Lise Matematik Ders Kitaplarında Taşınan Matematiksel Değerler

Abstract

Matematik, genellikle içinde değerler barındırmayan bir alan olarak görülmektedir. Bu durum da matematik eğitiminde değerler öğretimiyle ilgili az çaşmanın yapılması na neden olmaktadır. Ancak matematik, içinde çeşitli değerleri barındıran ve bu yönüyle de dikkate alınması gereken bir alandır. Değerler, matematik derslerinde genellikle diğer derslerdeki gibi açık bir şekilde değil, gizli bir şekilde öğretilmektedir. Aynı durum, matematik ders kitaplarında da görülmektedir. Çünkü kitaplar da değerler taşır. Bu çalışmada, lise 1, lise 2 ve lise 3. sınıf matematik ders kitaplarında, matematik ve matematik eğitimi değerlerine ne kadar yer verildiği araştırılmıştır. Bunun için rastgele seçilen toplam 12 adet lise matematik ders kitabı, anlamsal içerik analizi kullanılarak incelenmiştir. İnceleme sonucunda, bütün düzeylerdeki kitaplarda, matematiksel deĞerlerden rasyonellik, kontrol ve açıklık değerlerinin tamamlayıcı değer çiftlerine göre daha fazla vurgulandığı tespit edilmiştir. Benzer şekilde, matematik eğitimi değerlerinden formal bakış, teorik bilgi, işlemsel öğrenme/anlama, erişebilirlik ve değerlendirme değerlerinin de tamamlayıcı değer çiftlerine göre daha fazla taşındığı belirlenmiştir.

Mathematics is usually seen as a value-free field. This is the primary reason for the lack of values studies in mathematics education. However mathematics is related to various values and that must be seriously considered from this perspective. Values are taught implicitly rather than explicitly in mathematics classes compared to other fields. A similar trend can be found in mathematics textbooks. That is, mathematics textbooks also convey various values. Thus, the presence of educational and mathematical values in the 9th, 10th and 11th Turkish high school mathematics textbooks was investigated in this paper. For this purpose, 12 textbooks were randomly chosen and were analyzed by semantic content analysis. Results showed that rationalism, control, and openness are emphasized more than complementary value pairs in the 9th, 10th and 11th grade mathematics textbooks. Similarly, it has also been fixed that formalistic view, theoretical knowledge; instrumental learning/ understanding, accessibility, and evaluation are conveyed more than complementary value pairs in the 9th, 10th and 11th grade mathematics textbooks.