Kırımlı Hafız Hüsam’ın Teressül Adlı Eserinin Yeni Bir Nüshası

Abstract

Münşeat türünün Osmanlı’daki en eski örneklerinden biri Kırımlı Hafız Hüsam’ın Teressül adlı eseridir. Eserin müellifi hakkında kaynaklarda hiçbir bilgiye rastlanmamaktadır. Ancak bazı deliller neticesinde müellifin XIV. yüzyılın sonu ile XV. yüzyılın başlarında yaşamış, Kütahya’da Germiyanoğulları Beyliği divanında görev yapmış biri olduğu tahmin edilmektedir. Eserin şu ana kadar bilinen tek bir nüshası vardır ve bu nüsha Selim Ağa Kütüphanesi’nde Nurbanu 122 arşiv numarası ile kayıtlıdır. Eser, H.831 tarihinde Şeyh Mehmed tarafından istinsah edilmiştir ve dört bölümden oluşmaktadır. İlk bölümde kitabet edebinden, ikinci bölümde sername, üçüncü bölümde cevapname ve dördüncü bölümde berat yazma usulünden bahsedilmiştir. Teressül’ün daha önce kaynaklarda hiç bahsedilmeyen, Beyazıt İl Halk Kütüphanesi’nde bulunan ve kayıtlara Mûnisü'l-İhvân olarak geçen yeni bir nüshası daha keşfedilmiştir. Bu çalışmada, öncelikle inşa ilminden genel hatlarıyla bahsedilip, Kırımlı Hafız Hüsam ve Teressül adlı eseri hakkında bilgi verilmiştir. Akabinde yeni nüsha tanıtılmış ve her iki nüshanın müşterek ve farklı yanları hakkında bilgi verilmiştir. Çalışma neticesinde elde edilen bilgilere sonuç kısmında değinilmiştir. Yapılan bu çalışmanın inşa ilmi ile ilgili çalışmalara yararlı olacağı ümit edilmektedir.

One of the oldest examples of Münşeat type in the Ottoman period is the Kırımlı Hafız Hüsam’s Teressül. There is no information available in the sources about author of the work. However, in the light of some evidences, it is estimated that the author lived between the ends of the XIV. century and the beginning of the XV. century and also served in the Germiyanoğulları Principality council in Kütahya. To the best of authors' knowledge, there is one copy of the work and this copy registered as Nurbanu with the 122 archive number is in the Selim Ağa Library. This work was copied by Şeyh Mehmed in the H.831 and was composed of 4 sections. Kitabet edebi, sername, cevapname and berat writing was mentioned in the first, second, third and fourth sections, respectively. A new copy of Teressül which hasn’t been mentioned before in sources, has been discovered as Mûnisü'l-İhvân at Beyazıt Provincial Public Library. In this study, firstly a general knowledge about the prose education was given and Kırımlı Hafız Hüsam and his work named as Teressül were mentioned. Afterwards, a new copy was introduced and information about the common and different aspects of the both copies was given. Obtained information from this work was addressed in the conclusion part. It is expected that this work will be helpful the studies related to prose education.