Döviz kurlarını açıklamaya yönelik yeni yaklaşımlar

Abstract

Döviz kuramları, döviz kurlarının yapısını, kurların nasıl oluştuğunu ve döviz kurları ile para arzı, faiz oranı, enflasyon, ulusal gelir, ekonomik büyüme, uluslararası mal ve sermaye akımları gibi makroekonomik değişkenler arasındaki karşılıklı ilişkileri açıklamaya çalışmaktadır. Döviz kurlarının bu denli önemli olması, döviz kurlarını açıklamaya yönelik farklı döviz kuru yaklaşımlarının ileri sürülmesine neden olmuştur. Döviz kurlarının belirlenmesinde rol alan ekonomik, sosyal ve siyasal etmenlerin çeşitliliği ve karşılıklı bağlılıkları sebebiyle kurları tek bir kuram ile açıklamayı olanaksız kılmaktadır. Benzer olarak döviz piyasasında yaşanan yeni gelişmeler, dış ticaret akımları ve satınalma gücü paritesi yaklaşımı gibi geleneksel yaklaşımlar ile döviz kurlarının açıklanmasını zorlaştırmaktadır. Bu çerçevede çalışmanın amacı, döviz kuramlarını açıklamaya yönelik teorilerin geçirdiği evrimi incelemektedir. Bunun için döviz kurlarını açıklamaya yönelik geleneksel yaklaşımlar ele alındıktan sonra, yeni yaklaşımlardan Mundell Fleming modeli yaklaşımı, parasalcı yaklaşım, portföy dengesi yaklaşımı, para ikamesi yaklaşımı, faiz haddi paritesi yaklaşımı, kurlarda hedefi aşma yaklaşımı, etkin piyasalar kuramı yaklaşımı, uyumcu beklentiler yaklaşımı, rasyonel beklentiler yaklaşımı, yeni bilgi yaklaşımı, güvenli sığınak etkisi yaklaşımı, spekülatif kabarcıklar yaklaşımı ve döviz piyasasının mikro ekonomik yapısı yaklaşımı ele alınarak döviz kuru teorilerinin serencamı gözler önüne serilmeye çalışılacaktır.

Exchange rate theories attempt to explain the structure of exchange rates, how these rates are determined, and the relationship between exchange rates and some macroeconomic variables such as money supply, interest rates, inflation, GDP, economic growth, international goods and capital movements. There are many exchange rate theories trying to explain the determinants of exchange rates in the literature. The international trade approach, and the purchasing power parity approach are known to be the traditional approachs. Due to the new developments in the exchange rates, traditional approachs become insufficient to explain the rates structure. Today, exchange rates can not be explained by just one simple theory since the social, the economical, and the political figures and their interdependencies begin to play important roles in the determinants of Exchange rates. This study analyses the evolution of the exchange rate theories and attempts to explain the new approaches in the literature such as Mundell-Fleming Model, monetarist approach, portfolio balance theory, money substitution approach, interest rate parity approach, rational expectation, new information approach, safe harboring approach, speculative bubles theory, and the microeconomic structure of exchange rate market.