J.M.G. Le Clezio: Refus de l'Eurocentrisme et l'Applet de l'Ailleurs

Abstract

J.M.G Le Clezio ikinci Dünya Savaşı sırasında, 1940 yılında Fransa'nın Nice kentinde doğmuştur. Annesi Fransız babası ingiliz olan Le Clezio, düşünme ve algılama biçimi, özgürlük ve bağımsızlık anlayışı, insana bakışı, içinde yetiştiği uygarlığa ve kültüre karşı eleştirel tutumu, yazı ve yazına farklı yaklaşımıyla çağdaş Fransız edebiyatının en dikkate değer yazarlanndan biridir, ilk çocukluk yıllan ikinci Dünya Savaşı'nın acı izleri ile gölgelenen Le Clezio, bütün yaşamını, bütün yapıtlarını derinden etkileyen ve kökenlerine dönüş özlemine temel oluşturan mitsel bir geçmişe sahiptir. Bu efsanevi geçmiş yazarda, Avrupa dışı kültürlere, "kaybolmuş" uygarlıklara karşı belirgin bir ilginin ortaya çıkmasına yola açar. Çocukluk anılarını lekeleyen İkinci Dünya Savaşı'nın izleri, babasının mesleği dolayısıyla bulunduğu Afrika'da iken tanık olduğu Batı'nın sömürgen, saldırgan, kıyıcı, tamamen insanlık dışı ve maddeci uygulamalarının yarattığı düş kırıklığı da, onda yavaş yavaş Avrupa merkezciliğinin reddinin oluşmasına neden olur. Ezilen, sömürülen "üçüncü dünya" ülke ve uluslarına karşı acıma duygusundan öte bir duygudaşlıkla yaklaşan Le Clezio'nun yapıtlarında, Batı Uygarlığı'na yöneltilmiş eleştirel bir bakış da dikkate değer bir yer tutar. Bu makale, romanları ve bu romanlarda yarattığı çoğu Avrupa dışından karakterler aracılığı ile "kör" olarak nitelediği modern uygarlığın maskesini düşürmeye çalışan Le Clezio'da "eurocentrisme" in reddinin nasıl biçimlendiğini, bir "arayış" gereksiniminin ve "bir başka yer" özleminin nasıl oluştuğunu ortaya koymayı amaçlamaktadır.

Born in Nice, France during WW II as the soon of a French mother and a British father, J.M.G. Le Clezio is one of the most significant writers of French literature as regards his understanding of freedom and independence, his critical approach to his native culture, and his approach to writing and literature. Le Cle"zio, whose childhood was overshadowed by painful memories of the war, has a mythical past which has a deep impact on his life and his work and whiph added an obsessive dimension to his desire for returning to his roots. In time, he developed a resistance against Euro-centrism, as a result of his past, which included the childhood memories of World War II and his witnessing of the aggressive and brutal attitude of the colonizing powers of the West, while he was in Africa during his father's mission. He wanted to show the true colors of the modern world in his novels by using mostly non- European characters. This article aims to show how Le C16zio's rejection of Euro-centrism was shaped and how his need of "search" and desire for "another place" were formed.