Savcun ve Karacaören (Ulaş-Sivas) yörelerinde Sivas Havzası güney kenarının tektonostratigrafik özellikleri

Abstract

Sivas Havzası'nın, güney kenarının tektonostratigrafik özelliklerini aydınlatmayı amaçlayan bu çalışmada, birbirinden farklı stratigrafik ve tektonik yapıya sahip iki ayrı bölge bulunmaktadır. Bunlardan Savcun yöresinde etkin olan tektonik deformasyon biçimi, Pliyosen sonrasında ortaya çıkmış ve bindirme tektoniği tarafından kontrol edilmiştir. Bölgede güneyden kuzeye doğru Karapınar, Yeniapardı ve Yukarıadaköy ana bindirme fayları tanımlanmıştır. Oligosen yaşlı Hafik formasyonuna ait evaporitlerin tabanında gelişen bu fayların tümünün, Sivas Bindirmesi'nin güneyinde bulunan geri bindirmeler olduğu ortaya çıkarılmıştır, inceleme alanında yapılan gözlemler sonucunda, bölgede etkin olan en küçük gerilmenin ($\sigma_3$) düşey, en büyük gerilmenin de ($\sigma_1$) yatay yönde olduğu ve KKB-GGD doğrultusunda geliştiği saptanmıştır. Bu gerilme rejimi, bölgede D-B ve KD-GB yönlü birçok kıvrımlanma ve doğrultu fayın oluşumuna neden olmuştur. Ayrıca evaporitlerin diğer birimlerle olan dokanaklarında yer yer bindirme bileşeninin varlığı da gözlenmiştir. Karacaören yöresi ise; Üst Kretase yaşlı Divriği ofiyolitli karışığı ve Üst Maestrihtiyen-Tanesiyen yaşlı Tecer formasyonuna ait kayaçların Alt Oligosen sonrasında güneyden kuzeye doğru tektonik olarak hareket ettikleri bir bölgedir. Bölgede Alt Oligosen yaşlı Selimiye formasyonu içerisinde gözlenen kıvrım eksenleri ve Oligosen yaşlı Hafik formasyonuna ait olan evaporitler içerisindeki yaklaşık doğu-batı yönlü bindirme fayları bu taşınmayı destekler niteliktedir.

In this study, detailed geological investigations of rock units located in the southern margin of the Sivas Basin around the Savcun and Karacaören regions were carried out to determine the tectonostratigraphic features of the basin. The Savcun area is the first part of this study where the tectonics and stratigraphie relations are mainly controlled by post-Pliocene thrust tectonics. Three different main thrusts are observed from south to north in the area. These are namely the Karapınar, Yeniapardı and Yukarıadaköy thrusts. Most of the faults within the Oligocène Waporitic sediments can actually be regarded as back-thrusts developed in the southern part of the Sivas Thrust. One of the important results arised from this study is that the minimum stress ($\sigma_3$) is vertical and the maximum stress ($\sigma_1$) is horizontal and strikes at NNW-SSE and produced numerous folds, with E-W to NE-SW axes, and several strike-slip faults. The contact between the evaporites and the other units indicates thrust component in places. In the Karacaören region, the association of the upper Cretaceous Divriği ophiolitic melange and upper Maastrichtian-Thanetian Tecer formation were tectonically transported northwards, in the post-early Oligocene time . Geometry of the folds developed in the lower Oligocene Selimiye formation and the E-W trending thrusts the Oligocene evaporitic sediments are the field evidences of this transport.