Bir Tanzimat bürokratının portresi: Krikor Ağaton Efendi (1823- 1868),

Abstract

Osmanlı İmparatorluğu’nda XVIII. yüzyılın sonlarına doğru, değişim ve gelişim için dış dünya ile irtibat kurup yoğun bir reform sürecine girişle birlikte devlet dairelerin kapısı toplumun bir parçası olarak gayrimüslimlere de açılmıştır. Osmanlı çatısı altındaki Ermeniler de bu adım doğrultusunda devletin en alt kademelerinden hemen hemen en üstüne varacak şekilde bürokratik kadrolarda kendilerine yer bulmaya başlamışlardır. Bunlardan biri de imparatorluğun nazır unvanına sahip ilk gayrimüslim olan Krikor Ağaton Efendi’dir. Her ne kadar gecikmiş bir karar da olsa, oldukça mühim bir adımdır. Bürokraside yeni bir dönem başlamış ve imparatorluğun kalan yıllarında yirmiden fazla gayrimüslim yurttaş, Osmanlı kabinelerinde nazır unvanıyla görev almıştır. Ağaton Efendi, takriben yirmi yılı bulan hizmet döneminde Osmanlıcılık prensibinin maiyetine uygun bir devlet adamı kimliği ortaya koyarak, profiliyle Tanzimat bürokrasisinin aile resminde kendine yer bulmuştur.

In the Ottoman Empire toward the end of 18th century contacting with the West world for the changing and development with access of an intensive reform process, the government offices were opened to the non-Muslims who were a part of the society. In parallel of this step Armenians also who were under the framework of the Ottoman Empire began to serve (take office) from the lowest rank to the highest rank in the bureaucratic staffs. One of these bureaucrats also is Krikor Aghaton Efendi having title of the first non-Muslim minister in the Ottoman Empire. Even though it was a delayed decision it was a quite important step. A new era started in Ottoman bureaucracy and more than twenty non-Muslims served in Ottoman cabinets in the remaining years of the Empire. Aghaton Efendi serving the Ottoman Emipre about twenty years, he presented a statesman identity which was agreeable to content /meaning of Ottomanism doctrine. He took part in the family photo of Tanzimat bureaucracy by his profile