Demokrat Parti Dönemi zirai makineleşme hareketi ve sonuçları

Abstract

Ülkenin kalkınmasını köy ve köylünün kalkınması ile birebir ilişkilendiren Demokrat Parti 1950 yılında iktidara gelmiş ve 1950-1960 yılları arasında köylü halkın modern usullerle ekip biçmesini sağlamak adına zirai makineleşme hareketine büyük önem vermiştir. Marshall Planı’nın da etkisiyle söz konusu alanda yapılan yatırımlar kısa süre içerisinde meyvesini vermiş, tarım alanları genişlemiş, üretim artmıştır. Bunların yanı sıra traktörün köylere girişi ile büyüyen ticari tarım büyük çiftçiler lehine gelişmiş tarım emekçisi ve geçimlik tarım yapan ortakçılar, yarıcılar vb. zor durumda kalmışlardır. Çünkü makineleşmeden önce topraklarını köylü halka işleten beyler, ağalar tarımda makineleşme hareketi ile birlikte köylülerin kol kuvvetine ihtiyaç duymaktan kurtulmuşlardır. Böylece Anadolu’nun pek çok yerinde köylerinden kovulmuş toprağı olmayan işsiz kalmış köylüler ortaya çıkmıştır. Bu durumun doğal bir sonucu olarak da köyden kente göç hareketi başlamıştır. Göç hareketlerini tetikleyen bir diğer faktör de zirai makineleşme hareketi ile birlikte köy ve şehir münasebetlerinin artmasıdır. Üretim hacmi aile işletmesinin üstüne çıkan köylü, ürününü şehir ve kasaba pazarlarına getirmek durumunda kalmış, diğer taraftan ise birçok alıcının mahsul satın almak için köye geldiği görülmüştür. Zirai makineleşmenin köye girmesi ile köyde mübadele ekonomisi başlamış ve bazı yeni iş sahaları da açılmıştır. Bu makalede Demokrat Parti Dönemi zirai alandaki makineleşme hareketi, arşiv belgeleri, istatistiki veriler ve süreli yayınların da katkısıyla incelenerek sonuçları ortaya konulmaya çalışılmıştır.

Studies on the use of modern agricultural devices and machines in agriculture, which had started at the beginning of Republic, gained a great speed with the effect of Marshall Plan. Democratic Party, which associated the development of country directly with the development of village and villagers, had come to power in 1950 and gave great importance to agricultural mechanization movement between 1950 and 1960 in order to ensure villagers cultivate with modern techniques. Investments in this field brought results in a short time, cultivated areas expanded and production increased. Besides these, commercial investment, which increased with the use of tractor in villages, developed for the benefit big farmers while agricultural workers, partners that make subsistence farming, tenant farmers etc. were stuck in a difficult situation; because while landlords needed them before, with the agricultural mechanization, their hand power in agriculture were no more needed. So, there were many villagers all around Anatolia, who were fired from their villages, who became unemployed and who had no land. As a natural result of this situation, rural-urban migration movement started. Another factor that triggered migration movement was the increase in rural-urban relations which –again- started with agricultural mechanization movement. Villagers, whose production volume exceeded family business, had to bring their products to the markets in cities and small towns, while many sellers went to villages in order to buy crops. Exchange economy started with agricultural mechanization in villages and some new trade circles emerged. In this paper, it will be attempted to analyze agricultural mechanization movement in Democratic Party era with the help of archive documents, statistical data and periodicals and results will be presented.