Akgüney (Kabadüz-Ordu) bakır-kurşun-çinko yatağının jeolojisi ve sıvı kapanım özellikleri

Abstract

Akgüney bakır - kurşun - çinko yatağı, Doğu Karadeniz Bölgesi'nde bulunan ve günümüzde işletilmekte olan çok sayıdaki bakır - kurşun - çinko yataklarından birisidir. Bu yataklar, aşırı derecede bozunmuş Üst Kretase yaşlı andezitik kayaçlar içinde fay zonları boyunca gelişmiş damar tipi oluşumlar şeklindedirler. Yörede 7 adet cevher damarı belirlenmiş olup D-1, D-2, D-3, D-4, D-5, D-6 ve D-7 şeklinde numaralanmışlardır. D-1, D-2, D-3, D-4, D-5 ve D-6 numaralı damarlar K 70-80° B, 50-60° KD konumlu, D-7 damarı ise DB doğrultulu 25°G konumludur. Cevher damarları ileri derecede limonitleşmiş ve hematitleşmiş kuvars damarları şeklinde yüzeylemekte olup galerilerde işletilen, D-2 ve D-3 damarlarında, birincisi küçük kristalli ve bol piritli, diğeri iri kristalli ve piritin yanı sıra kalkopirit, sfalerit, galenit, fahlerz ve limonit; gang minerali olarak ise kuvars ve kalsit içeren iki farklı yapıda cevher gözlenmiştir. Belirtilen minerallerin oluşum sıralan (süksesyon)," pirit-galenit-kalkopirit-I-sfalerit kalkopirit-II (± fahlerz) kuvars kalsit" şeklindedir. Sıvı kapanım incelemeleri; hidrotermal çözeltiler içinde CaCl2, MgCl2, NaCl ve olasılıkla KC1 gibi tuzların bulunduğunu, tuzluluklarının % NaCl eşdeğeri olarak % 24.34 ile 13.94 (ort. = %19.0) aralığında değiştiğini, çözeltilerin kuvars kristallerinin oluşumu sırasında sıcaklıklarının 349.0 ile 276.0 °C aralığında (ort. 307.0 °C) değiştiğini, daha sonraki evrelerde ise 211.0 °C' ye kadar düştüğünü göstermektedir.

The Akgüney copper lead zinc deposit is one of the widely occuring and workable deposits in the Eastern Black Sea Region of Turkey. This deposit consists ofore veins found along thefault zones hosted by hardly altered Upper Cretaceaous andesitic rocks. Seven ore veins have been identified and numbered as D-l, D-2, D-3, D-4, D-5, D-6 and D-7. These ore veins, excluding D-7, have strikes and dips of N 70-80° W, 50-60° NE, while the last one has a dipofE-W,25°S. The ore veins are cropt out as hardly limonitezed and hematitized quartz veins. Two different ore types were distinguished within the D-l and E>-2 veins which are being mined in the adits. The first one consists ofquartz and fine grained pyrite, while the second one consists of quartz, calcite and coarse grained sulfide minerals such as chalçopyrite, galena, sphalerite, fahlor and secondary limonite veinlets in addition to pyrite. The succession of. these minerals have been identified as: pyrite galena chalcopyrite-I sphalerite chalcopyrite-II (±fahlor)-quartz-calcite. Fluid inclusion data indicate that the oreforming fluids contain CaCl2, MgCl2, NaCl and possibly KCl as salts, the salinity of the fluids is in the range of24.34 to 13.94 (avr. = 19.0) % NaCl equivalent, and the temperature of the fluids is in the range of349.0 to 276.0 "C (avr. 307.0 °C) during the crystallization of the quartz, going down to 211.0°C through the later stages of mineralization.