ayrımcılığı tutumlarının daha olumlu olduğu; Empati
Düzeyi Belirleme Ölçeği’nden yüksek puan almak empati düzeylerinin daha yüksek
olduğu anlamına gelmektedir. Elde edilen veriler SPSS 23 Paket Programı
aracılığıyla analiz edilmiştir. Araştırmanın betimsel analiz kısmında sosyodemografik
değişkenler, her değişken için frekans ve yüzde değerleri verilerek
sunulmuştur. Araştırmanın açıklayıcı analiz kısmında Korelasyon Analizi, Tek
Yönlü Anova Testi (F –testi) ile Bağımsız Örneklem t-Testi uygulanmıştır.
Bulgulara göre gençlerin yaşlı ayrımcılığı tutumları ile empati düzeyleri
arasında zayıf düzeyde pozitif yönlü bir ilişki vardır. Yaşlı ayrımcılığı tutumlarının
cinsiyet, yaş, okul düzeyi, ileride aile kurduktan sonra ebeveynleriyle yaşamayı
isteyip istememe değişkenlerine göre anlamlı düzeyde farklılaştığı tespit edilmiştir.
Buna göre kadınların, 19-25 yaş aralığı yaş grubunun, üniversite öğrencilerinin ve
ileride aile kurduktan sonra ebeveynleri ile yaşamak isteyenlerin yaşlı ayrımcılığı
tutumlarının daha olumlu olduğu belirlenmiştir. Empati düzeyinin ise cinsiyet, yaş,
okul düzeyi, daha önce birlikte kalınan yaşlı değişkenlerine göre farklılaştığı tespit
edilmiştir. Kadınların, 19-25 yaş aralığı yaş grubunun, üniversite öğrencilerinin ve
daha önce sadece büyükannesi ile yaşayanların empati düzeyleri diğer gruplara
oranla daha yüksek olarak tespit edilmiştir. This research aims to examine discrimination level of youth towards elderly
and determine the relationship between the emphaty and the discrimination against
elders. This quantitative research was used. The research has been carried out in
Selçuk Anadolu Highschool and Sivas Highschool which are connected to the
Ministry of National Education, and in the Mechanical Engineering, Civil
Engineering and Electric and Electronic Engineering departments of the Faculty of
Engineering and also in the Turkish Language and Literature, History and
Anthropology departments of the Sivas Cumhuriyet University Faculty of Letters.
3rd grade students were participated in the study.
Ageism Attitude Scale, developed by Vefikuluçay (2008), and Empathy
Quotient-EQ which is adapted to Turkish by Kaya and Çolakoğlu (2015) were used
in this study. Getting a high score in the Attitude Scale of Ageism means
discrimination attitudes towards elderly people are positive whilst getting a high
score in the Scale of Empathy Level Determination means the level of empathy is
high. Obtained datas was analysed via the SPSS 23 package software. In the
depicting analysis part of this research, the socio-demographic dynamics are
presented with the frequency and the percent value per dynamic. In the explanatory
analysis part of this research Correlation Analysis, One Way Anova Test(F-Test)
and Independent Sample T-Test were implemented.
According to the results, there is a low but positive relationship between
youth’s ageism attitudes and empathy levels. It has been found that ageism attitudes
towards elders di tffieartee non a significant ground regarding gender, age, education
level and the possibility of living with parents after starting a family. Herewith , it is
concuded that women, people between the 19-25 age range, university students and
people who want to live with their parents after starting a family have a more
positive ageism attitude. On the other hand, the empathy level di fferentiate acco
to ageism dynamics regarding gender, age, level of education and the stereotypes of
the elderly people with whom people lived together. Empathy level of women,
people between the 19-25 age range, university students and people who have lived
only with their grandmothers is higher in comparison with the other groups.