Kangal termik santralı uçucu küllerinin minerolojik ve kimyasal özelliklerinin tane boyuyla değişimi

Abstract

Bu çalışmada, 1995-1998 yılları arasında Kangal Termik Santralı elektrofiltre çıkışından alınan yüksek kalsiyumlu (C sınıfı) uçucu küllerin fiziksel, minerolojik ve kimyasal özellikleri incelenmiştir. Bu zaman diliminde, uçucu küllerin minerolojik ve kimyasal bileşiminde anlamlı bir değişim belirlenmemiştir. Örneklerin kantitatif element analizi Atomik Absorpsiyon Spektrofotomeresi (AAS), X-Işınları Floresans Spektrometresi (XRF), UV-Görünür Bölge Spektrofotometresi ile yapılmıştır. Örneklerde Si, Ca, Al, Fe, Mg , S, Na, K, Mn, P, Ti ve C, Sr, Zn, Co, Pb, Ni, Cu, Cr, Li, Rb, Zr, Ba, Y, Th ve Ga elementleri belirlenmiştir. Elektrofiltre çıkışından alınan uçucu küllerin majör kimyasal bileşenleri %30-45 Si02, %19-35 CaO, %11-15 A12O3, %4-6 Fe2O3 ve % 2-5 MgO'dir. Örnekler tane boylarına göre fraksiyonlara ayrılarak bu fraksiyonların da minerolojik ve kimyasal bileşimleri saptanmıştır. Minerolojik analizler X-ışınları difraktometresi (XRD) ile yapılmıştır. Si, Al, Na, K, Cr, Li ve Rb orta; Fe, Mn, Mg, Ca, P, Cu, Co, Zn, Sr ve Ni ince; Ti iri ve Pb ince ve iri fraksiyonlarda derişmektedirler. Uçucu kül örneklerinin camsı yapısına ek olarak başlıca kuvars, kireç, anhidrit, albit, hematit ve kalsit minerallerini içerdiği saptanmıştır.

The physical, mineralogical and chemical properties of high-calcium fly ashes (Class C) collected from the electrostatic precipitator outlet of Kangal/SİVAS Thermal Power Plant, during 1995-1998 period have been investigated. In this period of time, it was not dedected meaningful changes in minerological and chemical composition of fly ashes. Quantative elemental analysis of the samples were carried out by Atomic Absorption Spectrophotometry (AAS), X-Ray Flourescence Spectrometry (XRF) and UV-Vis Spectrophotometry. The contents of Si, Ca, Al, Fe, Mg, S, Na, K, Mn, P, Ti ,C, Sr,Zn Co Pb Ni, Cu, Cr, Li, Rb, Zr, Ba, Y, Th and Ga were determined in the fly ash samples. The major chemical species of the fly ash samples are 30-45% SiO2, 19-35% CaO, 11-15% Al2O3, 4-6% Fe2O3 and 2-5% MgO. The chemical and minerological composition of the particle size fractionated samples were also determined. Mineralogical analysis were performed by X-Ray Difractometer (XRD). It was determined that Si, Al, Na, K, Cr, Li and Rb were concentrated in medium fractions; Ca, Fe, Mn, Mg, P, Cu, Co, Zn, Sr and Ni were concentrated in finer fractions; Ti was concentrated in coarser fractions and Pb was concentrated in finer and coarser fractions. It has been found that fly ash samples have mainly quartz, lime, anhydrite, albite, hematite and calcite in addition to its glassy structure.