Irmak sedimentinde stronsiyum iyonu fraksiyonlarının ardışık özütleme tekniğiyle belirlenmesi

Abstract

Bu çalışmada, üzerinde özel bir kuruluşa ait selestisit zenginleştirme tesisi bulunan ırmak sedimentinde stronsiyum iyonunun miktarı, hareketi ve bağlanma biçimlerinin ardışık özütleme tekniğiyle belirlenmesi amaçlanmıştır. Irmak üzerinde seçilen örnekleme istasyonlarından alınan sedimentlerde stronsiyum fraksiyonları(adsorbe, karbonat, oksit, organik ve mineral bağlı) Tessier ardışık özütleme metodu ile özütlenmiştir. Ayrıca her bir istasyon örneğinde toplam metal özütlenmesi de yapılmıştır. Özütlerden stronsiyum matriks düzenleyici olarak önerilen %1 $La^{+3}$ eklenerek, atomik absorpsiyon spektrometresi(AAS) ile belirlenmiştir. Kirletici kaynaktan hemen sonra ırmak sedimentindeki toplam stronsiyum özgün sedimentteki miktarının 22 katı fazla bulunmuştur. Kirletici kaynaktan uzaklaşıldıkça; organik ve karbonat bağlı stronsiyumda düzenli bir düşüş, oksit bağlı stronsiyumda önce hafif bir artış ve sonra hızlı bir düşüş, mineral bağlı stronsiyumda hafif bir artış görülmüştür. Adsorbe bağlı stronsiyumda ise uzaklıkla belirgin bir artış görülmekle birlikte değişim bir düzenlilik göstermemektedir. Yöntemin kesinliği ortalama bağıl standart sapma (BSS%) cinsinden, adsorbe, karbonat, oksit, organik ve mineral bağlı fraksiyonlar için sırasıyla % 12.4 (n=24), % 9.7 (n=24), % 14.2 ( n=21), % 12.2 (n=21) ve % 23.5 (n=21) değerlerinde bulunmuştur.

In this study, it was aimed that amount, mobility and bonding types of strontium in river sediment which have had selestisid mine drainage area were determined by sequential extraction method. The strontium fractions such as adsorbed, carbonate, oxide, organic and mineral bounded in sediment which was sampling on river were extracted by Tessier sequential extraction method. In addition, the each station sample was also extracted for total metal. Sr in the extracts in which was added 1% $La^{+3} was determined by atomic absorption spectrometer (AAS).Total Sr in river sediment which is immediate vicinity of pollutant source is 22 times greater than in sediment collected before from drainage water disposal site. It was seen that as a while distance from drainage water disposal site; the organic and carbonate bounded Sr gradually decreased; the oxide bounded Sr slightly increased before and than speedy decreased; the mineral bounded Sr slightly increased; change at the adsorbed Sr was not shown regularity together gradually increased. The precision of method in terms of average relative standard deviation % (RSD%) for adsorbe, carbonate, oxide, organic and mineral bounded fractions 12.4 % (n=24), 9.7 % (n=24), 14.2 % (n=21), 12.2 % (n=21) and 23.5 % (n=21), respectively.