Türkçedeki kelime türetme özelliğinin ilköğretim öğrencilerinin yazılı anlatımlarına yansıması

Abstract

Türkçenin morfolojik yapısından kaynaklanan kelime türetme özelliği anlama ve anlatma becerileri açısından büyük önem taşımaktadır. Kelime kök ya da gövdelerinden yapım ekleri marifetiyle yeni kelimeler türetebilmek, kelime hazinesi genişliğini olumlu yönde etkilemektedir. Araştırmanın amacı, Türkçenin kelime türetme özelliğinin ilköğretim öğrencilerinin yazılı anlatımlarına yansımaları hakkında fikir sahibi olabilmektir. Araştırmada, ilköğretimin her sınıf düzeyi için oluşturulmuş kelime sıklık listelerinden faydalanılmıştır. Her sınıf düzeyi için sıklık listelerinden öğrencilerin en sık kullandıkları 500 kelime alınmıştır. Çalışmanın amacına uygun olarak sıklık listelerinden elde edilen toplam 4000 kelime yapısına göre incelenmiş, yapım eki bulunan türemiş kelimeler sınıf seviyelerine göre çıkarılmış ve aldığı eklerin türüne, sayısına, sıklığına ve yüzdeliğine göre çözümlenip yorumlanmıştır. Genel olarak araştırmada, ilköğretimin bütün sınıf düzeylerinde toplam 715, birbirinden farklı 325 türemiş kelimenin kullanıldığı; 44 farklı yapım ekiyle kelime türetildiği; fiilden isim yapan eklerin toplamda kullanılan yapım eklerinin yarısını karşıladığı ve sayı olarak en az fiilden isim yapan eklerin (2 ek kullanılmıştır) kullanıldığı tespit edilmiştir.

The characteristic of deriving new words of Turkish due to its morphological structure has a great emphasis on understanding and explaining abilities. Being able to derive new words from roots and stems of the words with the help of morphemes affect the vocabulary stock positively. The purpose of the study is to get an opinion about the reflection of the characteristics of deriving new words of Turkish on written explanations of elementary students. In the study, word frequency lists, which were formed specifically for each grade level, are used. The most frequent 500 words for each grade are taken from word frequency lists. Total 4000 words that were taken from frequency lists have been examined according to its structure, derived words that have morphemes have been classified according to grade levels and they have been analyzed and interpreted according to the kinds, numbers, frequencies and percentages of morphemes. In the study, it has been found out that in all grade levels of elementary school; total of 715 words of which 325 different derived words are used; along with word derivations of 44 different morphemes; suffixes that make nouns from verbs are equivalent to the half of the total morphemes used (22 suffixes used) and the least used ones are the suffixes that make verbs from nouns ( 2 suffixes only).