MANTIKÇI ÖMER FEYZİ TOKADÎ VE DÜRRÜ’N-NÂCÎ İSİMLİ ESERİ

Abstract

Ömer Feyzi Tokadî (1801-1849) yazmış olduğu bir mantık kitabı ile tanınmıştır. Onun eserinin adı “ed-Dürrü’n-Nâcî ala Metni İsagoci”dir. Bu kitap, adından da anlaşılacağı üzere “İsagoci” isimli eser üzerine Arapça olarak yazılmıştır. İsagoci, Esîrüddin el-Ebherî’nin (ö. 1265) mantık kitabının adıdır. İslam düşünce geleneğinde mantık öğretimin- de İsagoci ve onun üzerine yazılan şerhler önemli bir yere sahiptir. Tokâdî de İsagoci’ye bir şerh yazmış ve onu ‘Dürrü’n-Nâcî’ olarak isimlendirmiştir. Bu kitap, Osmanlı dönemindeki mantık öğretiminde esas alınan önemli eserlerden biri olmuştur. Bu çalışmadaki amacımız, söz konusu mantık eserinden hareketle Ömer Feyzi Tokadî’nin mantığa ilişkin görüşlerini ana hatlarıyla da ol- sa bilim ve kültür dünyasına tanıtmaktır.

Ömer Feyzi Tokadî was known with a logic book that he wrote. His book’s name is “ed-Durru’n-Nâcî ala Metni Isagoci”. As its name indi- cates, this book is written on “İsagoci” in Arabic. İsagoci is the name of a famous book of Esîrüddin al-Ebherî (d. 1265). İsagoci and his commentaries has an important place in the teaching of logic in the tradition of Islamic thought. Tokâdî wrote also a commentary on Isa- goci and called it Durru’n-Nâcî. This book has been one of the im- portant works in teaching of logic in the Ottoman period. Our aim in this study is to introduce Ömer Feyzi Tokadî’s views on logic with based on Dürrü’n-Nâcî to world of science and culture.