Bedensel Engellilerde Sosyal Dışlanma Ve Benlik Saygısı İlişki: Adıyaman İli Örneği
Abstract
Bu çalışmanın amacı, yaşamın her döneminde ve her alanında yaşanabilecek
bir sorun olan sosyal dışlanma ile benlik saygısı arasındaki ilişkiyi bedensel
engelliler örnekleminde incelemektir. Çalışma ilişkisel tarama modelinde ve nicel ve
betimsel bir yöntemle gerçekleştirilmiştir. Araştırmanın evrenini; süreğen, işitme,
görme, dil ve konuşma engelliler ile bedensel engelli bireyler oluşturmaktadır.
Çalışma evreni ise 18 yaşından büyük olan ve Adıyaman ilinde yaşayan sivil toplum
örgütlerine aktif olarak üye olan işitme, görme, dil ve konuşma engelliler ile
bedensel engelli bireyler ile Adıyaman Eğitim ve Araştırma Hastanesi’ne gelen
bedensel engellilerden oluşmaktadır. Araştırmada tüm çalışma evrenine ulaşma
güçlüğü nedeniyle örneklem alma yoluna gidilmiştir. Buna yönelik 126 kadın ve 179
erkek toplam 305 katılımcı ile çalışılmıştır.
Veri toplama araçları olarak, sosyo-demografik bilgileri elde etmek için
görüşme formu kullanılmıştır. Araştırmanın verileri, nicel araştırmalarda sıklıkla
kullanılan bir veri toplama tekniği olan ve daha önce Sarıgül tarafından 2016 yılında
kendi tezinde kullanılmak üzere geliştirilmiş “Bedensel Engelli Bireylerin Sosyal
Dışlanmışlık Düzeyi Ölçeği (BEBSDDÖ)” ile toplanmıştır. Ayrıca Coopersmith
Benlik Saygısı Ölçeği- Yetişkin Formu kullanılmıştır.
Uygulama sonucunda ulaşılan bulgular hipotezler bağlamında; araştırmada
SPSS 25 paket programı kullanılarak, iki grup karşılaştırmalarında t testi ikinden
fazla grubun karşılaştırmalarında anova testi kullanılmıştır. Aynı zamanda ortaya
çıkan farklılıkların hangi gruplardan olduğunu tespit etmek için homojenlik testi
yapılarak çoklu karşılaştırma testlerinden Tamhane t2 veya Tukey testi, faktörler
arasındaki ilişki düzeylerini ortaya koyabilmek için Pearson Correlation analizi
kullanılmıştır.
Yapılan istatistiksel analizler neticesinde; engelli araç kullanımı, yaş, eğitim,
engel durumu, iş durumu, gelir durumunda “Dışlanmışlık” ve “Benlik Saygısı”
ölçeklerine göre anlamlı farklılıklar tespit edilmiştir.
Bu araştırma sonucunda; katılımcıların sosyal dışlanma ve benlik saygısı
düzeyleri arasında istatistiksel olarak anlamlı pozitif yönlü oldukça zayıf bir ilişki
bulunmuştur. The aim of this study is to investigate the relationship between social
exclusion and self-esteem, which is a problem that can be experienced in every
period and every aspect of life, in the sample of physically disabled people.
The study was carried out in a relational survey model and using a
quantitative and descriptive method. The population of the study consists of chronic,
hearing, visual, language and speech disabled and physically disabled individuals.
The population of the study consists of the hearing, visually, language and
speech disabled and physically disabled individuals who are active members of the
non-governmental organizations in the province of Adıyaman and the physically
disabled people who come to Adıyaman Training and Research Hospital.
In the study, sampling was made due to the difficulty of reaching the whole
study population. For this purpose, 126 women and 179 men were studied with 305
participants.
Interview form was used to obtain socio-demographic information as data
collection tools. The data of the study was collected with ‘the Scale of Social
Exclusion Level of Physically Disabled Individuals (BEBSDÖ)’ which was
developed by Sarıgül (2016) to use his own thesis, and is a data collection technique
frequently used in quantitative researches. In addition, Coppersmith Self-Esteem
Scale-Adult Form was used.
In the context of the findings and hypotheses obtained from the application, ttest
was used in comparison of two groups and anova test was used in comparison of
more than two groups by using SPSS 25 package program.
At the same time, to determine from which groups the arising differences are
originated, homogeneity test was applied and then Tamhane t2 or Tukey test which
are multiple comparison tests and Pearson Correlation analysis was used to reveal the
relationship levels between the factors.
xiv
As a result of the statistical analyzes, significant differences were found in
disabled vehicle use, age, education, disability status and income status according to
the “ Exclusion” and “ Self- Esteem” scales.
As a result of this research, a statistically significant positive correlation
between social exclusion and self-esteem levels of participants was found to be quite
weak.