Kültürel Jeoloji ve Jeolojik Miras; Yerbilimlerinin Yeni Açılımları

Abstract

Hızlı kentleşme, aşırı nüfus artışı ve işsizlik, özellikle gençlerde doğaya karşı yabancılaşmayı ve yerbilimi eğitimine ilginin azalmasını doğurmuş görünmektedir. Buna karşın büyüyen su ve enerji ihtiyacı, doğal afetler, iklim değişmeleri, sürdürülebilir kalkınma vb. ihtiyaçlar insanları doğaya bağımlı kılmaktadır. Bu çelişkili durumun ortadan kaldırılması ve kamuoyunda yerbilimlerine ilginin artırılması için eğitim ve uygulamada yeniliklere gereksinim duyulmaktadır. Bu konuda Kültürel Jeoloji ve Jeolojik Miras'ı yerbilimlerinin yeni açılımları olarak takdim ediyoruz. Kültürel Jeoloji, insan neslinin ortaya çıkışından bu yana ortaya koyduğu bütün faaliyetlerine etki eden doğal nedenleri (iklim, coğrafya, çevre, yer şekli, su ve deniz seviyesi değişimleri, yapıtaşları vb), kısaca kültürü yönlendiren jeolojik süreçleri konu edecektir. Yeni bir eğitim ve araştırma dalı olarak ilk kez Türk yerbilimciler tarafından önerilmektedir. Jeolojik Miras, yerkürenin geçirdiği evrimin kalıntıları olup, jeopark ve jeoturizm uygulamaları için mükemmel kaynak değerlerdir. Bunlar günümüzde çok ihtiyaç duyulan doğa koruma ve sürdürülebilir kalkınma için faydalı araçlardır. Hem Kültürel Jeoloji hem Jeolojik Miras için Türkiye büyük potansiyel taşımaktadır.

Rapid urbanization, increase in population and unemployment has a great effect on society and as a consequence seems to have caused unawareness to earth sciences. However, increasing demand on water and energy, natural disasters, climate changes and sustainable development still keeps humankind depend on nature. This discrepancy can be avoided by utilizing new initiatives in both education and applications to increase public attention to earth sciences. We hereby present Cultural Geology and Geological Heritage as new initiatives of earth sciences. Cultural Geology, aim to explain all natural phenomenon (such as climate, geography, environment, landform, water and sea level changes and raw material sources) which have had effected human activity from the dawn of the species until recent. Briefly study the geological processes that drive the cultural development. It is proposed by Turkish Scientists, for the first time, as a new education and research topic. Geological Heritage, can be defined as artefacts of the evolution of the earth and a perfect example of geopark and geotourism applications, also can be regarded as valuable assets for nature protection and sustainable development. Turkey has a significant potential for both Cultural Geology and Geological Heritage.