Trace-and rare-earth element geochemistry of the Karalar (Gazipaşa-Antalya) barite-galena deposits, Southern Turkey

Abstract

Karalar barit-galenit yatakları Orta Toroslarda yaygın olarak gözlenen karbonat yankayaçlı barit-galenit yataklarının tipik örneklerindendir. Güncel işletmeler Büyük ve Boyalık Ocak mevkilerinde toplanmıştır. Cevherleşmeler Permiyen yaşlı Bıçkıcı Formasyonu'na ait kireçtaşları içinde; kırık hatlarına bağlı damar tipi ve kireçtaşı bloklarının ileri derecede deforme olduğu alt kesimlerde ise breş dolgusu şeklindedir. Cevher damarlarında barit (% 80-85) ve galenit (% 10-15) hakim mineraller olup, sfalerit, pirit, fahler, limonit, kuvars ve kalsit gibi gang mineralleri çok az miktarda bileşime katılmaktadır. Baritler diğer minerallere göre daha önce oluşmuş ve milonitleşmişlerdir. İz element jeokimyası incelemelerinde baryum ve kurşunun farklı kökenlerden kaynaklandığı görülmüştür: Baryum Ordovisyen yaşlı Çakmakkaya Formasyonu'na ait çamurtaşlarında, kurşun ise Permiyen yaşlı Bıçkıcı Formasyonu'nda zenginleşmiştir. NTE-Y profillerindeki gidişler ile galenit, barit ve galenitlere ait değerlerin CeN/SmN'e karşılık CeN/YbN diagramındaki konumları, deniz suyunun hakim olduğu hidrotermal çözeltilerce baritlerin oluşturulduğunu; baryum ve sülfat iyonlarının sağlandığını, galenitlerin oluşumunda ise deniz suyu ile Tibet tipi (karasal) hidrotermal çözeltilerin karışımı şeklindeki hidrotermal çözeltilerin etkili olduğunu belirtmektedir. Ayrıca galenit oluşumu ile Permiyen yaşlı kireçtaşları ve dolomitleşme süreci arasında jenetik bir ilişki bulunmaktadır.

The Karalar barite-galena deposits are typical examples of carbonate-hosted barite-galena deposits that occur widely in the central Taurides. Recent mining activity has been concentrated in the Büyük and Boyalik mine areas. The mineralisation occurs as ore veins along fault zones and as ore-filled breccia zones along the strongly deformed lower walls of limestone blocks in the Permian limestones of the Bıçkıcı Formation. These veins contain mainly barite (80-85%) and galena (10-15%), and lesser amounts of sphalerite, pyrite, fahlore, limonite, quartz and calcite as gangue minerals. Barite developed during an early episode of mineralisation and was mylonitised before the precipitation of other minerals. Trace-element geochemical studies show that Ba and Pb may have been derived from different sources: Ba is enriched in mudstones of the Ordovician Çakmak Formation, and Pb is enriched in limestones of the Permian Bıçkıcı Formation. The trends of the REEs-Y profiles and the plots of the , values of barites and galenas on the CeN/SmN versus CeN/YbN diagram indicate that a seawater-dominated hydrothermal fluid supplied the barium and sulfate ions and deposited the barite, while a fluid mixture of seawater and a Tibetan-type (terrestrial) hydrothermal fluid was responsible for galena deposition. There is also a genetic relationship between galena and Permian limestone and dolomitisation processes.