Duygusal ve Bilişsel Güdülerin Sürdürülebilir Giysi Tüketim Davranışı Üzerindeki Etkisini İncelemeye Yönelik Bir Çalışma

Abstract

Son yıllarda meydana gelen küresel nüfus artışı, artan yaşam standartları, modanın etkisinde kalma, ürünlere daha kolay ulaşım ve reklamların yoğunluğu gibi birçok sebepten dolayı giysi üretimi, tüketimi ve atıklar artmıştır. Bu durum kaynakların tükenmesine, çevresel konular hakkında endişelere, aşırı ve gereksiz tüketim gibi birçok probleme yol açmıştır. Meydana gelen bu sorunlarına karşı alınması gereken tedbirlerden biri ise sürdürülebilir giysi tüketim davranışının geliştirilmesidir. Sürdürülebilir giysi tüketimi; giyim ürünlerinin satın alınması, depolanması, kullanımı, muhafaza edilmesi ve atılması gibi birçok aşamayı içeren bir davranıştır. Giysilerin sürdürülebilirliğini geliştirmek için organik olarak üretilen giysiler satın alma, daha düşük ısılarda yıkanan, daha kısa sürede kuruyan ve daha az ütü gerektiren giysilerin seçimi, kullanılmış giysilerin giyim tüketim döngüsü içinde ikinci bir perakende satış mağazasına yeniden satılması ya da bağışlanması gibi birçok seçenek vardır. Bununla birlikte, günümüzün giyim endüstrisi temel fizyolojik ve psikolojik ihtiyaçları karşılamanın ötesine geçmiştir ve özellikle modadaki yükseliş giyimin toplumsal ve kültürel önemini büyük ölçüde değiştirmiştir. İnsanlar da bir ürün satın alırken genellikle duygusal güdülerin etkisi altında kalsa da bilişsel güdülerinde önemli etkileri olmaktadır. Bu bağlamda bu araştırma ile tüketicilerin duygusal ve bilişsel güdülerinin sürdürülebilir giysi tüketim davranışı üzerindeki etkisinin incelenmesi amaçlanmıştır. Kolayda örnekleme yöntemi ile 366 anket verisi elde edilmiştir. Yapılan açıklayıcı faktör analizi sonucunda "Sürdürülebilir Giysi Tüketim Davranışı" giysi atma, giysi bağışlama, yeniden kullanma ve sorumlu giysi satın alma davranışı şeklinde dört faktöre ayrılmıştır. Regresyon analizi sonucunda duygusal güdülerin giysi atma, giysi bağışlama, yeniden kullanma ve sorumlu giysi satın alma davranışı üzerinde; bilişsel güdülerin ise giysi bağışlama ve sorumlu giysi satın alma davranışı üzerinde etkisinin olduğu tespit edilmiştir. Ayrıca bu araştırma ile sürdürülebilir giysi tüketim davranışının demografik özelliklere göre anlamlı bir farklılık gösterip göstermediği de test edilmiştir. Analiz sonuçlarına göre sürdürülebilir giysi tüketim davranışının cinsiyet, medeni durum, eğitim ve meslek türüne göre farklılık gösterdiği yaş ve gelir durumuna göre farklılık göstermediği sonucuna ulaşılmıştır. Anahtar Kelimeler: Sürdürülebilir Giysi Tüketimi, Duygusal Güdü, Bilişsel Güdü, Sürdürülebilirlik

Clothing production, consumption and waste have increased due to many reasons such as global population growth in recent years, increased living standards, being influenced by fashion, easier access to products and the intensity of ads. This situation has led to a number of problems such as exhaustion of resources, concerns about environmental issues, excessive and unnecessary consumption. One of the measures to be taken against emerging problems is the development of sustainable clothing consumption behavior. Sustainable clothing consumption is a behavior including many stages such as the purchase, storage, use, preservation and disposal of clothing products. There are lots of alternatives such as purchasing organic clothes, the choice of clothes that are washed in lower temperatures, dry in shorter time and require less iron, the resale or donation of used clothes to a second retail store within the cycle of clothing consumption to improve the sustainability of clothes. Therefore, today's clothing industry has gone beyond meeting basic physiological and psychological needs and particularly upswing in the fashion has altered the social and cultural significance of clothing on a large scale. When people buy a product, they are often influenced by emotional motives, but cognitive motives are also important. In this context, this research aims to investigate the effect of consumer emotional and cognitive motives on sustainable clothing consumption behavior. 366 questionnaires were obtained by sampling method easily. As a result of explanatory factor analysis, "Sustainable Clothing Consumption Behavior" has been divided into four factors as throwing, donating, reusing clothes and buying responsible clothing. As a result of the regression analysis, it has been determined that emotional motives have an effecton the behavior of throwing clothes, donation, reusing, and buying responsible clothing; and cognitive motives have an effect on clothing donation and responsible clothing purchasing behavior. With this research, it was also tested whether sustainable clothing consumption behavior showed a meaningful difference by demographic characteristics. According to the analysis results, it was concluded that sustainable clothing consumption behavior differed according to gender, marital status, education and occupation and did not differ according to age and income status.