Özgün niteliklere sahip travertenler ve önemleri: Sivas yöresi travertenlerinden örnekler

Abstract

Kimyasal ve/veya biyokimyasal süreçler sonucunda sıcak suların çökelttiği kayaçlar olan travertenler, çok uzun zaman aralıklarında ve çok özel jeolojik süreçlerle oluşmaktadırlar. Turizm açısından öneme sahip ve nadir özellik taşıyan az sayıdaki traverten alanının koruma altına alındığı bilinmekle beraber, jeomiras özelliği taşıyan çok sayıdaki traverten alanının denetimden uzak biçimde taş ocakları olarak işletildikleri görülmektedir. Travertenler ve traverten sahaları sahip oldukları aktif tektonik veriler ve jeolojik nitelikleri bakımından bilimsel araştırmalar ve yerbilimi eğitimi açısından oldukça büyük bir öneme sahiptir. Traverten yüzeylemelerinin önemi yerbilimleri ile sınırlı kalmayıp aynı zamanda arkeolojik, antropolojik ve turizm değerlerinin de bulunduğu bilinmektedir. Dolayısıyla traverten oluşumlarının taş ocakları olarak işletilmeye açılmadan önce önemleri dikkatli bir şekilde değerlendirilerek özgün niteliklerinin bulunup bulunmadığının belirlenmesi gerekmektedir. Bu değerlendirme sonucuna göre özgün nitelikleri bulunan traverten alanları koruma altına alınarak tahribatları önlenmeli ve jeomiras olarak değerlendirilmelidir.

Travertine is sedimentary rock which formed under chemical and/or biochemical processes from geothermal waters and consists very long time periods and very special geological processes. Well-known travertine areas are now under protection but majority of travertine areas is remote from any control and operating and used as quarry. Travertine and travertine areas has an great important in terms of their active tectonics data, geological characteristics, earth science education and scientific researches. The importance of travertine outcrops is not limited with earth science. Travertines have also archaeological, anthropological and touristical values.Importance of the travertines should be carefully evaluated before they are operated as an quarries in order to determine the presence or absence of its original features. According to the results of this evaluation the original features travertine areas should be protected and avoided from damages.